Chłód z dachu

Centrale klimatyzacyjne

W ostatnim dziesięcioleciu coraz częściej w naszym kraju, podobnie jak ma to miejsce na zachodzie Europy, montuje się wentylacyjno-klimatyzacyjne centrale dachowe, jak wskazuje na to nazwa, umieszczane na dachach budynków. Urządzenia wentylacyjne dla rozbudowanych instalacji zajmują dużo miejsca, którego w obiektach modernizowanych zwykle brakuje, a w nowych budynkach hotelowych, biurowych czy nawet mieszkalnych zabudowana powierzchnia jest cenna, toteż możliwość wyrzucenia central wentylacyjnych poza wnętrze obiektu na niewykorzystany dach to rozwiązanie bardzo atrakcyjne.

Wymogi dla central dachowych

 Szereg wymogów, które muszą zapewniać centrale wentylacyjno-klimatyzacyjne w wykonaniu standardowym, w przypadku central dachowych winno odpowiadać znacznie surowszym kryteriom. Ważne jest zmniejszenie i odpowiednie rozłożenie masy urządzenia na całą powierzchnię podstawy i doskonałe wyważenie wirujących elementów wentylatorów i sprężarek dla zmniejszenia sił dynamicznych. Ponieważ urządzenie jest zainstalowane na wolnym powietrzu, winno być starannie zabezpieczone przed wpływem warunków atmosferycznych oraz właściwie zaizolowane akustycznie.
 Wzmocnienie konstrukcji obudowy i grubsza warstwa izolacji z jednej strony oraz dążenie do zmniejszenia masy urządzenia z drugiej stwarzają przed konstruktorami trudne zadanie optymalnego wyboru. Zabezpieczenie akustyczne jest bardzo istotne dla zespołów pracujących bez przerwy przez całą dobę. Znane są przykłady, gdzie ze względu na uciążliwość dla otoczenia inwestor był zmuszony do wyłączania instalacji w okresie nocnym.

Bogaty wybór urządzeń krajowych

 Czołowe przedsiębiorstwa krajowe pracujące w branży wentylacyjnej szybko dostosowały się do potrzeb i oferują szeroką gamę wypróbowanych central dachowych odpowiadających europejskim standardom. Nasze najstarsze przedsiębiorstwo Klimor Gdynia swój szereg central wyciągowych, ogrzewczych i klimatyzacyjnych jedno- i dwuprzewodowych o wydajności od 500 do 100 000 m sześc./h na zamówienie może dostarczać w wersji dachowej. Krakowski Frapol, producent wykonywanych w 14 wielkościach central typu AF, pokrywających zakres 2000 - 50000 m3/h (dla prędkości przepływu 3,0 m/s), również oferuje urządzenia przystosowane do pracy w warunkach zewnętrznych. Seria central dachowych typu CD. Juwentu-Ryki posiada wydajność w granicach 8000 - 130 000 m3/h i liczy 8 jednostek. Grubość warstwy izolacyjnej wynosi 100 mm.
 VBW Clima Engineering z Gdyni wytwarza całkowicie odrębny rodzaj central dachowych oznaczonych symbolem BD, których liczący 10 jednostek szereg pracuje w przedziale od 1000 do 58 000 m3/h, jako urządzenia nawiewne, wyciągowe lub nawiewno-wyciągowe z obrotowym lub krzyżowym wymiennikiem do odzysku ciepła. Dla przykładu podamy sposób zabezpieczenia zewnętrznej obudowy centrali. Ścianka z blachy stalowej jest obustronnie ocynkowana, z zewnątrz pokryta poliestrem, a od środka epoksydowana.
 I wreszcie centrale dachowe VTS Clima z Kosakowa k. Gdańska, przedsiębiorstwa szczególnie wyróżniającego się w konstrukcji tego typu urządzeń. Szereg CV-D z 10 wielkościami pracującymi w zakresie od 2000 do 120 000 m3/h może być zestawiany w nieograniczoną liczbę konfiguracji z różnie ukształtowanymi komorami mieszania, jakością filtracji powietrza, dowolnymi parametrami medium grzewczego i chłodzącego oraz odzyskiem ciepła w wymiennikach krzyżowych, obrotowych i z czynnikiem pośredniczącym.
 Przy chłodzeniu powietrza celowy jest dobór agregatu chłodzącego również przeznaczonego do pracy zewnętrznej i umieszczenie go łącznie ze skraplaczem także na dachu, obok centrali. W ofercie VTS Clima znajdują się również zwarte zestawy klimatyzacyjne przeznaczone do montażu na dachu - model Clima Vera, z wbudowanym agregatem chłodniczym i nagrzewnicą elektryczną względnie gazową. Zestaw taki o symbolu AKV, produkowany jest w 6 wielkościach oznaczonych od 013 do 064 i wydajnościach 2300 - 13600 m3/h.
 Centrale dachowe obsługują często rozległe i rozbudowane systemy, wyposażone w szereg przepustnic regulacyjnych. Warto przy okazji nadmienić, że znany producent osprzętu wentylacyjnego, krakowska firma SMAY, oferuje system umożliwiający sterowanie wszystkimi znajdującymi się w obiekcie przepustnicami jednym pilotem.

Bezkanałowe centrale dachowe

 Mówiąc o centralach dachowych, nie sposób pominąć central bezkanałowych. Proste dachowe agregaty wyciągowe obrosły z czasem wieloma dodatkowymi funkcjami i dziś są wytwarzane jako znacznie bardziej rozbudowane i skomplikowane urządzenia mogące pracować w charakterze zespołów wyciągowych, nawiewnych, nawiewno-wyciągowych, z mieszaniem, oczyszczaniem powietrza, ogrzewaniem, chłodzeniem i odzyskiem ciepła.
 Automatycznie sterowane nawiewniki strumieniowe zwiększają ekonomię i skuteczność działania i zapewniają dostawę powietrza do strefy roboczej. Wydajności tych zwartych i często stosowanych zestawów, zgodnie z klasycznymi rozwiązaniami jednego z pierwszych producentów, mieszczącej się w miniaturowym Liechtensteinie firmie Hoval, wynoszą zwykle 5000 lub 8000 m3/h.
 Jak zapewne wiadomo, urządzenia tego rodzaju są od kilku lat produkowane również w kraju i sprawdziły się w zastosowaniu praktycznym. VBW Clima Engineering wykonuje urządzenia o wydajności 5000 i 8000 m3/h, oznaczone symbolami BD-RP dla zespołów grzewczo-wentylacyjnych z odzyskiem ciepła, BD-NW, nawiewno-wyciągowych oraz BD-N, pracujących jako nawiew.
 Grzewczo-wentylacyjne aparaty dachowe o oznaczeniu DAW, wytwarzane są przez Juwent - Ryki w identycznych wersjach jak zespoły typu BD, ale w trzech wielkościach, o wydajnościach zawartych w przedziale 2000 - 4000 m3/h, 4000 - 6500 m3/h i 7000 - 10000 m3/h. Wzrost popularności i bardziej powszechne stosowanie central dachowych najlepiej świadczy o przydatności tych urządzeń w technice wentylacyjnej.
ZBIGNIEW SZPIL