Z kamerą wśród zwierząt

Duszejko to ekolożka i feministka. Żyje z dala od ludzi, woli wznosić ręce ku niebu, by wychwalać cuda natury. Ale gdy w okolicy zaczynają ginąć myśliwi, główna bohaterka zaczyna prowadzić własne śledztwo. I ma hipotezę: to zwierzęta są mordercami. To one odpowiadają za śmierć myśliwych. To zemsta przyrody na ludziach, którzy chcą zachwiać ekosystemem.

Holland świetnie wykorzystuje konwencję klasycznego thrillera. Malownicze i tajemnicze zdjęcia Jolanty Dylewskiej, w których bardzo filmowo wypada Kotlina Kłodzka, a do tego wiejący głucho wiatr i trzeszczący pod butami śnieg to dźwięki grozy i niedopowiedzenia. Dzięki tym zabiegom szalona i absurdalna teza prywatnego śledztwa Duszejki wpisuje się w klimat filmu: nierealny, nieco baśniowy. Atmosferę podbija jeszcze muzyka Antoniego Komasy-Łazarkiewicza. Wszystko rymuje się w surową opowieść o naturze, która próbuje wyrugować człowieka.

Ale świat Holland nie jest jednowymiarowy. Reżyserka wprowadza kolejne wątki i postaci, rozmiękcza tonację filmu, do kryminalnej warstwy dodając zabawne momentami dialogi - by wspomnieć ten o „autyzmie testosteronowym”, jaki dotyka niektórych mężczyzn w pewnym wieku. Próbuje rozbić konwencję dwugodzinnej opowieści.

Zresztą nawet to rozciągnięcie w czasie ma tu znaczenie. To subtelna metafora ukazująca szybkość przemijania człowieka w kontekście egzystencji całego świata przyrody, powolności natury z jej życiowymi cyklami.

Jeśli coś mi tu nie pasuje, to pewien powtarzający się stereotyp, w jaki wepchnięta zostaje główna bohaterka: jeśli niezależna kobieta, feministka i obrończyni zwierząt, to musi żyć w chatce na uboczu, nieco szalona, zaczytana w konstelacjach gwiazd, stroniąca od ludzi.

Ale mimo to film może być koszmarem ministra Szyszki.