Batalia o unijne wsparcie dla UTW

Nie wszystkie UTW mają do dyspozycji sale wykładowe i seminaryjne Fot. Theta

APEL. Chcemy mieć szanse na realizację szlachetnych deklaracji polityków zachęcających ludzi starszych do aktywności

Brak środków, pozwalających na bieżące funkcjonowanie zarówno Uniwersytetów Trzeciego Wieku, jak i wielu stowarzyszeń, spędza ich liderom sen z powiek. Tyle pożytecznych rzeczy można by zrobić, gdyby było za co. Tam, gdzie region ubogi, składki są niższe i działalność UTW skromna. Od problemów finansowych nie są wolne nawet UTW funkcjonujące przy wyższych uczelniach. Wydawałoby się, że mają do dyspozycji sale wykładowe, seminaryjne, komputerowe, grono wykładowców, ale każda godzina edukacji seniorów przecież kosztuje.

Ewenementem są stowarzyszenia seniorów, które potrafią korzystać ze środków unijnych. Zawdzięczają to przebojowości i wiedzy swych liderów. Na szczęście niektóre z nich - jak krakowska Akademia Pełni Życia - potrafią dzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem z innymi. Ta współpraca powoduje, że 20 proc. wszystkich Uniwersytetów Trzeciego Wieku w Polsce wykorzystuje środki pochodzące z funduszy unijnych. 70 proc. skarży się, że ma trudności w bieżącym funkcjonowaniu (dane za "Raportem z diagnozy Uniwersytetów Trzeciego Wieku w Polsce").

- Odczuwamy ogromny dysonans między zachęcającymi seniorów do aktywności deklaracjami różnych instytucji - od unijnych począwszy, na rządowych i samorządowych skończywszy - a codziennym funkcjonowaniem stowarzyszeń, które te deklaracje starają się wcielić w życie. Brak środków sprawia, że wiele dobrych inicjatyw nie ma szans na realizację - mówi Paweł Kudroń, prezes Fundacji Educare et Servire, prowadzącej Uniwersytet Trzeciego Wieku w Dębicy. O problemach finansowych mówi się na każdym spotkaniu liderów UTW. Podczas ubiegłorocznego spotkania w Krynicy i Nowym Sączu podkreślano, że ruch UTW zawdzięcza swą masowość finansowemu wsparciu Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. Dopóki PAFW dotowała statutową działalność uniwersytetów seniorów, wyrastały one jak grzyby po deszczu. Dziś - bez tej pomocy - muszą sobie radzić same, mobilizowane jedynie kolejnymi diagnozami, jak np. Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Dowiadujemy się z niego, że w latach 2007 - 2013 w Polsce liczba osób w wieku poprodukcyjnym wzrośnie z 5,3 mln do blisko 10 mln. I że należy podnieść bardzo niski obecnie wskaźnik edukacji ustawicznej, zapobiegać wykluczeniu społecznemu, zwiększać zatrudnienie osób starszych, propagować włączenie społeczne, aktywizować itd. - To wszystko właśnie robią Uniwersytety Trzeciego Wieku. Bez żadnego wsparcia finansowego. Wiele o tym mówiono w ubiegłym roku w Krynicy i Nowym Sączu. Miałem rok na przestudiowanie podstawowych dokumentów Unii Europejskiej i dojrzałem do przygotowania apelu, który powinien zmienić tę sytuację - mówi Paweł Kudroń, autor apelu przedstawicieli Uniwersytetów Trzeciego Wieku w sprawie zwiększenia dostępności środków Europejskiego Funduszu Społecznego dla UTW w Polsce.

Apel, odwołując się do najważniejszych dokumentów UE (m.in. Traktatu o Unii Europejskiej i Karty Praw Podstawowych), zwraca uwagę na ułomność dotychczasowego systemu funkcjonowania funduszy strukturalnych, które nie uwzględniają potrzeb osób w wieku starszym. Seniorzy, którym udaje się dziś skorzystać z funduszy unijnych, muszą lawirować, na siłę naginać pisane przez siebie programy do projektów unijnych, które zazwyczaj są nieadekwatne do potrzeb i możliwości osób starszych. Gdyby mogli po prostu otrzymać środki na działalność statutową, wzięliby na siebie ciężar sprostania wyzwaniu aktywnego starzenia się społeczeństw europejskich, wymieniony w jednym z ważniejszych komunikatów Komisji Wspólnot Europejskich.
- Finansowe wsparcie codziennej działalności powinno być zapisane w osobnym priorytecie i uwzględnione w perspektywie budżetowej na lata 2014 - 2020 - uważa Paweł Kudroń. - Tu nawet nie chodzi o duże pieniądze. Znam uniwersytety, które działają za 1000 - 2000 zł miesięcznie. Często nie stać ich na osobny pokój, telefon czy komputer z drukarką.

Apel jest skierowany do najważniejszych przedstawicieli UE oraz polskiego rządu i parlamentu. Podpisali go uczestnicy Forum III Wieku, którzy we wrześniu przyjechali do Krynicy i Nowego Sącza. Ruch UTW w Polsce skupia ok. 100 tys. słuchaczy. Gdyby choć jedna dziesiąta z nich złożyła swój podpis pod petycją, to byłaby to siła, która zadziała na umysły i wyobraźnię decydentów. Najaktywniejsze grono seniorów chce mieć tylko szanse na realizację szlachetnych deklaracji polityków odnośnie aktywnego starzenia się.

Do składania podpisów pod apelem zachęcamy wszystkich seniorów, ponieważ wyraża on interesy całej generacji. Apel znajduje się na stronie Ogólnopolskiej Federacji Stowarzyszeń Uniwersytetów Trzeciego Wieku www.federacjautw.pl oraz na stronie projektodawcy www.educare.pl

(EP)