Nagrobek Agnieszki Janiczkowej z 1943 roku Fot. (ADOM)
Dobczyce
- 42. i 43. nagrobek, odpowiednio Franciszki Nowaczyńskiej z 1942 r. i Rudolfa Walasa z początku minionego wieku są obecnie wykończane i będą gotowe w drugiej połowie listopada - opowiada szefowa Komitetu Elżbieta Kautsch. - W ciągu 9 lat naszej działalności udało nam się odnowić 43 nagrobki; w 6 przypadkach renowacja była finansowana z budżetu gminy i miasta. W pierwszym roku działalności, czyli w 2001 r. został odnowiony Aniołek - nagrobek Józia Dziamy z 1900 r., uszkodzony następnie przez wandali w lipcu 2003 r. i ponownie naprawiony - oraz bezimienny krzyż z przełomu XIX i XX wieku.
Komitet uczestniczył w renowacji XVIII-wiecznej figury Matki Bożej przy ulicy Jagiellońskiej, a współpracując z Oddziałem PTTK w Dobczycach, przyczynił się do odnowienia zabytkowej figury przy ulicy Kilińskiego (róg ul. św. Anny). Swój udział ma także przy odnowie kapliczki Matki Boskiej Różańcowej przy ulicy Jałowcowej i figurki św. Floriana w starej części Brzączowic, figurki Matki Bożej w Skrzynce Górnej, jak również przy XIII-wiecznej figurki w Dziekanowicach. Latem tego roku ukończono renowację nagrobków Agnieszki Janiczkowej z 1943 r. i Ludwika Kalety z tego samego okresu oraz kamienny krzyż na grobie Leona Dudzika z 1945 r.
- Na pełnym zabytków Jeleńcu pozostały do renowacji jeszcze trzy nagrobki, m.in. nauczycielek Żuławińskich - dodaje Elżbieta Kautsch. - Są tu cenne, wręcz artystyczne groby, kryjące szczątki zasłużonych dla Dobczyc mieszkańców, którymi należy zainteresować się i zadbać o nie, bo zapewne nikt już z danej rodziny nie żyje. Bardzo wiele pieniędzy na renowację, którą najczęściej wykonują krakowscy konserwatorzy Anna i Jan Szczepaniec, pochodzą z kwesty w okresie Wszystkich Świętych. Mamy stałych, niezawodnych kwestarzy, żeby tylko wspomnieć Marię Figlewicz i Józefa Orzechowskiego. Od samego początku jest również z nami młodzież z Zespołu Szkół Technicznych i Rolniczych im. Długosza (opiekun Danuta Kot) i Zespołu Szkół im. Witolda Wyspiańskiego (Jadwiga Nawrocka).
W tym roku podczas kwesty przed dwoma cmentarzami w Dobczycach (Jeleniec i Pod Skrzynką) zebrano 7,6 tys. zł. Społeczny Komitet Opieki nad Zabytkami Dobczyc (działający obecnie w składzie: prezes Elżbieta Kautsch oraz Kazimierz Kowalski, Józef Orzechowski, Władysław Brożek i Marcin Bajer; w gronie założycieli byli także Marek Chorobik i Mieczysław Stoch) podczas dziewięciu corocznych kwest zebrał łącznie kwotę 48 906 zł.
Dodajmy, że z myślą o renowacji nagrobków były organizowane również aukcje dzieł sztuki i loterie fantowe. Wiele prac przy odnowie nagrobków wykonywano społecznie. - W ciągu tych 9 lat ze strony społecznej wkład w restaurację nagrobków na Jeleńcu zamyka się kwotą prawie 100 tys. zł - podsumowuje Elżbieta Kautsh.
Na tym starym cmentarzu uwagę zwracają m.in. dwa monumentalne grobowce o wysokim stopniu artyzmu, wykonane z piaskowca i pochodzące z tej samej pracowni kamieniarskiej. Pierwszym jest tzw. "Anioł śmierci", okazały i piękny nagrobek zmarłej w 1900 r. w wieku 16 lat Wandy Jadwigi Janiczkówny, a drugim tzw. Grotka. - To obiekt godny uwagi - przybliża szefowa komitetu. - Na miarę nagrobków z cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie czy z cmentarza Rakowickiego. Okazuje się, że i w Dobczycach może się znaleźć podobny, z piękną bazą z poplątaną rzeźbą. Z tej samej pracowni pochodzi inny nagrobek zwany Grotką, czyli nagrobek Franciszka Kopery z 1888 r.
Andrzej Domagalski
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
