Za nami dekada w Krakowie Mieście Literatury UNESCO. Rozpoczyna się celebracja okrągłego jubileuszu

Praca zdalna zdała egzamin na rynku pracy

W 2023 roku Kraków obchodzi jubileusz przyznania tytułu Miasta Literatury UNESCO. Dziesięć lat temu, jako siódme miasto świata, stolica Małopolski dołączyła do sieci Miast Kreatywnych, która powstała, aby wspierać obieg dóbr kulturalnych na poziomie lokalnym, promować praktyki twórcze i kreatywne oraz zwiększać dostęp do kultury, a także integrować kulturalne przemysły kreatywne w wymiarze lokalnym.

– W 2016 roku Kraków przygotował i wdrożył miejski program wspierający realizację zadań w obszarze literatury – podkreśla pełnomocnik Prezydenta Miasta Krakowa ds. kultury Robert Piaskowski. – Program integruje i wzmacnia podmioty działające na lokalnym polu literatury, od miejskich instytucji kultury, przez trzeci sektor, wydawnictwa, księgarnie kameralne, po twórców i twórczynie: pisarki, tłumaczy, redaktorki czy ilustratorów. Program Kraków Miasto Literatury UNESCO i idąca w ślad za nim uchwała miejska były pionierskimi działaniami tego typu w skali kraju.

– Trudno uwierzyć, że minęło już dziesięć lat, od kiedy Kraków otrzymał tytuł Miasta Literatury UNESCO. Warto wspomnieć, że to niejedyny literacki jubileusz, który świętujemy w tym roku. – mówi Urszula Chwalba, kuratorka programu KMLU. – W październiku odbędzie się piętnasta już edycja Międzynarodowego Festiwalu Literatury im. Josepha Conrada, a w listopadzie po raz dziesiąty spotkamy się podczas Festiwalu Literatury Dzieci i Młodzieży. Świętują z nami również krakowscy wydawcy: Karakter od dziesięciu już lat wydaje, co mu się podoba, oraz Wydawnictwo Literackie, które od siedmiu dekad publikuje najlepszą polską i zagraniczną literaturę.

W związku z obchodami Światowego Dnia Książki ruszyła kampania wizerunkowa #winszujemy. To trwający cały rok projekt fotograficzny polegający na portretowaniu ludzi tworzących miasto literatury. Ideą projektu jest pokazanie osób i instytucji będących częścią KMLU dawniej i dziś, a są to zarówno postacie publiczne, branża, jak i czytelniczki i czytelnicy. Do udziału w sesji zaproszono krakowskich wydawców, bibliotekarzy, księgarzy, antykwariuszy, redaktorów, pisarzy, aktywistów literackich oraz uczestników wydarzeń organizowanych lub współorganizowanych przez KMLU, czyli osoby związane z instytucjami współtworzącymi miejską tkankę kulturowo-literacką w szerokim znaczeniu.

Aby uczcić Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich, w Radiu Kraków Kultura rozpoczął się cykl audycji dotyczących literackiego Krakowa – „10 na 10”. Będą to rozmowy osadzone w kontekście aktualnych wydarzeń lokalnych.

Na przełomie kwietnia i maja ruszy też kolejny projekt – cykl podkastów przygotowany we współpracy z „Tygodnikiem Powszechnym”. Tematem pierwszego odcinka będą debiuty literackie. Do rozmowy, którą poprowadzą Monika Ochędowska („Tygodnik Powszechny”) oraz Urszula Chwalba (KMLU), zaproszono Elżbietę Łapczyńską i Paulinę Siegień – laureatki Nagrody Conrada.

Startuje również program „Księgarnie Odporne”, którego celem jest wspieranie krakowskich księgarń kameralnych. Z okazji dziesięciolecia uzyskania przez stolicę Małopolski zaszczytnego tytułu, księgarki oraz księgarze zachęcani są do szczególnego eksponowania literatury przybliżającej czytelnikom to, co Miasto Literatury ma najlepszego do zaoferowania: niekwestionowaną klasykę, ale też nowe tytuły autorów i autorek związanych z Krakowem.

Niebawem na wybranych książkach pojawi się Wydawniczy Znak Jakości. Znajdzie się on na okładkach wydawnictw, które powstały w zgodzie z najlepszymi standardami. Wydawniczym Znakiem Jakości będą mogli posługiwać się sygnatariusze Konwencji Krakowskiej regulującej zasady współpracy między wydawnictwami a autorami i tłumaczami. Dokument podpisano w trakcie 14. Festiwalu Conrada.

Konwencja Krakowska jest wspólną inicjatywą Stowarzyszenia Unia Literacka, Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury oraz Krakowa Miasta Literatury UNESCO. Dokument zawiera spis wspólnych wartości oraz dobrych praktyk porządkujących relacje pomiędzy trzema grupami: wydawcami i wydawczyniami, autorkami i autorami oraz tłumaczami i tłumaczkami. Sygnatariusze zobowiązują się do współpracy w zgodzie z zasadami szacunku, lojalności, szczerości, transparentności, wzajemności i symetrii. Równocześnie dokument podaje szczegółowe wytyczne dotyczące wzajemnej komunikacji, konstrukcji umów, osobistych praw autorskich oraz wynagrodzeń.

- Jeśli czytelnicy chcą mieć gwarancję, że książka, którą kupują, powstała z poszanowaniem praw i interesów wszystkich osób, które ją stworzyły, a zatem napisały, przetłumaczyły, wydały – powinni szukać książek z Wydawniczym Znakiem Jakości” – mówi Jacek Dehnel, prezes Stowarzyszenia Unia Literacka zrzeszającego pisarki i pisarzy.