Związek z tradycjami

Proszowickie obchody stulecia ZNP

W**proszowickim gimnazjum uroczyście obchodzono w**sobotę jubileusz stulecia działalności Związku Nauczycielstwa Polskiego. Honorowymi gośćmi imprezy były osoby, które w**czasie II**wojny światowej uczyły się na**tajnych kompletach. **

Wkrótce potem uhonorowała przewodniczącą proszowickiego oddziału powiatowego związku Annę Kwapień Złotą Odznaką ZNP. Odznaczona pełni swoją funkcję już trzecią kadencję (od 1994 roku). Wiceprezesami są Helena Kumięga-Tarchała i Wojciech Musiał. W skład zarządu wchodzą poza tym Barbara Dżugaj i Maria Janik. Przewodniczącą Komisji Rewizyjnej jest Ewa Grzesik. - Nasze cele przez te 11 lat nie ulegały większym zmianom. Cały czas staramy się dbać ofinanse, jakie samorządy gminny ipowiatowy przeznaczają naoświatę, współpracujemy przyustalaniu regulaminów płac nauczycielskich, bierzemy udział wkonkursach nadyrektorów szkół iwpostępowaniu dotyczącym awansów zawodowych nauczycieli. Tym, co wyróżnia chyba nasz powiat wMałopolsce, jest dobra współpraca zsamorządem. Oile wiem, winnych miejscowościach dochodzi dokonfliktów, unas wszystko przebiega bez zgrzytów - mówi Anna Kwapień. Być może tajemnica polega na tym, że w skład trzyosobowego zarządu powiatu wchodzą w 100 procentach byli nauczyciele, a i obecny burmistrz Proszowic przez kilkadziesiąt lat nauczał wychowania fizycznego.
Obecnie członkami ZNP w Proszowicach i okolicy jest 112 osób zrzeszonych w 10 ogniskach szkolnych i gminnych. Oprócz tego w powiecie działają jeszcze odrębne zarządy gminne ZNP w Koszycach i Nowym Brzesku.
Podczas sobotniego spotkania Grażyna Ralska przypomniała, że w stuletniej historii ZNP nie działał oficjalnie tylko w czasie II wojny światowej. Nie znaczy to jednak, że jego członkowie nie byli aktywni. Powstała Tajna Organizacja Nauczycieli. -To była jedynaorganizacja w____okupowanej Europie, która prowadziła tajne nauczanie - mówiła. O skali zjawiska można się przekonać przeglądając biuletyn, jaki wydano z okazji jubileuszu. Okazuje się, że podczas okupacji w Proszowicach i sąsiednich gminach tajnym nauczaniem, ogromnie ryzykując, zajmowało się 126 nauczycieli z 32 szkół powszechnych i gimnazjalnych. Uczyli głównie literatury polskiej, historii i geografii, gdyż nauka tych przedmiotów w szkołach działających za zgodą okupanta była zabroniona. Ze wspomnień uczniów, biorących udział w tajnych kompletach wynika, że nauka taka odbywała się z reguły w prywatnych domach nauczycieli albo uczniów. Nauczanie było albo bezpłatne, albo rodzice uczniów płacili nauczycielom artykułami żywnościowymi. Jadwiga Trzepałka w opublikowanych w biuletynie wspomnieniach przypomina, że na zajęciach używano podręczników i innych pomocy naukowych. W razie pojawienia się Niemców wszystko to ukrywano w komórce na węgiel i drewno. Uczniowie natomiast wyciągali instrumenty muzyczne i uczyli się grać lub uciekali na pobliskie łąki.
Sobotnia impreza była okazją do wręczenia odznaczeń okolicznościowych przyznanych przez zarząd powiatowy ZNP. Zostali nimi uhonorowani przedstawiciele samorządu: starosta Bogusław Nowak, burmistrz Jan Makowski, Włodzimierz Doniec, Wojciech Ogar, uczniowie tajnego nauczania, Irena Palusińska, Halina Krasoń, Teresa Jaworska, Jadwiga i Stanisław Kaczmarczykowie oraz współpracujący z oddziałem Helena Sadowska i Leokadia Gołdyn. Uczestnicy spotkania mogli też obejrzeć występ utalentowanych tanecznie gimnazjalistek. Tekst i fot. (ALG)