Wybory do Bundestagu. Niemcy pod rządami Jamajki?

Według pierwszych sondażowych wyników w niemieckich wyborach zwyciężyła koalicja partii CDU/CSU, która zdobyła łącznie 32,9 proc. głosów. Drugą pozycję zajęli socjaldemokraci Martina Schulza z poparciem około 20 proc. Na trzecim miejscu jest skrajnie prawicowa Alternatywa dla Niemiec (AfD) z wynikiem 13 proc., dalej liberałowie z FDP, na których zagłosowało 10,5 proc. wyborców, Zieloni (9 proc.) oraz lewica Die Linke - 9 proc.

Świetny wynik i trzecie miejsce dla AfD nie jest niespodzianką, choć ta partia w stabilnych politycznie Niemczech jest fenomenem. Na początku roku wstąpiła do niej Erika Steinbach, była szefowa Związku Wypędzonych, która jednocześnie opuściła CDU. Tym ruchem odebrała prawdopodobnie kilkaset tysięcy wyborców CDU/CSU.

AfD swój polityczny kapitał zbiła na hasłach nawołujących do zamknięcia granic przed uchodźcami i otwartą niechęcią do nich, szczególnie do pochodzących z krajów muzułmańskich. Alternatywa dla Niemiec uwielbia też krytykować wszelkie decyzje kanclerz Angeli Merkel. Do tego stopnia, że przez wielu komentatorów nazywana jest nie Alternatywą dla Niemiec, ale Alternatywą dla Merkel.

Partia zaatakowała szczególnie decyzję kanclerz o otwarciu granic dla tysięcy uchodźców w 2015 r. Jej członkowie przypominają, że konsekwencją tego może być przyjęcie już na wiosnę 2018 r. rodzin uchodźców, czyli około miliona osób, czemu AfD się sprzeciwia. Skrajna prawica trafiła też do tych obywateli, którzy uważają, że Niemcy poniosły już dziejową odpowiedzialność za II wojnę światową i czas skończyć z tzw. kultem winy.

- Nie należy lekceważyć tego, że Alternatywa dla Niemiec cały czas krzepnie, a jej wpływ wzrasta. Konserwatyzm niemiecki, który był dotychczas charakterystyczny dla chrześcijańskiej demokracji, staje się elementem przejętym właśnie przez AfD - mówi prof. Witold Stankowski z Instytutu Europeistyki UJ, ekspert ds. niemieckich.

Po wczorajszych wieczornych wypowiedziach polityków SPD, niechętnie odnoszących się do przedłużenia na kolejne cztery lata koalicji z CDU/CSU, wiele wskazuje na to, że w tym małżeństwie z rozsądku dojdzie tym razem do separacji. Socjaldemokraci rządzili już wespół z chadekami w latach 2005-2009 oraz 2013-2017 i teraz najprawdopodobniej dochodzą do wniosku, że przeciąganie tej współpracy może jeszcze bardziej osłabić ich pozycję albo nawet SPD zmarginalizować.

Wniosek jest zatem jednoznaczny - najbardziej prawdopodobna koalicja powstanie z udziałem CDU/CSU oraz liberałów i Zielonych. To z kolei oznacza, że może na nowo zostać zdefiniowana polityka europejska prowadzona przez Niemców. Jak pisała niedawno francuska prasa, zbliżenia chadeków z liberałami obawia się przede wszystkim prezydent Macron, który miał nawet zwierzać się jednemu z gości w Pałacu Elizejskim, że „jeśli Merkel sprzymierzy się z nimi (FDP), to już po nim”.

O co konkretnie chodzi? Niemieccy liberałowie są przychylni Europie wielu prędkości, nie sprzeciwiają się wyjściu Grecji ze strefy euro, a w przypadku nierespektowania tzw. paktu stabilizacji opowiadają się za automatycznymi sankcjami. Generalnie, zamiast wzmacniać strefę euro, są raczej za tym, aby każdy kraj dbał przede wszystkim o siebie. Pojawia się więc zasadnicze pytanie: czy niemiecko-francuska lokomotywa, która od kilku miesięcy znowu przyspieszyła, dalej będzie jechać w tym samym kierunku.

Na pewno kanclerz Merkel i młodego, 38-letniego lidera FDP Christiana Lindnera czekają teraz niełatwe negocjacje. Przed czterema laty, po rozmowach z socjaldemokratami, rząd nowy zaczął działać dopiero w grudniu.