Zburzony świadek

Została kupa gruzu

   Niedawno były miejski konserwator zabytków Krakowa Zbigniew Beiersdorf stwierdził jednoznacznie: - Ten dom był nie tylko częścią dziejów Wieliczki czy Krakowa, dokumentował dzieje Polski. Zbudowali go uciekinierzy ze Śląska Cieszyńskiego, po przegranym przez Polaków plebiscycie w 1920 r., którzy przyjechali z tamtego terenu w obawie przed samosądami. Jednopiętrowy budynek zaprojektował w 1922 r. Wacław Czyżowski. Gdy okazał się za mały, Emil Allweil dołożył na planie jeszcze jedną kondygnację. Niemal przez cały czas 18-mieszkaniowy gmach stanowił wspólnotę mieszkaniową, do obsługi której nigdy nie zatrudniono etatowego pracownika - mieszkańcy wszystkie czynności związane z administrowaniem i obsługą budynku wykonywali sami.
   Przed kilku dniami dom, wykupiony wcześniej wraz z pobliskimi tzw. zagonami - działkami przydomowymi oraz chlewikami, przez budowniczych dwupasmowej drogi do Wieliczki został ostatecznie zburzony. Nie reprezentował wartości architektonicznych - był śląskim familokiem przeniesionym w latach dwudziestych ubiegłego stulecia w wielickie realia, a przecież dokumentował fragment historii naszego kraju, fragment, o którym dziś tak niewiele wiemy. Jego lokatorzy dostali godziwe odszkodowania, przeprowadzili się gdzie indziej.
   Przy drodze z Krakowa do Wieliczki, tam, gdzie kiedyś stał budynek z adresem ul. Krakowska 37. leży dziś kupa gruzu.
(KG)