Balans płci w filmowym świecie

Czy istnieje coś takiego jak kino kobiece? A może powinniśmy mówić o kinie tworzonym przez kobiety, kinie dla kobiet i kinie o kobietach? Czy powinniśmy wyznaczać takie granice?

Jaki jest status kobiet w branży filmowej w Polsce i w innych krajach? – to pytania, na które próbowali odpowiedzieć wczoraj uczestnicy debaty „Czy kino ma płeć”, która odbyła się podczas festiwalu PKO Off Camera. Udział w niej wzięły przedstawicielki branży filmowej: Leah Meyerhoff, Anka Sasnal, Anna Trzebia­towska, Monika Len­czewska i Kim Yutani.

– Przed rozpoczęciem festiwalu ktoś zapytał mnie, czy wybór filmów do Konkursu Głównego „Wytyczanie drogi” nie był przypadkiem zdeterminowany przez moją płeć, ponieważ właściwe w każdym filmie, który znalazł się w programie, występuje bardzo silna – kobieca postać. Byłam zaskoczona. Powiem więcej: było to dla mnie obraźliwe – powiedziała Anna Trzebia­towska, dyrektor artystyczna festiwalu PKO Off Camera. – Co w tym dziwnego, że w konkursie znalazło się aż tak wiele silnych bohaterek? Taki mamy rok – nie ma to nic wspólnego z płcią. Najważniejsze było dla mnie, by w konkursie znalazły się jak najlepsze filmy – tłumaczyła Trzebia­towska.

Uczestniczki debaty zgodnie przyznawały, że w przemyśle filmowym jest wciąż za mało kobiet stojących za kamerą. Niewiele jest m.in. operatorów. Ale ta sytuacja powoli ulega zmianie.

– Uważam, że kobiety wnoszą do pracy na planie filmowym nowe, świeże spojrzenie – powiedziała Anka Sasnal, która pracuje nad filmami razem ze swoim mężem Wilhelmem Sasnalem.

– Staram się zawsze, by w naszej ekipie na planie panował balans płci – powiedziała. Zwróciła uwagę, że sytuacja w polskiej kinematografii w tym kontekście jest złożona. – Dobra i zła. Przemysł filmowy jest wciąż zmaskulinizowany. Reguły gry wyznaczają władza i pieniądz.

Przywołała doświadczenia znajomej artystki Anny Wolskiej, która zderzyła się w branży filmowej z brutalną rzeczywistością. – Panuje określona hierarchia. Asystenci asystentów, reżyser i jego wyznawcy. Nie jest lekko
– mówiła Anka Sasnal. Przypomnijmy, że wraz z mężem zrealizowała „Z daleka widok jest piękny”, „Hubę” i „Aleksandra”.

O tym, że kino i płeć tworzą dziś związek, który generuje pewne napięcie, sygnalizowała w tym roku na festiwalu w Berlinie Małgorzata Szu­mowska. Odbierając Srebrnego Niedźwiedzia, powiedziała: „Jestem reżyserem i jestem kobietą. Myślę, że to dobra kombinacja”. To bardzo ważna deklaracja i zwrócenie uwagi na status kobiety w kinie. W podobnym tonie na przestrzeni ostatnich lat wygłaszały też swoje mowy znane aktorki, odbierając Oscara. W tym roku była to Patricia Arquette.

DZIŚ NA FESTIWALU

„Party Girl”. Angélique jest typową tytułową „imprezową dziewczyną” – uwielbia przesiadywać w klubach, nocne życie nie ma przed nią absolutnie żadnych tajemnic, a nic nie daje większej satysfakcji niż udane wyjście w towarzystwie znajomych. Problem w tym, że bohaterka ma już ponad sześćdziesiąt lat. (Kino Pod Baranami, godz. 17)

„O dziewczynie, która wraca nocą sama do domu”. Irańskie Bad City do złudzenia przypomina Miasto Grzechu z komiksów Franka Millera. Także tutaj przestępczość jest na porządku dziennym, a narkomani, prostytutki i złoczyńcy wszelakiej maści czują się tu jak w domu. (Kino Kijów, godz. 19)

„Calvary”. Ojciec James jest księdzem w małym irlandzkim miasteczku. Codzienny spokój zakłóca mu wydarzenie, do jakiego doszło podczas spowiedzi, kiedy przez kratkę konfesjonału usłyszał, że za tydzień o tej porze będzie martwy. (kino Kijów, godz. 21)