Z kalendarium

ŚMIERĆ ŚW. WOJCIECHA. Podczas misji ewangelizacyjnej wśród pogańskich Prusów zamordowany został biskup praski Wojciech. Na odpoczywającego po mszy odprawionej w świętym gaju Wojciecha napadło siedmiu Prusów. Wkrótce potem książę Bolesław Chrobry wykupił jego ciało na wagę złota i pochował w Gnieźnie.

25 kwietnia 1792

GILOTYNA. We Francji wykonano pierwszy wyrok śmierci przy użyciu gilotyny. Pierwszą ściętą osobą był rabuś, który grasował na traktach - Nicolas J. Pelletier. Najsłynniejszymi osobami straconymi na gilotynie byli król Ludwik XVI, królowa Maria Antonina, Georges Danton i twórca terroru rewolucyjnego Maksymilian Robespierre.

24 kwietnia 1854

ŚLUB CESARZA. W Wiedniu odbył się ślub cesarza Franciszka Józefa I z Elżbietą Bawarską. Elżbieta przejechała ulicami Wiednia w oszklonej karocy ozdobionej niegdyś przez Rubensa. Na trasie przejazdu zebrały się tłumy. Małżonek czekał na nią na progu pałacu Schönbrunn. Elżbieta, nazywana Sissi, miała 17 lat, Franciszek był od niej siedem lat starszy.

29 kwietnia 1859

MAGENTA I SOLFERINO. Wybuchła wojna francusko-austriacka tocząca się między Królestwem Piemontu i Sardynii, wspomaganym przez Francję, a Cesarstwem Austriackim. W dwóch wielkich bitwach pod Magentą 4 czerwca oraz Solferino 24 czerwca 1859 r. (na il.) Austriacy ponieśli klęski, co zmusiło ich do przyjęcia zawieszenia broni w Villafranca w dniu 11 lipca 1859 r.

24 kwietnia 1906

10 Z PAWIAKA. Członkowie Organizacji Bojowej PPS pod dowództwem Jana Gorzechowskiego "Jura" (na fot.) odbili z więzienia na Pawiaku 10 skazanych na śmierć bojowców PPS. Dokonali tego przebrani za rosyjskich żandarmów pod pretekstem przewiezienia osadzonych do Cytadeli. Nie zostali rozpoznani przez władze więzienia. Akcja stała się głośna w całej Europie.

25 kwietnia 1915

GALLIPOLI. Na tym tureckim półwyspie wylądowały oddziały brytyjskie, australijskie i nowozelandzkie. Celem operacji miało być opanowanie cieśnin czarnomorskich i otwarcie drogi do Rosji. Wskutek niedogodnych warunków i silnego oporu wojsk tureckich walki zakończyły się ostatecznie klęską wojsk sprzymierzonych i ogromnymi stratami.

29 kwietnia 1924

WALUTA. Marka polska została zastąpiona złotym jako nową obowiązującą walutą. Był to efekt reformy pieniężnej przeprowadzonej przez ministra finansów Władysława Grabskiego. Wśród proponowanych nazw nowego pieniądza największą popularnością cieszyły się "lech", "pol" i "złoty".

23 kwietnia 1935

USTAWA ZASADNICZA. Prezydent Ignacy Mościcki i członkowie rządu podpisali tzw. konstytucję kwietniową. Dzień później, wraz z ogłoszeniem jej w "Dzienniku Ustaw", konstytucja weszła w życie. Nowa ustawa zasadnicza przenosiła punkt ciężkości władzy państwowej z Sejmu na prezydenta.

26 kwietnia 1937

GUERNICA. Podczas hiszpańskiej wojny domowej niemiecka jednostka lotnicza Legion Condor wspierająca gen. Franco zbombardowała miasto Guernikę. Zginęło kilkaset osób, zniszczeniu uległy przede wszystkim budynki cywilne. Bombardowanie Guerniki stało się szeroko rozpowszechnionym na świecie symbolem okrucieństwa wojny.

27 kwietnia 1940

AUSCHWITZ. Reichsführer-SS Heinrich Himmler wydał inspektorowi Richardowi Glücksowi rozkaz założenia w Oświęcimiu obozu koncentracyjnego. Był on przeznaczony początkowo dla więźniów politycznych, głównie Polaków. Z czasem rozbudowano go w główne miejsce masowej eksterminacji Żydów.

28 kwietnia 1943

SS GALIZIEN. Z inicjatywy nacjonalistycznych środowisk ukraińskich we Lwowie rozpoczęto formowanie składającej się z ochotników 14. Dywizji Grenadierów SS (tzw. dywizja SS-Galizien). Do punktów werbunkowych zgłosiło się około 80 tys. osób. Dywizja została rozbita przez Armię Czerwoną w bitwie pod Brodami w lipcu 1944 r.

28 kwietnia 1947

KON-TIKI. Norweski podróżnik Thor Heyerdahl rozpoczął wyprawę na drewnianej tratwie Kon-Tiki z Peru przez Ocean Spokojny. Dotarcie do wysp Tuamotu zajęło mu 101 dni. W ten sposób dowiódł, że nie było przeszkód, aby starożytni Peruwiańczycy skolonizowali wyspy Polinezji. Podróż została przez niego opisana w bestsellerowej książce "Wyprawa Kon-Tiki".