Zdrowe picie

Pogarszająca się jakość wód ujmowanych z rzek powoduje, że wodociągi muszą stale doskonalić procesy uzdatniania

   - Smak, zapach i twardość wody dostarczanej do mieszkań w Krowodzy różni się od tej, jaka płynie w kranach na obszarze Śródmieścia lub Prokocimia. Czy wynika to wyłącznie z faktu, że woda dla krakowskich dzielnic pobierana jest z różnych rzek?
   - Twardość wody pitnej wynika z faktu pobierania wody surowej z różnych rzek. Natomiast smak i zapach jest pochodną stosowania różnych środków dezynfekcyjnych. Zakład uzdatniania wody Bielany i Raba stosuje do tego celu chlor, a Dłubnia i Rudawa - dwutlenek chloru.
   - Chlorowanie wody nie wpływa korzystnie na jej smak. Czy jest to zabieg konieczny i nieszkodliwy dla zdrowia?
   - Dozowanie środków dezynfekcyjnych jest dla zakładów uzdatniania wody obligatoryjne - wynika z rozporządzenia ministra zdrowia. Ilości tych środków, mimo że zmieniają smak i zapach wody, są dla zdrowia zupełnie nieszkodliwe.
   - Mieszkańcy Krakowa narzekają na dużą twardość wody. W jaki sposób można ją ograniczać?
   - Twardość wody, związana z zawartością niezbędnych dla ludzkiego organizmu soli wapnia i magnezu, podobnie jak innych soli mineralnych, jest jedynym parametrem, który nie może być zbyt niski (najniższa granica to 60 mg węglanu wapnia w litrze). Górna, dopuszczalna granica wynosi 500 mg.
   - Czy w Krakowie zdarza się przekroczenie najwyższej normy twardości wody?
   - Nie, zarówno dolna, jak i górna granica nigdy nie została przekroczona. Woda z zakładów Rudawa i Dłubnia, pod względem twardości mieści się w połowie tego zakresu, a z zakładu Raba - bliżej dolnej granicy. Obniżanie twardości wody w warunkach domowych przez stosowanie urządzeń do odwróconej osmozy (np. niektóre filtry) likwiduje twardość niemal do zera. Woda taka, pozbawiona pierwiastków wapnia i magnezu, jest niezdrowa.
   - Coraz modniejsze stają się ostatnio różnego rodzaju filtry do wody stosowane w warunkach domowych. Skoro jednak mamy w kranach wodę zupełnie czystą, czy powinniśmy je stosować?
   - Filtry mogą poprawić walory organoleptyczne wody poprzez usunięcie nadmiaru środka dezynfekcyjnego. Mogą też dodatkowo oczyszczać wodę z zawiesin powstałych np. na skutek awarii sieci, m.in. wewnętrznej. Warunkiem bezpiecznego użytkowania filtrów jest ścisłe przestrzeganie instrukcji. W przeciwnym wypadku wkłady filtracyjne mogą być miejscem wtórnego skażenia bakteriologicznego.
   - Jak przebiega proces oczyszczania wody w zakładach uzdatniania?
   - Ze względu na pogarszającą się jakość wód ujmowanych z rzek, wodociągi krakowskie, i nie tylko krakowskie, muszą stale doskonalić procesy uzdatniania. Obecnie stosujemy: wstępne ozonowanie wody (Raba); koagulację solami glinu wspomaganą przez polielektrolity; sorbcję na węglu aktywnym (filtry węglowe na Rudawie) lub pylisty węgiel aktywny (na Dłubni i Rabie); filtrację i dezynfekcję. Ozon usuwa zanieczyszczenia organiczne, koagulacja powoduje usunięcie zawiesin z wody przed filtracją, węgiel aktywny usuwa związki organiczne i metale ciężkie, filtracja usuwa drobne zawiesiny, a dezynfekcja zapewnia bezpieczeństwo bakteriologiczne wody. Taka technologia oczyszczania stosowana jest na całym świecie i wodociągi krakowskie nie odbiegają pod tym względem od światowych standardów. Współpracujemy z firmami pokrewnymi w wielu krajach, wymieniając doświadczenia i doskonaląc metody pracy.
   - Rzeka, z której pobiera się wodę dla mojej miejscowości, jest bardzo zanieczyszczona. Czasem aż trudno uwierzyć, że korzysta się z tak niebezpiecznego dla zdrowia ujęcia. Co my, jako mieszkańcy skazani na picie oczyszczonej wprawdzie, ale może nie do końca czystej wody, możemy zrobić?
   - Stan sanitarny większości rzek w Polsce stale się pogarsza i w niektórych przypadkach dyskwalifikuje je jako źródło zaopatrzenia ludności w wodę. Nie ma jednak alternatywy, dlatego tak istotne są wszelkie przedsięwzięcia służące ochronie środowiska. Oprócz istniejącego już Związku Gmin Dorzecza Górnej Raby i Krakowa, powołano lub powołuje się w otoczeniu Krakowa związki gmin, których celem jest ochrona środowiska naturalnego. Główne zadanie tych związków polega na uporządkowaniu gospodarki wodno-ściekowej w zlewniach rzek, które są również źródłem zaopatrzenia naszego miasta w wodę pitną.
   - Czystość wody zależy nie tylko od jej uzdatniania, ale również od stanu sieci wodociągowej. Czy MPWiK robi coś w tym zakresie?
   - Co roku zwiększa się nakłady na remonty sieci, wymianę odcinków, renowację i płukanie. Na jakość wody ma również wpływ sieć wewnętrzna - w kamienicach, blokach mieszkalnych. Z powodu systematycznego spadku zużycia wody w ostatnich latach czas zatrzymania wody w sieci wodociągowej wzrósł, a to wpływa pośrednio na jej jakość. Jest to m.in. przyczyna, dla której zwiększa się częstotliwość płukania sieci.
   - Czy wodę płynącą z naszych kranów można, w stanie surowym, pić bez obaw?
   - Tak, ponieważ jest to woda bezpieczna, pozostająca pod stałą kontrolą sanepidu i zapewne niejeden odbiorca wody pił wodę z kranu i nic nadzwyczajnego się nie wydarzyło.
   - Gdzie można na własny użytek skontrolować czystość wody?
   - Parametry jakościowe wody podajemy na naszej stronie internetowej (WWW.mpwik.krakow.pl). Analizę wody można zlecić (odpłatnie) laboratorium MPWiK lub sanepidowi.
   - Co należy zrobić jeśli woda jest wyraźnie zanieczyszczona?
   - Wszelkie zgłoszenia są dla nas cenne, gdyż pomagają zdiagnozować przyczyny i zlikwidować problemy. Zgłoszenia przyjmujemy telefonicznie (nr.422-92-05) lub listownie (30-106 Kraków, ul. Senatorska 1), a także osobiście.
   - Jak często uzdatnia się wodę płynącą do naszych kranów?
   - Jest to proces ciągły - woda przepływa przez urządzenia, na których osiąga kolejne stopnie oczyszczenia.
   - Z jakich rzek czerpana jest woda dostarczana do krakowskich dzielnic?
   - Ujęcie w Dobczycach, biorące wodę z Raby, zaopatruje największą część Krakowa, ok. 60 proc. miasta, - Podgórze, południową część Nowej Huty, część Śródmieścia i Dębniki. Większość Śródmieścia otrzymuje wodę z Raby, Sanki, Rudawy. Nowa Huta, poza częścią południową - z Dłubni, a Krowodrza i Azory - z Rudawy.
Notowała DANUTA ORLEWSKA