Z kalendarium 21.07- 27.07

25 lipca 1510
DRUKARSTWO. Pochodzący z Bawarii Florian Ungler założył w Krakowie drukarnię wypuszczającą pierwsze książki w języku polskim. Jego oficyna mieściła się przy ul. Wiślnej, a później przy Kanoniczej 17. Dzieła stały na wysokim poziomie typograficznym. W 1513 r. wytłoczył popularny modlitewnik „Raj duszny” w opracowaniu Biernata z Lublina, który uważa się za najstarszą książkę w języku polskim.

21 lipca 1905
ŚMIERĆ BOJOWCA. Na stokach Cytadeli Warszawskiej powieszono Stefana Okrzeję, członka Organizacji Bojowej PPS. Został schwytany w trakcie zamachu na cyrkuł policyjny. Akcja ta była elementem ataku OB PPS na znienawidzonego przez ludność Warszawy oberpolicmajstra Karla Nolkena. Po śmierci Okrzeja stał się symbolem walk rewolucyjnych i niepodległościowych.

25 lipca 1909
PRZELOT. Francuz Louis Blériot dokonał pierwszego przelotu samolotem nad kanałem La Manche. Wystartował o godz. 4.35 z Les Barraques niedaleko Calais. Po 37 minutach lotu wylądował po drugiej stronie kanału w Dover, pokonując 35 kilometrów. Wyczynu tego dokonał w samolocie Blériot XI własnej konstrukcji. Nagrodą za przelot było 25 tys. franków ufundowanych przez redakcję brytyjskiej gazety „Daily Mail”.

23 lipca 1914
ULTIMATUM. Austro-Węgry wystosowały wobec Serbii ultimatum, m.in. z żądaniem wszczęcia w ciągu 48 godzin postępowania karnego przeciw zamachowcom z Sarajewa, którzy zamordowali arcyksięcia Franciszka Ferdynanda Habsburga (na ilustracji). Serbia przyjęła większość warunków, z wyjątkiem tych, które wyraźnie naruszały jej suwerenność. Wiedeń uznał to za niewystarczające i 28 lipca wypowiedział Serbii wojnę.

24 lipca 1917
BITWA POD KRECHOWCAMI. Pułk Ułanów Polskich, walczący w szeregach armii rosyjskiej, stoczył bitwę z siłami niemiecko-austriackimi pod Krechowcami na Ukrainie. 400 polskich żołnierzy pod komendą płk. Bolesława Mościckiego w całodziennym ciężkim boju skutecznie osłoniło odwrót sił rosyjskich. Polacy kilkakrotnie szarżowali na oddziały niemiecko-austriackie i powstrzymali natarcie na Stanisławów.

26 lipca 1939
WYWIAD. W ośrodku wywiadowczym w Pyrach pod Warszawą oficerowie polskiego wywiadu zaprezentowali przedstawicielom wywiadów brytyjskiego i francuskiego rezultaty prac nad złamaniem szyfru Enigmy. Polacy – wśród nich matematycy Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zegalski – przekazali sojusznikom kopie niemieckiej maszyny wraz z rozszyfrowaną metodą odczytywania zmieniających się kodów.

24 lipca 1943
BOMBARDOWANIE NIEMIEC. Lotnictwo brytyjskie przeprowadziło nocny dywanowy nalot na Hamburg. Był to początek serii ciężkich bombardowań tego miasta, największego portu w Europie. Nad Hamburg nadleciało 728 bombowców, które zrzuciły 2284 tony bomb. Wywołały one burzę ogniową i zabiły 1500 osób. Następnego dnia nalot dzienny przeprowadziło lotnictwo amerykańskie.

27 lipca 1947

PRZODOWNIK. Wincenty Pstrowski wystosował list otwarty do górników: „Od maja ubiegłego roku pracuję jako rębacz na kopalni Jadwiga w Zabrzu. W lutym br. wykonałem normę 240 proc., wyrąbując 72,5 m chodnika. W kwietniu wykonałem normę 293 proc., wyrąbując 85 m chodnika. W maju dałem 270 proc., wyrąbując 78 m chodnika. Kto da więcej niż ja?”. Pstrowski został ogłoszony przez propagandę pierwszym polskim przodownikiem pracy.

21 lipca 1950
PLAN SZEŚCIOLETNI. Sejm przyjął ustawę o planie sześcioletnim. Był to drugi, po trzyletnim, plan gospodarczy wprowadzony w PRL. Opracowała go grupa polskich ekonomistów, z Hilarym Mincem na czele. Priorytetem było zwiększenie inwestycji i polityka intensywnej industrializacji na wzór radziecki, w tym przede wszystkim rozwój przemysłu ciężkiego. Sztandarową budową planu był kombinat w Nowej Hucie (na fotografii).

27 lipca 1973
PREMIERA. Odbyła się premiera amerykańsko-hongkońskiego filmu akcji „Wejście smoka” w reż. Roberta Clouse’a. Opowiadał o tajnej misji mistrza sztuk walki (Bruce Lee), który miał zdobyć informacje o gangsterze Hanie czerpiącym zyski z handlu narkotykami i prostytucji. Film odniósł duży sukces i otworzył drogę do kariery odtwórcy głównej roli Burce’owi Lee. Obraz cieszył się w Polsce szczególną popularnością.