Z kalendarium

5 czerwca 1257
* LOKACJA KRAKOWA. Na wiecu we wsi Kopernia książę Bolesław Wstydliwy (na il.) dokonał lokacji Krakowa. Księciu towarzyszyły matka Grzymisława i żona Kinga. Władca zadecydował o ustanowieniu w Krakowie gminy miejskiej rządzącej się zasadami prawa magdeburskiego. Jej organizacją mieli zająć się trzej niemieccy zasadźcy: Gedko Stilvoyt, Dethmar Wolk i Jakub z Nysy, którzy otrzymali urząd wójtowski.

4 czerwca 1783
* POKAZ BALONU. Bracia Joseph i Jacques Montgolfier zaprezentowali publicznie balon na ogrzane powietrze. Na pierwszym pokazie publicznym na łące koło Annonay, ich napełniony rozgrzanym powietrzem płócienny balon o średnicy 11,7 m i objętości 900 m sześc. wzniósł się na wysokość 1600-2000 m. W czasie lotu, który trwał 9 i pół minuty, balon przebył odległość blisko 2,5 km.

4 czerwca 1817
* POWSTANIE OSSOLINEUM. Cesarz Franciszek II Habsburg zatwierdził statut Fundacji Ossolineum, założonej we Lwowie przez hr. Józefa Maksymiliana Ossolińskiego. Z czasem Ossolineum stało się jednym z najważniejszych ośrodków kultury polskiej w czasie zaborów. Zgromadziło jeden z największych księgozbiorów w Polsce, a także ogromny zbiór rękopisów (w tym średniowiecznych) i najstarszych druków.

3 czerwca 1932
* NOWY SAMOLOT. Na lotnisku Okęcie dokonano oblotu samolotu RWD-6. Maszynę skonstruowali Stanisław Rogalski, Stanisław Wigura i Jerzy Drzewiecki, opracowując konstrukcję specjalnie pod kątem wymagań zawodów samolotów turystycznych Challenge. Na jednym z trzech prototypów RWD-6 Franciszek Żwirko (pilot) i Stanisław Wigura (mechanik) wygrali Challenge trwający od 11 do 28 sierpnia 1932 r. w Berlinie.

5 czerwca 1942
* BITWA O MIDWAY. Zakończyła się lotniczo-morska bitwa między siłami amerykańskimi a japońskimi stoczona w pobliżu atolu Midway na Oceanie Spokojnym. Starcie zakończyło się zwycięstwem amerykańskim. Po utracie czterech lotniskowców i ciężkiego krążownika japońska flota rozpoczęła odwrót. Wygrana przez Amerykanów bitwa stała się punktem zwrotnym w wojnie na Pacyfiku pozbawiając stronę japońską inicjatywy.

6 czerwca 1944
* INWAZJA NA KONTYNENT. Rozpoczęło się lądowanie wojsk alianckich w Normandii. Składało się ono z desantu powietrznego blisko 24 tys. spadochroniarzy oraz desantu morskiego około 133 tys. żołnierzy piechoty. Inwazję poprzedziło bombardowanie plaż dokonane przez lotnictwo (zrzucono ponad 9 tys. ton bomb). W sumie pierwszego dnia inwazji przez kanał La Manche przerzucono około 156 tys. alianckich żołnierzy. Inwazja zakończyła się sukcesem.

10 czerwca 1967
* KONIEC WOJNY. Zakończyła się wojna sześciodniowa. Siły Obronne Izraela rozgromiły wojska koalicji arabskiej, zajmując cały półwysep Synaj, Wzgórza Golan, Judeę z Jerozolimą i Samarię. Armia Izraela to zaledwie 779 zabitych, 2563 rannych oraz 14 jeńców. Straty w sprzęcie wojskowym wyniosły: 46 samolotów i 80 czołgów. Po stronie przeciwnej sam Egipt przyznał się do 11 tys. 500 zabitych, 20 tys. rannych i 5500 jeńców.

6 czerwca 1973
* MOTORYZACJA. Z Fabryki Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej wyjechał pierwszy fiat 126p. Do zakończenia produkcji w 2000 r. powstało 3 mln 318 tys. 674 Maluchów. Przez wiele lat był jednym z najczęściej spotykanych pojazdów na polskich drogach. Eksportowano go m.in. do Włoch, Jugosławii, RFN, Chin, Wielkiej Brytanii, Nowej Zelandii, Australii, Egiptu oraz na Cypr i Kubę.

7 czerwca 1981
* ATAK NA REAKTOR. Izraelskie lotnictwo zniszczyło iracki reaktor jądrowy w Osiraku. Nalotu dokonano przy użyciu ośmiu samolotów F-16 (na fot.). Celem akcji noszącej kryptonim "Operacja Opera" było powstrzymanie reżimu Saddama Husajna przed użyciem reaktora do budowy broni nuklearnej. Akcją dowodził gen. David Ivry, szef lotnictwa, pomysłodawca operacji oraz jej główny architekt, a jednym z pilotów był późniejszy pierwszy izraelski kosmonauta Ilan Ramon.

8 czerwca 1997
*KANONIZACJA. Papież Jan Paweł II kanonizował w Krakowie królową Jadwigę Andegaweńską. Akt dokonał się podczas mszy na Błoniach w obecności 80 kardynałów i biskupów, 350 księży i około 2 milionów wiernych. Beatyfikacja królowej odbyła się 31 maja 1979 r. w Rzymie, a 8 czerwca tego roku w katedrze na Wawelu Jan Paweł II odprawił po raz pierwszy mszę ku czci błogosławionej królowej Jadwigi.