Z kalendarium

KORONACJA. Karol Wielki został koronowany na cesarza rzymskiego. Karol przybył do Rzymu, aby udzielić wsparcia papieżowi Leonowi III, który potrzebował pomocy przeciwko nastającym na jego życie rodom rzymskim. 25 grudnia na koniec mszy świętej papież włożył koronę na głowę rzekomo zaskoczonego monarchy. Wierni przyjęli ten akt wiwatami.

24 grudnia 1223

SZOPKA. Św. Franciszek z Asyżu zorganizował w Greccio we Włoszech pierwszą szopkę bożonarodzeniową. W Wigilię Bożego Narodzenia Franciszek zwołał mieszkańców do jaskini, w której przygotowany był żłóbek, słoma i siano. Przyprowadzono owce, woły i osła. W postacie Świętej Rodziny wcielili się mieszkańcy Greccio. W takim otoczeniu o północy odprawiona została msza.

25 grudnia 1941

KAPITULACJA. Wojska japońskie zdobyły Hongkong. Bitwa zaczęła się 8 grudnia. Ze strony japońskiej atakowała licząca 20 tys. żołnierzy 23. Armia gen. Takashi Sakai wspierana przez lotnictwo i marynarkę. Kolonii broniły kombinowane siły brytyjsko-kanadyjsko-chińskie w liczbie około 12 tys. żołnierzy. Alianci byli stopniowo spychani przez Japończyków, aż 25 grudnia brytyjski gubernator Mark Young zgodził się na kapitulację.

27 grudnia 1941

GRUPA INICJATYWNA. W Polsce wylądowała przerzucona z Moskwy tzw. Grupa Inicjatywna PPR w składzie Paweł Finder, Marceli Nowotko, Bolesław Mołojec i in. Sześcioro jej członków zrzucono na spadochronach koło wsi Wiązowna pod Warszawą. Ich zadaniem było odtworzenie w okupowanej Polsce partii komunistycznej. 5 stycznia 1942 r. grupa ta utworzyła Polską Partię Robotniczą.

29 grudnia 1944

OBLĘŻENIE. Rozpoczęło się oblężenie Budapesztu. Miasto zdobywały wojska sowieckie i sprzymierzony z nimi korpus rumuński, a broniły oddziały niemieckie i węgierskie. Wehrmacht podjął trzy próby odblokowania Budapesztu, ale skończyły się one porażką. Oblężenie zakończyło się bezwarunkową kapitulacją 13 lutego. Bitwa o węgierską stolicę należała do najkrwawszych zmagań II wojny światowej.

26 grudnia 1948

ARESZTOWANIE. Prymas Węgier kard. József Mindszenty został uwięziony przez węgierskie władze komunistyczne. Rok później w procesie pokazowym skazano go za zdradę stanu na dożywotnie więzienie. Zarzucono mu, że sprzeciwiał się wprowadzeniu na Węgrzech republiki i polityce państwa, m.in. nacjonalizacji szkół katolickich. Prymas został uwolniony osiem później podczas powstania węgierskiego w 1956 r.

24 grudnia 1956

ZOMO. Rząd przyjął uchwałę o utworzeniu Zmotoryzowanych Odwodów Milicji Obywatelskiej (ZOMO). Impulsem do ich powołania były wydarzenia poznańskiego czerwca 1956, które pokazały brak przygotowania wojska i milicji do pacyfikowania rozruchów. Po raz pierwszy ZOMO wystąpiło 20 stycznia 1957 r. podczas zabezpieczania wyborów. Szczególnie intensywnie używano go w l. 80. do rozpraszania manifestacji.

28 grudnia 1973

SOŁŻENICYN. W Paryżu wydano powieść "Archipelag Gułag" Aleksandra Sołżenicyna, trzytomowe dzieło opisujące system łagrów w ZSRR. We wrześniu 1973 r. KGB skonfiskowało rękopis "Archipelagu". W tej sytuacji pisarz zezwolił na zagraniczną publikację książki przez wydawnictwo YMCA Press. Na Zachodzie dzieło wywołało ogromne poruszenie i doprowadziło do rozwiania iluzji na temat systemu komunistycznego.

30 grudnia 1980

STATEK. Opuszczono banderę na parowcu "Sołdek". Ten masowiec o napędzie parowym był pierwszą jednostką zbudowaną całkowicie w Polsce po II wojnie światowej (w 1948 r.). Otrzymał imię ówczesnego przodownika pracy ze Stoczni Gdańskiej Stanisława Sołdka. Do 1980 r. odbył 1478 rejsów morskich, przewiózł ponad 3,5 mln ton towarów zawijając do ponad 60 portów. Po opuszczeniu bandery przekazano go jako hulk muzealny Muzeum Szczecińskiemu.

28 grudnia 1989

PLAN. Sejm uchwalił 10 ustaw składających się na tzw. plan Balcerowicza. Został on przygotowany przez ekonomistę Leszka Balcerowicza wraz z grupą ekspertów (m.in. prof. Jeffrey Sachs, prof. Stanisław Gomułka i dr Wojciech Misiąg). Składały się nań m.in. ustawa o uporządkowaniu stosunków kredytowych, ustawa o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń oraz ustawa o zatrudnieniu.