Zgubne skutki rozbudowy Wiednia

Hotel Intercontinental w Wiedniu na swojej stronie chwali się, „centrum fitnessu”, „wyłożonym drewnem lobby” oraz „doskonałą lokalizacją, kilka kroków od zabytkowej Opery i eleganckich butików”. O tym, jak bardzo jego kilkunastopiętrowa, nowoczesna bryła, kontrastuje z barokową i secesyjną zabudową centrum miasta, już nie pisze. Jak również o tym, że właśnie przez plany powstania podobnych do niego budynków, historyczne centrum Wiednia trafiło wczoraj na Listę Światowego Dziedzictwa w Zagrożeniu. Decyzję o wpisie podjęli delegacji 41. Sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO.

To był najdłużej dyskutowany przypadek. - Kiedy umieszczaliśmy Wiedeń na Liście Światowego Dziedzictwa, od początku mówiliśmy o tym, że trzeba monitorować inwestycje powstające w sąsiedztwie zabytkowych terenów - mówili przedstawiciele Libanu. - Mimo tego, sytuacja wymknęła się spod kontroli. Właśnie z myślą o monitoringu władze Wiednia przyjęły szereg dokumentów, w tym w 2005 roku Memorandum Wiedeńskie, które zawierały strategie zarządzania historycznym krajobrazem.

- Te zapisy nie działają - ocenili wczoraj Libańczycy. - Dyskutujemy nad tym od kilku lat, a problem tylko się pogłębia - dodali delegaci Finlandii. - Mimo ciepłych uczuć, jakie żywimy dla Wiednia, nie możemy ignorować faktu, że rozwój tego miasta zmierza w złym kierunku, a historyczny krajobraz metropolii może zostać zaburzony - podsumowała Polska.

Po trwającej blisko godzinę debacie miasto rzeczywiście trafiło na „listę zagrożonych”. Jak czytamy w decyzji Komitetu, za główne niebezpieczeństwo uznano inwestycję zwaną Vienna Ice-Skating Club - Intercontinental Hotel. Zakłada ona budowę nowoczesnego centrum kongresowego, hotelu i sali koncertowej na przestrzeni pomiędzy zabytkowym Konzerthaus, a wspomnianym hotelem Intercontinental, gdzie tradycyjnie, co zimę, organizuje się plenerową ślizgawkę.

- Projekt nie uwzględnia w wystarczającym stopniu poprzednich decyzji Komitetu, w szczególności jeśli chodzi o jego dużą wysokość, która mieć może negatywne skutki dla wyjątkowej uniwersalnej wartości tego miejsca - tłumaczą delegaci powody swojej decyzji. Rzeczywiście, patrząc na wizualizacje, nietrudno dostrzec, że monumentalna bryła centrum (w najwyższym punkcie ma mierzyć 66 metrów) przytłacza powstały w 1913, będący ciekawą mieszanką klasycyzmu i secesji niewysoki Konzerthaus.

Warto przypomnieć, że podobne projekty inwestycji były już przedstawiane w 2000 roku. Wtedy jednak ich realizacje zostały zablokowane właśnie dzięki interwencji UNESCO. - Myślałam, że Wiedeń odebrał już swoją lekcję. Niestety się myliłam - mówiła Mechtild Rössler ze Światowego Centrum Dziedzictwa.

Wiedeń został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa w 2001 roku. - Historyczne centrum Wiednia pełne jest różnorodnych elementów architektonicznych, w szczególności barokowych pałaców i ogrodów. Wielką wartość ma też Ringstrasse z końca XIX wieku - uzasadniało wtedy swoją decyzję UNESCO.

Wraz z Wiedniem na listę trafić miała Dolina Katmandu w Nepalu, gdzie przez niewłaściwą opiekę i źle prowadzone prace konserwatorskie zawaliło się 7 świątyń, oraz ogrody Szalimar w pakistańskim Lahaur. Ale zalecono na razie tylko misje specjalistów UNESCO.

Wczorajsza debata stała się też dla delegatów okazją do dyskusji nad samym pojęciem „dziedzictwa w zagrożeniu”. - W tej chwili na liście znajdują się zarówno obiekty zrujnowane w czasie wojen i kataklizmów jak i te, które niszczeją w wyniku decyzji polityków, zarządzających miastami - tłumaczył delegat Chorwacji. - Nie można przecież powiedzieć, że to tożsame sytuacje. Proponuje więc, by w przyszłości stworzyć rodzaj podkategorii.

WIDEO: Magnes. Kultura Gazura - odcinek 11

Autor: Gazeta Krakowska, Dziennik Polski, Nasze Miasto