Zakopane, Lwów, Kraków. Muzeum Narodowe opowiada o historii polskiej nowoczesności

FLESZ - Najdłuższy tunel w Polsce gotowy

Pierwsza wystawa prezentowana właśnie w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie dotyczy przełomu XIX i XX wieku. To czas, gdy idee modernizacyjne wiązały się z odrodzeniem narodowym, promowanym przede wszystkim przez twórców Młodej Polski.

Specyfiką tych czasów w całej Europie było poszukiwanie odrębnego stylu, który miał podkreślić narodowe odrębności i aspiracje, zwłaszcza w państwach uznawanych dotąd za europejskie peryferia - mówi dyrektor MNK prof. Andrzej Szczerski, autor scenariusza wystawy i pomysłodawca serii. - Dla twórców nowych stylów głównym punktem odniesienia i inspiracją stała się twórczość ludowa, ponieważ dostrzegano w niej złożone treści ideowe i symboliczne niezmienione przez wieki, zachowujące pierwotne formy poszczególnych kultur narodowych. W wypadku Polski powstanie nowego stylu miało także potwierdzić kulturową odrębność nieistniejącego państwa od zaborczych mocarstw - dodaje.

Kuratorzy dużo uwagi poświęcili więc stylowi zakopiańskiemu, który znalazł uznanie wśród góralskich, ale też zawodowych architektów i projektantów we wszystkich zaborach. Powstał na początku lat 90. XIX wieku, a jego twórcą był mieszkający wtedy w Zakopanem malarz i krytyk sztuki Stanisław Witkiewicz - artysta zainspirowany sztuką i budownictwem góralskim Podhala dostrzegł w nich pierwotny „alfabet” sztuki narodowej. W tej części ekspozycji znalazły się m.in. obrazy Jacka Malczewskiego, Leona Wyczółkowskiego, Stanisława Wyspiańskiego, rzeźby Wojciecha Brzegi, projekty willi w stylu zakopiańskim, ich bogate wyposażenie, w tym liczne meble.

Kolejną część wystawy poświęcono Huculszczyźnie - regionowi w Karpatach Wschodnich, który miał ważne znaczenie dla twórców stylu narodowego we Lwowie. Kultura ludowa Hucułów inspirowała artystów zarówno polskich, jak również ukraińskich, szukających źródeł nowego stylu dla swoich narodów. Na wystawie można też zobaczyć tkaniny, ceramikę, plakaty i meble krakowskich artystów skupionych wokół Towarzystwa "Polska Sztuka Stosowana". Chcieli oni stworzyć oryginalne rzemiosło artystyczne, nowoczesne i narodowe. Inspirowali się zarówno sztuką ludową, jak i architekturą czy ornamentyką.

W sumie na wystawie można obejrzeć około 500 obiektów w pięciu sekcjach tematycznych. Oprócz wspomnianych znalazła się tam część poświęcona narodowemu ubiorowi oraz najważniejszemu wydarzeniu zorganizowanemu przez Towarzystwo „Polska Sztuka Stosowana” - „Wystawie architektury i wnętrz w otoczeniu ogrodowem”. Ekspozycję można zwiedzać w przestrzeni Sali Wystaw Zmiennych na parterze Gmachu przy Alei 3 maja do 2 stycznia 2022 roku.

Natomiast piętro wyżej można odwiedzać teraz nowo otwartą wystawę - "Hokusai. Wędrując...". Ekspozycję prezentującą bogaty zbiór drzeworytów japońskiego mistrza w ciągu pierwszych 10 dni odwiedziły 4 tysiące osób. Możną ją zwiedzać jeszcze do 5 grudnia 2021 roku.