Budowanie murów nie opłaci się Europie

Zwieńczeniem zakończonego w weekend Europejskiego Forum Nowych Idei było przyjęcie przez jego uczestników Deklaracji Sopockiej 2015. Jest ona apelem do wszystkich Europejczyków o powrót do idei integracji - fundamentu, na którym powstała Unia Europejska. W zgodnej opinii uczestników forum największym niebezpieczeństwem dla Europy jest brak europejskiej solidarności.

- Ze wszystkich miejsc na świecie to Europa łączy idee, których potrzeba dla zjednoczonego świata - stwierdził Jeffrey Sachs. Aby uzasadnić tę myśl, sławny ekonomista odwołał się do przykładu polskiej transformacji. - Gdy pisałem plan gospodarczy dla Polski w 1991 r., Jacek Kuroń powiedział mi, że mogę w nim napisać, co chcę. Kazał mi tylko zapisać pierwsze zdanie: „To jest plan powrotu Polski do Europy” - wspominał Sachs. - W 1991 r. zjednoczona Europa była nie do wyobrażenia, a ja dzisiaj stoję tu i mówię, że możliwy jest zjednoczony świat. Europa ma poczucie, że jest w kryzysie z powodu uchodźców, jednak to właśnie Europa powinna teraz przewodzić. To Europa ma największe doświadczenie z emigracją - dodał.

Od kilku lat, a dokładnie od początków kryzysu ekonomicznego, który zaczął się w 2008 r., politycy, ekonomiści oraz ludzie biznesu poszukują sposobu na możliwie bezkonfliktowe zablokowanie procesu pogłębiających się nierówności społecznych, które kryzys ten ponownie uruchomiły. Poza kwestiami znanymi od początków kapitalizmu teraz doszły do tego dodatkowe kwestie. Bardziej opłacalne stało się czerpanie zysków ze spekulacji instrumentami finansowymi niż z pracy, a spotęgowane ruchy migracyjne wzbudziły niepokoje społeczne w skali bliskiej ksenofobii, która może doprowadzić do destrukcji wartości i zasad europejskich.

„Niepohamowana fala uchodźców może destabilizować społeczeństwa, ofensywna polityka Rosji podważa porządek europejski, a globalny kapitalizm pogłębia nierówności społeczne, tworząc nowe wyzwania dla europejskiego modelu społecznego i grożąc erozją demokracji” - napisano w deklaracji. „Reagując partykularnie, Europejczycy podważają dokonania i wartości, bez których dotychczasowy sukces projektu europejskiego nie byłby możliwy. Zbyt często nasza polityka powodowana jest strachem, egoizmem i uprzedzeniami, które nie prowadzą do rozwiązań, lecz wzmacniają populistów i tumanią obywateli”.

Powyższa diagnoza doprowadziła do wezwania wszystkich Europejczyków do powrotu do zasady europejskiej solidarności. „Musimy sprzeciwić się tym wszystkim, którzy poszukują rozwiązań obecnych problemów w działaniach sprzecznych z europejskim duchem i europejskimi wartościami. Zwalczanie nierówności społecznych jest koniecznością, ale protekcjonizm, renacjonalizacja i ograniczanie wolności gospodarczej to błędny kierunek. Migracja - z powodów ekonomicznych czy politycznych - zawsze wywołuje napięcia, ale jest dla Europy również szansą. Wszelkie działania zmierzające do budowy »europejskiej fortecy« są sprzeczne z interesem UE i jej obywateli”.

Europejskie Forum Nowych Idei to odbywający się od 2011 r. w Sopocie kongres środowisk biznesowych z udziałem wybitnych przedstawicieli świata polityki, kultury, nauki i mediów.

Piąta edycja EFNI odbywała się w dniach 30 września - 2 października. Forum odwiedziło w tym roku 1,3 tys. gości z 28 krajów.