Czynszowe, komunalne, socjalne...

Budownictwo społeczne, któremu poświęciliśmy pierwszą z redakcyjnych debat na tematy budowlane, jest jedną z tych dziedzin, które w Polsce przeżywają regres.

Brak mieszkań dostępnych dla osób o średnich i niskich dochodach, zwłaszcza młodych, jest między innymi przyczyną emigracji. Szansę na poprawę sytuacji dają: nowa perspektywa unijna, w ramach której mieszkalnictwo może być wsparte znaczącymi środkami finansowymi, a także deklaracje przedstawicieli samorządu, którzy w tych wyborach kładą większy nacisk na kwestie związane z podnoszeniem jakości życia.

Tytus Misiak: Wydaje mi się, że nie powinniśmy zastanawiać się nad tym, czy możemy skorzystać z nowej perspektywy unijnej, tylko uznać, że musimy to zrobić. Trzeba wykorzystywać w tym celu wszelkie możliwości.

Jeśli porównamy Polskę z innymi krajami, to okaże się, iż u nas w mieszkaniach czynszowych mieszka zaledwie 3,5 procenta rodzin, podczas gdy średnia w Unii Europejskiej wynosi 18 proc. Już sam ten fakt świadczy o głębokich dysproporcjach.

W Polsce – dodajmy – 85 proc. mieszkań stanowi własność tych, którzy w nich mieszkają. Tymczasem w miastach niemieckich aż 80 proc. mieszkań jest wynajmowanych. Z jednej strony, gdyby według tego kryterium oceniać zamożność, to moglibyśmy dojśc do wniosku, że jesteśmy bardzo zamożnym krajem.

Gorzej, gdy oceni się substancję, którą ludzie ci zamieszkują. W większości są to niewielkie mieszkania o powierzchni od 40 do 50 mkw., w których polskie rodziny mieszkają przez całe życie.

Józef Lassota: Odpowiedzialność za zagadnienia związane z zarządzaniem państwem ponoszą ci, którzy sprawują władzę. To jest poza dyskusją. Sytuacja mieszkalnictwa w Polsce stanowi konsekwencję rozmaitych uwarunkowań o charakterze historyczno-materialnym.

Mieszkanie i praca były i są dla Polaków jedną z najważniejszych kwestii. Z dawien dawna uważamy, że należy mieć własne mieszkanie. To się jednak powoli zmienia. Polacy chcą być bardziej mobilni.

Większość ma zapewne świadomość, że z pomocą państwa jest realizowany obecnie program Mieszkanie dla Młodych, który dzięki nowym regulacjom wspierał będzie w większym stopniu rodziny posiadające dzieci. Mam świadomość krytycznych uwag dotyczących dostępności tego programu, ale dane, jakimi dysponuję, na ogół ich nie potwierdzają.

Rozwojowi budownictwa społecznego sprzyjał będzie z pewnością program budownictwa czynszowego, który realizuje Bank Gospodarstwa Krajowego. Ma on skutkować zwiększaniem mobilności młodych osób i zapewniać możliwość wynajmu mieszkań po cenach niższych niż rynkowe, co powinno być zachętą dla tych, których nie stać na zakup mieszkania lub na najem.

Andrzej Adamczyk: Problem istnieje od lat, jest on bardzo poważny, lecz – niestety – brakuje w państwie instrumentów, które pozwoliłyby go rozwiązać. Mieszkania w większości dostępne są dla tych osób, które mają spory potencjał ekonomiczny. Osoby o niższych dochodach mają z tym bardzo poważny problem.

Dobrze, że pojawiają się pozytywne deklaracje ze strony samorządowców, ale w określonych realiach finansowych w jakich funkcjonują samorządy, są one często bez pokrycia. Musimy iść taką drogą, jaką poszli na przykład Francuzi, Niemcy czy Szwedzi, którzy przyjęli wieloletnie, narodowe programy rozwoju budownictwa mieszkaniowego.

Programy realizowane w tych krajach mają zapewnione finansowanie na podobnych zasadach, jak na przykład polski program budowy dróg krajowych i autostrad.

W opinii ekspertów i posłów na Sejm RP
Do udziału w debacie na temat budownictwa społecznego zaprosiliśmy znanych krakowskich parlamentarzystów, zasiadających w Sejmowej Komisji Infrastruktury: Andrzeja Adamczyka (Prawo i Sprawiedliwość) oraz Józefa Lassotę (Platforma Obywatelska), a także praktyków związanych z sektorem budownictwa mieszkaniowego, reprezentujących również organizacje pracodawców i deweloperów: Mariana Bryksego (Małopolski Związek Pracodawców), Tytusa Misiaka (Stowarzyszenie Budowniczych Domów i Mieszkań), Eugeniusza Batkę (wiceprezesa SBDiM). Uczestniczyli w niej również inwestorzy realizujący obiekty mieszkaniowe w systemie non-profit: Alicja Wacławik (Spółdzielnia Mieszkaniowa Śnieżka) i Wiesław Czekierda (TBS Małopolska). (JM)