Zapora w Niedzicy działa już od 25 lat. Zobaczcie, jak powstawała ta gigantyczna inwestycja

Rzeka Dunajec - na co dzień spokojna - co kilkadziesiąt lat budziła się z letargu i zalewała to co spotkała na drodze. Najbardziej pamiętne powódź to ta z 1813 r. Wtedy to żywioł spustoszył południową Polskę, zatrzymując ofensywę słynnej armii Napoleona.

Plany budowy zbiornika regulującego koryto Dunajca i elektrowni wodnej na terenach wsi Czorsztyn-Niedzica pojawiły się już w 1905 r. Wstępny projekt zapory zaopiniował w 1920 r. Gabriel Narutowicz – ówczesny Minister Robót Publicznych w Rządzie Władysława Grabowskiego. Gabriel Narutowicz był z zawodu był inżynierem hydrotechniki, pełnił funkcję m.in. Szefa Sekcji Renu a od 1915 r. Przewodniczącego Międzynarodowej Komisji Regulacji Renu. To właśnie on zrealizował zapory wodne m.in. w Kubel, Andelsbuch, Refrain, Monthey, Montjovet, Buitreres, Etzelwerk czy w Mühlebergu.

Jednak po tragicznej śmierci prezydenta Narutowicza projekt budowy został odłożony na półkę. Dopiero po straszliwej powodzi w 1934 r. zapadły decyzje o budowie zalewów w Czorsztynie i Rożnowie. Plany budowy zapory powstały w latach 1938-1939 r. Niestety, rozpoczęcie budowy wstrzymał wybuch II wojny światowej.

Kwestia budowy zapory w Czorsztynie powróciła na początku lat pięćdziesiątych. Jednak decyzja o budowie i projekt tej inwestycji gotowe był dopiero w połowie lat sześćdziesiątych XX wieku. Finalnie projekt budowy zbiornika głównego z zaporą w Niedzicy i zbiornika wyrównawczego z zaporą w Sromowcach Wyżnych zatwierdzono w 1968 roku. Dwa lata później ruszyły pierwsze prace przygotowawcze. Wznoszenie samej zapory głównej rozpoczęto dopiero w 1976 r.

Równolegle z pracami inżynieryjnymi trwały przesiedlenia mieszkańców wsi przeznaczonych do zalania. Od końca lat 80 XX wieku trwały protesty przeciwko zakończeniu inwestycji. W 1990 rozpoczęły się blokady dróg dojazdowych do budowy. To nie przyniosło oczekiwanych efektów. Budowa zapory nie została zaniechana. Ostatecznie prace przy budowie zapory zakończyły się w 1996 r.

Zaporę oddano do użytku w 9 lipcu 1997 roku. We wstępnych planach zakładano, że napełnienie zbiornika potrwa dwa lata. Tymczasem niemal zaraz po ceremonii zakończenia inwestycji pojawiła się fala powodziowa na Dunajcu, która zapełniła ogromny zbiornik zalewu w zaledwie dwa dni.

Do usypania zapory zużyto 1,7 mln m sześciennych żwiru, czyli około 18 tys. wagonów kolejowych.