Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Żądaj, by cię nie bolało. Teraz to twoje święte prawo. Niedorzeczne przekonanie, że choroba musi boleć powoli odchodzi do lamusa

Dorota Stec-Fus
Dorota Stec-Fus
Dziś aż 27 proc. populacji stanowią osoby z bólem przewlekłym
Dziś aż 27 proc. populacji stanowią osoby z bólem przewlekłym Konrad Kozlowski/Polskapress
Polscy pacjenci cierpią niemiłosiernie. Lekarze aplikują im 5 razy mniej opioidów niż wynosi średnia UE i 10 razy mniej niż w Niemczech. Dlaczego? Z jednej strony są niewystarczająco do tego przygotowani, z drugiej panuje niedorzeczne przekonanie, że choroba musi boleć. Na szczęście takie myślenie powoli zaczyna odchodzić do lamusa i już wkrótce terapia przeciwbólowa stanie się obowiązkiem każdej placówki medycznej. Weszły bowiem w życie przepisy, przyjęcie których to zasługa przede wszystkim krakowskiego środowiska naukowego.

70 % firm wskazuje problem ze znalezieniem specjalistów

od 16 lat

Leczenie bólu na każdym etapie

Przez lata zabiegał o to prof. Jan Dobrogowski z CMUJ, wieloletni prezes Polskiego Towarzystwa Badania Bólu (z siedzibą w Krakowie) a temat sfinalizowała jego następczyni, dr Magdalena Kocot-Kępska z CMUJ. W rezultacie 9 lutego weszło w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego leczenia bólu w warunkach ambulatoryjnych. Resort zalecił w nim leczenie bólu na każdym etapie w każdej placówce medycznej, od przychodni POZ począwszy. Dotąd obowiązek taki dotyczył jedynie pacjentów w stanie terminalnym.

Problem narasta od dziesiątków lat. W rezultacie dziś aż 27 proc. populacji stanowią osoby z bólem przewlekłym, a 5 proc. dorosłych Polaków twierdzi, że większych męczarni już by nie wytrzymali. - Pacjenci onkologiczni to 1 procent - a gdzie reszta? - pyta Magdalena Kocot-Kępska. Prezes podkreśla, że niestety bardzo często cierpiący są stygmatyzowani, a personel medyczny po prostu im nie dowierza.

Pacjenci próbują leczyć się sami

Dr Aleksander Biesiada z Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej dodaje, że pacjenci widząc bądź to niemoc medyków wynikającą z braku wiedzy bądź to ich obojętność po prostu przestają mówić o swym cierpieniu. I próbują leczyć się sami, na ogół nieskutecznie lub wręcz sobie szkodząc. I trudno się dziwić, skoro - jak zaznacza dr. hab. Jarosław Woroń sekretarz PTTB, farmakolog kliniczny z CM UJ - mamy w Polsce największą w UE ilość leków przeciwbólowych sprzedawanych bez recepty.

Ta dramatyczna sytuacja to przede wszystkim skutek nieprawidłowego kształcenia. Tylko w nielicznych uczelniach medycznych, i to z reguły od niedawna, nauczanie o bólu prowadzone jest w formie odrębnego przedmiotu. Według analiz PTBB, zaledwie 20 procent lekarzy POZ dysponuje wiedzą w tym zakresie. Równocześnie nadal funkcjonuje przesąd, że ból jest "tylko" objawem choroby przewlekłej. Tymczasem, według najnowszej Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-11, jest on sam w sobie chorobą ogólnoustrojową, która należy leczyć jak każdą inną.

Katastrofalne konsekwencje

Konsekwencje tego stanu rzeczy są wręcz katastrofalne. Długotrwały ból nie tylko utrudnia lub wręcz uniemożliwia normalne funkcjonowanie, ale dewastuje wręcz cały organizm, nade wszystko niszczy komórki nerwowe mózgu. Dlatego trzeba go likwidować najszybciej, jak tylko to możliwe. Nieleczeni pacjenci, podkreśla Magdalena Kocot- Kępska, wpadają w depresję a ich funkcje poznawcze stają się coraz bardziej zaburzone. Np. rok nieleczonej fibromialgii (przewlekły ból mięśni i stawów) skutkuje aż dziesięciokrotnie (!)szybszym starzeniem się mózgu.

Problemem jest także brak wiedzy na temat...własnej wiedzy. Niektórzy interniści przekonują, że ponieważ w trakcie specjalizacji uczono leczenia bólu, więc zalecane teraz szkolenia, celem spełnienia wymogów rozporządzenia, ich nie dotyczą. - Jeżeli jest tak dobrze, to dlaczego 8,5 mln Polaków codziennie budzi się z bólem a preparaty przeciwbólowe bez recepty znikają z aptek niczym ciepłe bułeczki? - pyta Jarosław Woroń. Sekretarz PTBB nakłania do dalszej edukacji i zdobywania profesjonalnej wiedzy, nade wszystko celem personalizacji leczenia, czyli dostosowywania terapii do indywidualnych potrzeb każdego chorego. W trakcie szkoleń medycy uczą się kompleksowego podejścia do terapii, by poprawa komfortu życia poprzez stosowanie leków przeciwbólowych wykluczała powikłana związane z ich stosowaniem. Woroń wskazuje na bardzo ważną, ale niestety niepowszechną wiedzę na temat łączenia kliku substancji (tzw. leczenie multimodalne).

Czy leki przeciwbólowe uzależniają?

Woroń obala dość powszechną, niestety także wśród lekarzy teorię, że leki przeciwbólowe uzależniają. -Tak się dzieje wówczas, gdy terapia prowadzona jest nieprawidłowo - konkluduje.

Szkolenia prowadzi m.inn. Polskie Towarzystwo Medycyny Rodzinnej i jak mówi ich współorganizator, dr Aleksander Biesiada, zainteresowanie jest bardzo duże. - Rozporządzenie to krok naprawdę w dobrym kierunku, bo nasze przygotowanie w zakresie profesjonalnej metodologii leczenia bólu jest niewystarczające. Natomiast nie rozumiem, dlaczego resort nie przewidział żadnych funduszy na szkolenia, dotąd nie ma też niezbędnego programu komputerowego - komentuje Biesiada.

Potrzebny ruch "pacjentów bólowych"

Choć minister przewidział pół roku na dostosowane się placówek medycznych do nowego prawa (zacznie obowiązywać od sierpnia b.r.) to Magdalena Kocot-Kępska nie dowierza, by wszystkie placówki zdołały to uczynić w tym okresie. Podkreśla, że bardzo ważna byłaby presja samych zainteresowanych, którzy powinni domagać się leczenia bólu, i to według najnowszych standardów. W Polsce nacisk organizacji pacjentów na rozwiązanie problemu jest niestety mało widoczny. A np. w Wielkiej Brytanii ruch "pacjentów bólowych", stworzony głównie przez ludzi młodych i świadomych swych praw, daje znakomite rezultaty.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo

Materiał oryginalny: Żądaj, by cię nie bolało. Teraz to twoje święte prawo. Niedorzeczne przekonanie, że choroba musi boleć powoli odchodzi do lamusa - Gazeta Krakowska

Wróć na dziennikpolski24.pl Dziennik Polski