XXI Olimpiada Literatury i Języka Polskiego — głębiej poznać swój język

Laureaci eliminacji III stopnia otrzymali przepustkę na ogólnopolską olimpiadę w Warszawie
Fot. Marian Paluszkiewicz

„Szczęście wywyższa, szczęście poniża, wszystko na świecie czasowe i przemijające…” — te refleksyjne słowa z powieści „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej posłużyły za motto tegorocznej Olimpiady Literatury i Języka Polskiego. To święto mowy ojczystej, którym słusznie się określa olimpiadę, w dniach 15-16 marca odbyło się w Bujwidzkiej Szkole Średniej.

— Jesteście zalążkiem następnego pokolenia inteligencji polskiej na Wileńszczyźnie. Już sam udział w olimpiadzie można nazwać zwycięstwem, bo daje bodziec, by zgłębiać mowę i poznać głębiej literaturę — powiedział podczas uroczystości wręczania dyplomów laureatom Stanisław Kargul, kierownik Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Wilnie.

W tym roku w olimpiadzie wzięła udział rekordowa liczba uczestników. Do eliminacji krajowych zakwalifikowało się 41 uczniów. W zmaganiach o najlepszego znawcę języka polskiego i literatury udział wzięło 40 jedenastoklasistów i maturzystów, zwycięzców eliminacji rejonowych i miejskich. Najliczniejsza była grupa olimpijczyków z Wilna — 15. Pozostali reprezentowali rejon wileński, solecznicki, trocki oraz święciański.

Uczestników oceniała komisja, składająca się z wykładowców wileńskich polonistyk — Uniwersytetu Wileńskiego oraz Wileńskiego Uniwersytetu Pedagogicznego na czele z doc. dr Mirosławem Dawlewiczem, kierownikiem Centrum Polonistycznego Uniwersytetu Wileńskiego. W skład jury weszli doc. Barbara Dwilewicz, dr Józef Szostakowski, dr Anna Mikonis, doc. Halina Turkiewicz, dr Henryka Sokołowska z Wileńskiego Uniwersytetu Pedagogicznego oraz dr Teresa Dalecka, dr Kinga Geben z Centrum Polonistycznego Uniwersytetu Wileńskiego.

Przewodniczący komisji doc. dr Mirosław Dawlewicz podkreślił wyrównany poziom uczestników.

— Cieszymy się, że w tym roku było tylu uczestników i że ich poziom był wyrównany. Zazwyczaj uczniowie ze szkół rejonowych wypadali nieco słabiej. Jeśli chodzi o stronę językową — w pracach pisemnych były błędy stylistyczne i składniowe. Bez tego jednak się nie obędzie. Na ogół jesteśmy bardzo zadowoleni z tegorocznych uczestników. Mieliśmy dużą satysfakcję z czytania prac — skomentował poziom wiedzy uczestników tegorocznych eliminacji III stopnia w rozmowie z „Kurierem” przewodniczący komisji oceniającej doc. dr Mirosław Dawlewicz.

Rywalizacja odbywała się w ciągu dwóch dni. Pierwszego dnia odbyły się zmagania pisemne. Tradycyjnie była to interpretacja utworów literackich. Uczniowie musieli wybrać jeden z tematów — „Niepogodzeni ze światem — literatura o człowieku zbuntowanym i wyobcowanym” ; „Wysokie góry i odziane łasy, Jako rad na was patrzę… (J. Kochanowski). Funkcja i sposoby kreowania pejzażu w literaturze polskiej”, „milion razy wrócę do mojego dzieciństwa (R. Mieczkowski). Obraz dziecka, dzieciństwa w literaturze polskiej”. Do wyboru mieli również dokonanie interpretacji wiersza Kazimierza Przerwy-Tetmajera „Przy Morskim Oku” oraz fragmentu opowiadania J. Iwaszkiewicza „Brzezina”.

Sprawdzianem umiejętności językoznawczych uczniów był z kolei test. W drugim dniu odbyły się eliminacje ustne. Na odpowiedź ustną uczniowie mieli tradycyjnie zawczasu przygotować jeden temat z literatury i językoznawstwa.

Jak powiedział w rozmowie z „Kurierem” doc. dr Mirosław Dawlewicz, największą popularnością cieszył się w tym roku temat o buntowniczości.

— Po prostu uczestnicy są w takim wieku. To jest zupełnie naturalne, że ten temat jest im bliski — uważa przewodniczący jury.

Tegoroczny gospodarz olimpiady — Szkoła w Bujwidzach przygotowała program towarzyszący. W czasie, kiedy uczniowie pisali prace pisemne, poloniści spotykali się z organizatorami Ogólnopolskiej Olimpiady Literatury i Języka Polskiego. Mieli okazję zwiedzenia ojczystych stron Marszałka Józefa Piłsudskiego. Na cmentarzu w Karkożyszkach zapalili znicze na grobie znanej polonistki Genowefy Czepułkowskiej, która była u podstaw organizacji pierwszych olimpiad. W drugim dniu uczestnicy olimpiady, nauczyciele oraz goście obejrzeli projekcję slajdów o Bujwidzach, szkole bujwidzkiej oraz odbyli spacer „Śladami Konwickiego”.

Tymczasem komisja oceniająca miała w tym czasie nie lada zadanie, by wyłonić najlepszych, którzy będą reprezentować Litwę na ogólnopolskiej olimpiadzie, która się odbędzie w dniach 15-17 kwietnia w Warszawie.

Jurorzy tradycyjnie wytypowali 6 laureatów — zdobywców trzech miejsc. 5 osób otrzymało wyróżnienia. W tym roku szczęśliwa jedenastka, nie, dziesiątka, jak co roku, otrzymała przepustkę na olimpiadę ogólnopolską.

I miejsce zdobył Jarosław Kaplewski, uczeń klasy 11 Gimnazjum im. Jana Pawła II.

— Jarosław bardzo się zaangażował w przygotowanie do olimpiady. Włożył w to wiele pracy. Poświęcał na to również soboty — podzieliła się z nami polonistka Elżbieta Zacharewicz, która przygotowała Jarosława do olimpiady.

W eliminacjach krajowych udział wziął również brat Jarosława, Dariusz, który zajął III miejsce. Szykowała go również Elżbieta Zacharewicz. Jak powiedziała, obaj bracia są bardzo aktywni, biorą udział i zwyciężają w wielu olimpiadach i konkursach. Mają bardzo rozległe zainteresowania.

Młoda polonistka, która pracuje w Gimnazjum Jana Pawła II dopiero czwarty rok, już przygotowała kilka lat temu jedną laureatkę olimpiady.

Na pytanie „Kuriera” jak się udaje „wyłapać” takie talenty, odpowiedziała, że przede wszystkim należy rozpoznać olimpijczyka i zachęcić go do udziału.

Wszyscy uczestnicy otrzymali dyplomy honorowe, nagrody w postaci książek oraz kaset wideo.

Fundatorami nagród były Instytut Polski w Wilnie, ZPL, Stowarzyszenie Nauczycieli Szkół Polskich „Macierz Szkolna”, Wydział Konsularny Ambasady RP w Wilnie, Zjednoczenie Polek w Wielkiej Brytanii, Komitet Pomocy Polakom na Wschodzie oraz oddział w Łodzi Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”. Nie zapomniano również o nauczycielach, którzy wiele wysiłku włożyli, by przybliżyć uczestnikom piękno języka ojczystego. Konsulat RP wręczył im nagrody pieniężne.

Edyta Szałkowska

Laureaci XXI Olimpiady Literatury i Języka Polskiego

I miejsce

Jarosław Kaplewski, Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie, nauczycielka — Elżbieta Zacharewicz;

II miejsce

Elżbieta Aleksandrowicz, Szkoła Średnia im. Michała Balińskiego w Jaszunach, nauczycielka — Janina Kuryło;

Łukasz Leonowicz, Szkoła Średnia im. ks. Józefa Obrembskiego w Mejszagole, nauczycielka — Walentyna Tomaszun;

III miejsce

Dariusz Kaplewski, Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie, nauczycielka — Elżbieta Zacharewicz;

Zuzanna Radwiłowicz, Szkoła Średnia im. Władysława Syrokomli w Wilnie, nauczycielka — Danuta Korkus;

Agnieszka Awin, Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Wilnie, nauczycielka — Aneta Polakiewicz.

Wyróżnienia

Katarzyna Miłto, Szkoła Średnia im. J. I. Kraszewskiego, nauczycielka — Regina Paszuta;

Beata Szulżycka, Szkoła Średnia im. Władysława Syrokomli w Wilnie, nauczycielka — Regina Lewicka;

Daniel Bogdanowicz, Szkoła Średnia im. Władysława Syrokomli w Wilnie, nauczycielka — Janina Kuckienė;

Barbara Waskiewicz, Gimnazjum w Ejszyszkach, nauczycielka — Zenona Miniakowska;

Ernesta Silniewicz, Szkoła Średnia im. H. Sienkiewicza, nauczycielka — Beata Kosowska.