Wygaśnięcie umowy o pracę wskutek śmierci pracodawcy

W takim przypadku obowiązuje zasada, zgodnie z którą umowa o pracę ulega wygaśnięciu z mocy prawa i to już w dniu zgonu pracodawcy. Co ważne, jeśli pracodawca zatrudniał kilku, a nawet kilkudziesięciu pracowników, to wszystkie umowy o pracę (co do zasady) wygasną z dniem śmierci pracodawcy. Nie ma przy tym możliwości zakwalifikowania tego typu ustania zatrudnienia jako podlegającego ustawie o zwolnieniach grupowych, co aktualizowałoby obowiązek wypłaty odpraw pracowniczych.

Ale przepisy prawa pracy przewidują w takim przypadku możliwość podnoszenia przez pracowników roszczenia o odszkodowania o charakterze gwarancyjnym w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a w przypadku umów terminowych – w wysokości wynagrodzenia za okres dwóch tygodni.

Tego typu roszczenie, choć nie wynika to jednoznacznie z przepisów, winno być kierowane względem spadkobierców pracodawcy, których zainteresowany pracownik powinien w miarę możliwości ustalić.

Należy jednak wskazać, że nie zawsze śmierć pracodawcy powodować będzie zakończenie stosunku pracy. Otóż niejednokrotnie dochodzi do sytuacji, iż zakład pracy jako funkcjonalna całość, wyodrębniona spośród pozostałych składników majątku zmarłego, będzie podlegała dziedziczeniu.

Jeśli zaś przepisy obowiązującego prawa nie stawiają względem rodzaju działalności gospodarczej, w ramach której prowadzony jest zakład pracy, szczególnych uprawnień osobistych, koniecznych dla jego prowadzenia (w przeciwieństwie do np. lekarzy czy aptekarzy), to w takiej sytuacji z chwilą śmierci pracodawcy nastąpi jedynie przejście zakładu pracy na jego spadkobiercę lub spadkobierców przy jednoczesnym zachowaniu ciągłości zatrudnienia z dotychczasowymi pracownikami zmarłego pracodawcy. W takiej sytuacji pracownikom nie będą przysługiwały powołane wyżej roszczenia odszkodowawcze ani odprawy z tytułu zwolnień grupowych.

Pracownicy, którzy nie będą jednak zainteresowani zachowaniem ciągłości pracy z nowym pracodawcą (spadkobiercą), będą na zasadzie art. 231 Kodeksu pracy uprawnieni do rozwiązania stosunku pracy na preferencyjnych warunkach.