Wznieść naukę na wyżyny

Prof. Jerzy Szwed był dziekanem Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ. Fot. Archiwum

Czym będzie się Pan zajmował w ministerstwie?

- Nauką.
Pisząc o sytuacji szkolnictwa wyższego i nauki podkreślał Pan, że cechuje je "bieda, bieda i jeszcze raz bieda".
- Owszem, nadal tak uważam. Pieniądze to jednak nie wszystko. Domyślam się, że mianowano mnie na to stanowisko być może również z uwagi na moje wcześniejsze propozycje zmian w strukturach naukowych.
Pisał Pan też, że polska nauka może dołączyć do najlepszych. Co zrobić, by tak się stało?
- Chodzi o lepszą organizację i wyższe nakłady finansowe. O zmianę obu czynników trzeba koniecznie zadbać.
Na naukę wydajemy z budżetu ok. 0,4 proc. To drastycznie mało.
- Spory wzrost nakładów miał nastąpić od tego roku. Niestety, kryzys ogólnoświatowy zniweczył te plany. Moim zadaniem jest pomoc w zabiegach o jak największe pieniądze na naukę. I tak będę robił.
A na czym mają polegać zmiany organizacyjne?
- Chciałbym zwiększyć pulę na badania w drodze konkursów. Uważam, że decyzje o dzieleniu pieniędzy na nauki podstawowe - ścisłe, przyrodnicze i humanistyczne - trzeba zostawić naukowcom. Mam nadzieję, że we wzniesieniu polskiej nauki na wyższy poziom pomoże Narodowe Centrum Nauki. Liczę na to, że jeszcze w tym roku w życie wejdzie ustawa o jego powołaniu. Przypomnę, że do laski marszałkowskiej złożony został pakiet projektów ustaw dotyczących nauki. Oczekuję, że Sejm szybko się nimi zajmie, choć mam świadomość, że ustawy nie załatwią wszystkiego. Za ważne zadanie uważam też wytyczenie "mapy drogowej" polskiej nauki, czyli wielkich projektów, które mogą stanowić wkład naszych uczonych w rozwój badań na świecie i w kraju. Oczywiście, że na to trzeba czasu.
Wielu uczonych zamiast prowadzić badania, goni od uczelni do uczelni lub do instytucji naukowej.
- Bolałem i boleję nad wieloetatowością na uczelniach. To zmora zabijająca życie akademickie i naukowe. Proponuję taką zmianę systemów grantowych, aby naukowcy, którzy je dostaną, byli także znacząco wynagradzani.
ROZMAWIAŁ WŁODZIMIERZ KNAP