Zachwyca w maju

Maj to miesiąc bzów. Gałązki pokryte drobnymi, pachnącymi kwiatkami możemy kupić na targu, zerwać z rosnącego dziko krzewu lub rozkoszować się bzem we własnym ogrodzie. I tak już od wieków, kiedy do Europy roślina została sprowadzona z Turcji.

Jednak krzew, tradycyjnie nazywany bzem – tak naprawdę nim nie jest. Polska, ale mylna nazwa rośliny (bez lilak) sugeruje jej pokrewieństwo z bzem (Sambucus). Tymczasem lilak (Syringa L.) i bez należą do zupełnie innych rodzin. Lilak do oliwkowatych (wraz z ligustrem), a bez do piżmaczkowatych. Naturalne siedliska lilaków występują w Azji Wschodniej, a także w południowo-wschodniej Europie. W naszym kraju największe uznanie zyskał lilak pospolity (Syringa vulgaris).

Silnie rozgałęziony krzew osiąga przeciętnie 3 m wysokości; maksymalnie może dorosnąć nawet do 5-7 m. W Polsce lilak jest pospolicie uprawiany, dość często dziczeje. Nie ma specjalnych wymagań co do gleby, jednak najlepsze będzie podłoże próchnicze, żyzne, umiarkowanie wilgotne. Gleba może być lekko kwaśna, przez obojętną do lekko zasadowej. Unikajmy jednak gleb mocno zakwaszonych, a także mokrych.

Dużą zaletą jest fakt, że lilak może rosnąć w cieniu, chociaż najlepiej kwitnie w miejscu nasłonecznionym lub lekko cienistym, przewiewnym, ale nie wietrznym. Pewną uciążliwością jest natomiast konieczność systematycznego usuwania stale pojawiających się odrostów korzeniowych (lilak pospolity charakteryzuje się płytkim, ale rozległym systemem korzeniowym). Lilaki są długowieczne, rzadko przemarzają nawet w ciężkie zimy. Kwitną bardzo obficie – kwiaty (pojedyncze lub pełne) mogą być w kolorach od białego przez różowe, fioletowe, niebieskie do purpurowego. Bez żadnej szkody dla rośliny mogą być ścinane i wykorzystywane jako kwiaty cięte.

Krzewy najlepiej sadzić wiosną lub jesienią. Rośliny posadzone w lecie wymagają częstego podlewania i mogą się nie przyjąć. Roślinę najlepiej nabyć w pojemniku. Ponieważ jej bryła korzeniowa powinna przesiąknąć wodą, przed posadzeniem należy ją umieścić w wodzie. Podłoże odchwaścić, przekopać, wzbogacić kompostem. Dołek powinien być dwukrotnie większy niż bryła korzeniowa.

Kwiaty bzu są symbolem wiary i pierwszej miłości. To także jedne z nielicznych kwiatów, z których nie da się otrzymać substancji zapachowych. Olejki bzowe to syntetyki.