Zobacz jedne z najpiękniejszych naczyń i figurek w historii Europy

Muzeum Archeologiczne w Krakowie prezentuje je na najnowszej wystawie. Są to znaleziska z wykopalisk, które były prowadzone sto lat temu w majątku Sapiehów na terenie Bilcza Złotego (dziś Ukraina) - w jaskini Werteba i w ogrodzie dworskim.

- Kultura trypolska to jedna z najwspanialszych neolitycznych kultur Europy, cywilizacja wysoko rozwinięta. Kwitła na Ukrainie, na zachód od Dniepru, od przełomu VI i V do połowy III tysiąclecia przed naszą erą - przypomina archeolog Radosław Liwoch, kurator wystawy.

Ludność tej kultury tworzyła duże osady - wsie na wieluset hektarach, gdzie mieszkało po kilkanaście tysięcy osób, w piętrowych domach. Rozwinięte były: uprawa zbóż oraz hodowla zwierząt, produkcja narzędzi i broni z krzemienia, obróbka kości i rogu (powstawały ozdoby i narzędzia), tkactwo. Owa ludność na dużą skalę zaczęła wykorzystywać przedmioty miedziane i ze złota. Do doskonałości doprowadzono wytwórczość garncarską: świadectwem tego są starannie wykonane i pięknie malowane naczynia oraz figurki. Na wyrobach glinianych przedstawiciele tej kultury umieszczali znaki, które są uważane za pierwociny pisma.

Wiele pięknych przedmiotów kościanych i krzemiennych oraz ceramicznych statuetek znaleziono w jaskini Werteba. Prawdopodobnie była ona miejscem obrzędowym. Archeolodzy znaleźli tam posążki, w zdecydowanej większości kobiece, które kojarzą się z kultami płodności.

- Zapewne w jaskini celebrowano mityczny cykl życia i śmierci - zamierania i odradzania się przyrody w kolejnych okresach wegetacyjnych. Wyjątkowym przedmiotem stamtąd jest kościana plakieta w formie byczej głowy z wyobrażeniem rozpiętej na niej kobiety, może ofiary. Przywodzi na myśl dawny element kultu - igrzyska z bykami - mówi Radosław Liwoch.
Wystawa potrwa do maja. Jest połączona z promocją książki (anglojęzycznej) dotyczącej odkryć z Bilcza Złotego.