Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Zmarł Tadeusz Ryba, ostatni z Niezłomnych Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej

Edyta Zając
Tadeusz Ryba, żołnierz PPAN
Tadeusz Ryba, żołnierz PPAN Fot. arch. J. Zygadlewicza
Nowy Sącz. Zmarł ostatni żołnierz „Żandarmerii”, oddziału zbrojnego Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej. Tadeusz Ryba ps. „Jeleń” miał 88 lat.

Tadeusz Ryba urodził się w 1928 roku w Barnowcu, małej wiosce w gminie Łabowa. W wieku 20 lat wstąpił do „Żandarmerii”, oddziału Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej dowodzonego przez Stanisława Pióro. Ich kapelanem był jezuita ks. Władysław Gurgacz. Grupę rozpracowali agenci Służby Bezpieczeństwa.

- W sierpniu 1949 roku rozegrał się ostatni akt dramatu „Żandarmerii”. Wprowadzony do oddziału agent o kryptonimie „Las”, Czesław Kowalewski, przygotował fikcyjny plan przedostania się na Zachód. Partyzanci w Starej Lubowni wsiedli do autobusu. Gdy dojechali do pierwszej serpentyny w pobliżu Niżnych Rużbachów, kierowca nagle się zatrzymał i wyskoczył do rowu. Wtedy ze wszystkich stron padły strzały. Dowódca Stanisław Pióro „Emir” strzelił sobie w głowę - opowiada Jacek Zygadlewicz, autor licznych publikacji o żołnierzach PPAN.

Tę akcję wielokrotnie wspominał również Tadeusz Ryba.

- Widziałem mojego kolegę Józka Witowskiego „Rolanda” powieszonego za nogi w drzwiach. To był jeden krwawy strzęp. Bito nas gumowymi pałami grubości butelki - opowiadał „Jeleń”.

W październiku 1949 roku Ryba został skazany przez Wojskowy Sąd w Krakowie na karę dożywotniego więzienia. W 1953 roku karę zmniejszono do 12 lat pozbawienia wolności. Ostatecznie wyszedł po 7 latach w lipcu 1956 roku.

W 1993 roku Sąd Wojewódzki w Nowym Sączu zrehabilitował go i awansował do stopnia porucznika.

Niezłomny został odznaczony m.in. Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzanckim i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. We wrześniu 2016 roku Złotym Medalem „Za Zasługi dla Obronności Kraju” udekorował go Antoni Macierewicz, szef MON.

Tadeusz Ryba zmarł 6 października, został pochowany na cmentarzu w Nowym Sączu Zawadzie. Był ostatnim żołnierzem Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej. Zaledwie 4 dni przed nim, 2 października, zmarł Józef Witowski ps. „Roland”.

Informację o PPAN można znaleźć w internecie na stronie: gurgacz.cba.pl.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dziennikpolski24.pl Dziennik Polski