Wynalazki z uczelni. Wymyślają innowacyjne urządzenia, nanoperfumy i lecznicze preparaty

FLESZ - Wakacje we wrześniu nie będą tanie

Zestawienie i podsumowanie ubiegłego roku przygotował i ogłosił Urząd Patentowy RP. Na trzeciej pozycji rankingu krajowych i zagranicznych podmiotów, którym w 2020 roku udzielono więcej niż 9 patentów, znalazła się krakowska AGH. Wśród 70 patentów z tej uczelni są między innymi rozwiązania z obszaru energetycznego, inżynierii środowiska, motoryzacji czy ochrony zdrowia.

- Innowacyjne rozwiązania powstające w AGH obecne są w niemalże każdej dziedzinie. Uznajemy za bardzo duży sukces patenty, które powstają w murach naszej uczelni. Nieprzerwanie dostarczamy je dla przemysłu, firm czy bardzo specjalistycznych branż z obszaru nowych technologii, cyberbezpieczeństwa, energetyki, medycyny czy inżynierii środowiska. Okres pandemii szczęśliwie nie zatrzymał prac prowadzonych od wielu lat i dzięki temu udało się naszym naukowcom otrzymać w zeszłym roku aż 70 patentów - komentuje rektor AGH prof. Jerzy Lis. Jak podkreśla, bardzo często są to narzędzia, które powstają na zlecenie konkretnej firmy czy na potrzeby konkretnego zakładu. - Tego typu rozwiązania są z punktu widzenia komercjalizacji nauki najciekawsze. Od razu właściwie zaczynają działać w konkretnym miejscu - tłumaczy rektor.

Jednym z rozwiązań z AGH, które otrzymało patent, jest osobiste przenośne urządzenie do monitorowania składu wydychanego powietrza. Jego twórcą jest prof. Artur Rydosz z Wydziału Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji. Prace nad nieinwazyjnym analizatorem oddechu, który mógłby zastąpić klasyczne pomiary stężenia cukru we krwi za pomocą analizy składu wydychanego powietrza, prowadzone są w AGH od ponad 15 lat.

- Taki detektor biomarkerów będzie działał podobnie do alkomatu, gdzie pomiary z krwi zostały zastąpione pomiarami z oddechu, stąd też jego robocza nazwa Diabetomat - wyjaśnia prof. Artur Rydosz. - Prace prowadzone są obecnie w zespole LAB - laboratorium analizy biomarkerów. W naszym interdyscyplinarnym zespole skupiamy się przede wszystkim na opracowaniu nowoczesnych systemów detekcyjnych oraz nowatorskich metod diagnostycznych, które przybliżą nas do świata bez igieł.

Jak wskazuje uczelnia, za sukces zespołu można uznać prowadzone obecnie badania kliniczne oraz powołanie spółki spin-off Advanced Diagnostic Equipment, która komercjalizuje urządzenie dla chorych na cukrzycę.

W rankingu publikowanym przez Urząd Patentowy RP oprócz AGH spośród uczelni z Krakowa znalazły się także: Politechnika Krakowska (na 8. miejscu - z 51 patentami), Uniwersytet Jagielloński (uzyskał 26 patentów, ma miejsce 13. ex aequo z Uniwersytetem Medycznym w Lublinie), a także Uniwersytet Rolniczy (18 patentów w 2020 roku).

Jeśli chodzi o innowacje z Politechniki Krakowskiej, to przykładowo zespół badaczek tej uczelni opracował we współpracy z firmą Finea ekologiczne perfumy bez dodatku alkoholu, na bazie wody, z udziałem kompozycji zapachowych niezawierających alergenów. Również na PK opracowano preparat na oparzenia z bioaktywnym olejem z lawendy. "Pozwala on na zmaksymalizowanie efektu terapeutycznego, poprzez głębszą penetrację naskórka przez składnik aktywny. Zapewni optymalne środowisko dla odnowy skóry uszkodzonej. Niska lepkość preparatu pozwoli na zaaplikowanie preparatu na skórę w formie aerozolu bez konieczność dotykania rany i tym samym podrażniania jej" - czytamy w opisie wynalazku.

Jeśli chodzi o zgłoszenia patentowe UJ, to np. jeden z wynalazków dotyczy związków chemicznych, które działają aktywująco na receptory serotoninowe w komórkach nerwowych centralnego układu nerwowego. Poprzez takie działanie mogą one być przydatne w leczeniu chorób takich jak depresja, stany lękowe oraz pomocniczo w leczeniu choroby Parkinsona. Uczelnia podaje, że obecnie badania są na etapie późnej fazy przedklinicznej.

Na Uniwersytecie Rolniczym natomiast m.in. zajęto się opracowaniem innowacyjnej technologii przedsiewnego naświetlania nasion oraz powschodowego naświetlania roślin. Jak opisują autorzy, to rozwiązanie z zakresu ekologicznej ochrony roślin uprawnych, mające na celu poprawę jakości żywności oraz zdrowia ludzi.