Bochnia. Odkryto pozostałości zamku sprzed setek lat

To sensacyjne odkrycie, bowiem nikt dotąd nie wiedział, jak dokładnie mógł wyglądać zamek żupny, wzniesiony w Bochni za czasów Kazimierza Wielkiego. Budowla, w której wielokrotnie bywał fundator, a także inne koronowane głowy państwa - Władysław Jagiełło, Kazimierz Jagiellończyk, Zygmunt Stary, Zygmunt August czy Stefan Batory - w XVIII wieku została zburzona. Na jej miejscu austriackie władze wybudowały reprezentacyjną kamienicę.

Nie mający wiele wspólnego z pierwowzorem gmach z czasem przebudowano. Jeszcze kilka lat temu w kamienicy znajdowały się mieszkania komunalne. Lokatorów przeniesiono jednak gdzie indziej ze względu na fatalny stan budynku.

- To w tej chwili kompletna ruina - przyznaje Eligiusz Dworaczyński, tarnowski archeolog, który prowadzi badania na terenie kamienicy przy ul. Regis.

To właśnie w jej bezpośrednim sąsiedztwie natrafił na fragmenty średniowiecznych murów. Znalezisko pozwala wstępnie przyjąć, że pierwotny zamek żupny był sporym obiektem. Liczył około 30 metrów długości i 17 m szerokości.

Historycy natknęli się między innymi na mury wieży na planie kwadratu, której każdy bok miał długość 8 metrów. Wiele wskazuje na to, że niespodzianki kryć się mogą w podziemiach budynku, który posadowiono na miejscu dawnego zamku. - Mamy tu tajemniczą, zamurowaną piwniczkę. Kto wie, co znajduje się za tym zamkniętym wejściem? Może został tam ukryty jakiś salinarny skarb?- zastanawia się archeolog.

Badania, prowadzone na zlecenie bocheńskiego magistratu, będą pomocne przede wszystkim przy odtworzeniu bryły zamku żupnego. Taki pomysł zgłosili już bocheńscy urzędnicy. Zapowiadają starania o środki na rewitalizację nie tylko tej budowli, ale całego centrum miasta. Pieniądze na ten cel Bochnia chce zdobyć z funduszy unijnych.

- Idealnie byłoby odbudować zamek, nawiązując do jego oryginalnego wyglądu z przeszłości - podkreśla Eugeniusz Konieczny, radny miejski. - Musiałby to być jednak obiekt użyteczności publicznej, służący ludziom, na przykład biblioteka - dodaje.

Jedna z koncepcji zakłada uruchomienie w zamku nowoczesnego centrum konferencyjnego z salą ekspozycyjną. Planowane jest też połączenie obiektu przewiązką ze znajdującym się po sąsiedzku Miejskim Domem Kultury.

Mury pod rynkiem

Nigdy nie sprawdzono, czy pod Rynkiem nie spoczywają pozostałości zabytków sprzed kilkuset lat. Co prawda w 2007 r. „prześwietlono” niewielki fragment centrum miasta georadarem, jednak ze względu na niewielkie fundusze, wyniki tej analizy nie dały odpowiedzi na wiele pytań. W trakcie próbnych odwiertów, spod płyty placu wydobyto na powierzchnię fragmenty ceramiki i drewna. Pod ziemią mogą spoczywać pozostałości ratusza i starych szybów kopalni soli.