Takim właśnie, nieznanym poza najbliższym środowiskiem, bohaterem najnowszego 192. zeszytu "PSB", jest Maciej Szarek (1826-1905), poeta i działacz ludowy piszący pod pseudonimem Antoni Choinka, pochodzący z Brzegów koło Wieliczki.
Jego ojciec był flisakiem, właścicielem czteromorgowego gospodarstwa. Maciej sam nauczył się czytać, ale umiejętność pisania zdobył dopiero podczas służby wojskowej - od zwierzchników domagał się nauczania w języku polskim. Po powrocie z wojska zarabiał na życie jako przewoźnik przez Wisłę między Brzegami a wsią Kujawy (obecnie teren Nowej Huty). W roku 1857 w krakowskim antykwariacie poznał pracownika Biblioteki Jagiellońskiej Franciszka Matejkę, który - jak pisze autorka hasła w "PSB" Aneta Kliszcz - stał się jego mistrzem.
Właśnie wizyty w księgarniach wywarły wielki wpływ na życie Szarka. W jednej z księgarni warszawskich (do miasta przypłynął galerą) poznał Władysława Ludwika Anczyca, a przez niego samego Józefa Ignacego Kraszewskiego. Znajomość zaowocowała wieloletnią korespondencją.
Podczas powstania styczniowego Szarek przewoził przez rzekę powstańców. W roku 1869 z własnego księgozbioru założył czytelnię ludową w Grabiach. W tymże roku zadebiutował na łamach prasy. Współpracował m.in. z tygodnikami "Pszczółka" i "Wieniec", wydawanymi przez ks. Stanisława Stojałowskiego. Pisał utwory patriotyczne i antypruskie wiersze satyryczne, w artykułach piętnował wady polskiego chłopstwa, ale też walczył o jego prawa, polemizując nawet ze Stańczykami. Brał udział w zjazdach chłopskich, zaprzyjaźnił się z wieloma działaczami ludowymi, m.in. Marią i Bolesławem Wysłouchami oraz Jakubem Bojką.
Wiosną 1894 r. zarekwirowano część jego gospodarstwa pod budowę tamy na Wiśle, dorabiał wówczas jako robotnik drogowy. W roku 1898 doprowadził do otwarcia szkoły ludowej w Brzegach. Zmarł w roku 1905, pochowano go na cmentarzu w Grabiu, gdzie w roku 1999 szkole podstawowej nadano jego imię.
W roku 1956 ukazał się zbiór jego utworów "Wiersze i proza", opatrzony wstępem przez Jana Bolesława Ożoga.. (WJUR)
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
