- Najważniejszym elementem profilaktyki jaskry są regularne badania okulistyczne - podkreśla w rozmowie z "Dziennikiem Polskim" specjalista chorób oczu, dr Iwona Szendzielorz
DP W marcu tego roku świat po raz pierwszy obchodził Międzynarodowy Dzień Jaskry. Taki dzień ustanawia się zwykle po to, aby zwrócić uwagę społeczeństw na problem danej choroby, jej skutki, sposób leczenia, a przede wszystkim - profilaktykę. Czy jaskra rzeczywiście jest narastającym problemem współczesnego świata? - Jaskra została uznana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) za chorobę społeczną, co oznacza, że jest to choroba, która obejmuje bardzo dużą populację ludzką. Według międzynarodowych statystyk na świecie jest ok. 70 milionów ludzi chorych na jaskrę, w tym ok. 7 milionów jest z powodu tej choroby zupełnie ślepych. Co więcej, ponad połowa przypadków jaskry jest wykrywana w późnym stadium, kiedy chorym niewiele już można pomóc. Jaskra bowiem, to schorzenie, które - nieleczone - doprowadza do nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego. DP Brzmi to niepokojąco. Czy tak trudno zdiagnozować jaskrę?
Najczęstszą postacią tej choroby w Europie jest tzw. jaskra pierwotna otwartego kąta. W początkowej fazie choroba przebiega cicho, podstępnie i bezobjawowo. Rozpoczyna się zwykle po 40. roku życia, powodując obwodowe ubytki w polu widzenia. Te wczesne zmiany długo pozostają niezauważalne dla pacjenta, dopiero zaawansowany ubytek w polu widzenia powoduje znaczne pogorszenie orientacji przestrzennej.
Ostatnie badania epidemiologiczne, donoszą, że w Polsce, rozpoznanych jest zaledwie 20 proc. przypadków jaskry! Stąd każdy po 40. roku życia powinien zostać przebadany w kierunku jaskry, szczególnie zaś te osoby, u których występują czynniki ryzyka. DP Pomówmy zatem o grupach ryzyka.
- Tak naprawdę do grupy ryzyka zaczynamy należeć wszyscy już po ukończeniu 40. roku życia, przy czym im wiek bardziej zaawansowany, tym występowanie choroby jest częstsze. Szacuje się, że powyżej 40. roku życia choruje 2 proc. populacji, a po 75. roku życia około 5 proc. populacji. Poważnym czynnikiem ryzyka jest podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe oraz pozytywny wywiad rodzinny, czyli występowanie jaskry u członków najbliższej rodziny. Ponadto do grupy ryzyka należy zaliczyć pacjentów z krótkowzrocznością, zwłaszcza wysoką, pacjentów z chorobami układu krążenia - nadciśnieniem lub niedociśnieniem tętniczym, schorzeniami uszkadzającymi naczynia krwionośne, jak cukrzyca, podwyższony poziom cholesterolu oraz z zaburzeniami naczynioruchowymi - np. migreną. DP Na czym polega pełne badanie okulistyczne?
- Badanie okulistyczne polega na ocenie ostrości wzroku do dali i bliży, pomiarze ciśnienia wewnątrzgałkowego, ocenie przedniego odcinka gałki ocznej oraz badaniu dna oka z poszerzeniem źrenic. Jeśli podczas badania lekarz stwierdzi nieprawidłowości nasuwające podejrzenie występowania jaskry, zleca badania dodatkowe, zwykle pierwszym z nich jest badanie komputerowe pole widzenia.
Często pacjent zgłasza się z innym problemem okulistycznym i podczas rutynowego badania stwierdzamy jaskrę. Liczba w ten sposób zdiagnozowanych przypadków jest na tyle duża, że pomyśleliśmy o zorganizowaniu dla mieszkańców Krakowa i Małopolski bezpłatnych badań w kierunku jaskry. Pacjentom, którzy zgłoszą się do naszej przychodni w dniu otwartym, wykonamy badanie przesiewowe w kierunku jaskry, polegające między innymi na ocenie tarczy nerwu wzrokowego, pomiarze ciśnienie wewnątrzgałkowego, w wybranych przypadkach wykonaniu gonioskopii, czyli ocenie kąta przesączania oraz badanie komputerowe pola widzenia. Jeśli uda nam się w ten sposób wykryć i skutecznie leczyć kilka, kilkanaście osób, to i tak warto. Taki dzień to również akcja edukacyjna, uświadamianie pacjentów, że np. należą do grupy ryzyka, uwrażliwienie, na jakie objawy powinni zwracać uwagę. DP Wiemy, że objawy wczesnej jaskry są trudno uchwytne, ale może na coś warto zwrócić uwagę?
- Jeszcze raz podkreślam, że jaskra pierwotna otwartego kąta jest schorzeniem przebiegającym prawie zupełnie bezobjawowo. Do nielicznych i niecharakterystycznych objawów należą bóle głowy, zwłaszcza w okolicy skroni, często występujące rano, zaraz po przebudzeniu, gdy ciśnienie wewnątrzgałkowe jest najwyższe. Ponadto do takich objawów można zaliczyć bóle oczu, opuchnięte powieki, a w przypadkach zaawansowanych - zaburzenia orientacji, np. pacjent potyka się, nie zauważa przedmiotów z boku, zahacza o framugę drzwi itd. Jednak nawet te objawy są często bagatelizowane lub przypisywane innym schorzeniom, zwłaszcza jeśli dotyczą pacjentów w starszym wieku. DP Jaskry nie da się całkowicie wyleczyć, przynajmniej na obecnym etapie rozwoju okulistyki. Ale można zahamować jej postęp. Leczona, daje szansę na zachowanie prawidłowego wzroku do końca życia. Czy można mówić o profilaktyce jaskry?
- Najważniejszym elementem profilaktyki jaskry są regularne badania u okulisty. Tylko lekarz jest w stanie wykryć schorzenie i zastosować odpowiednie leczenie. Po ukończeniu 40. roku życia badaniom profilaktycznym najlepiej poddawać się co rok. Wiele zależy również od typu jaskry i etapu jej rozwoju. Celem leczenia jaskry jest osiągnięcie tak zwanego wewnątrzgałkowego ciśnienia docelowego, czyli takiego, przy którym nie postępuje uszkodzenie nerwu wzrokowego i pola widzenia. W leczeniu jaskry mamy do dyspozycji trzy grupy działań, mających na celu powstrzymanie destrukcji nerwu wzrokowego: farmakoterapię, najczęściej w postaci kropli do oczu, zabiegi laserowe i zabiegi chirurgiczne.
Jaskrę pierwotną otwartego kąta potrafimy w większości przypadków skutecznie leczyć farmakoterapią, zachowując przez dłuższy czas dobrą kondycję nerwu wzrokowego. Jednak pragnę podkreślić, że leczenie jaskry, w tym także operacyjne, nie ma na celu poprawy widzenia (jak po operacji zaćmy), czego często oczekują nasi pacjenci, a jedynie zahamowanie destrukcji nerwu wzrokowego. Ta część pola widzenia, która już uległa uszkodzeniu, jest zwykle utracona nieodwracalnie.
Rozmawiała:
Dorota Dejmek
Zbadaj (bezpłatnie), czy nie jesteś zagrożony jaskrą
W**najbliższy poniedziałek, 21 kwietnia, krakowskie centrum okulistyczne Centre de la Vision, zaprasza mieszkańców Krakowa i**Małopolski na**bezpłatne badania przesiewowe w**kierunku**jaskry.
Wszyscy zainteresowani badaniami mogą zgłaszać się do**NZOZ Centre de la Vision przy**ul. Sienkiewicza 34 w**Krakowie, 21 kwietnia, w**godz. od**8.00 do**20.00. Dyrekcja Centrum uprzejmie prosi o**wcześniejszą rejestrację pod**nr telefonu 012/6330363.**
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
