Dzień Flagi RP

Szacunek dla polskich barw

Dopiero po raz trzeci obchodzić będziemy dzisiaj Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Święto zostało ustanowione przez Sejm, który w lutym 2004 r. zmienił ustawę o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej.

Taką samą ochroną otoczone są barwy naszego państwa - kolory biały i czerwony. Zatem choć w naszym najważniejszym akcie prawnym nie ma słowa "flaga", to jednak odsyła ona do ustawy, która określa szczegóły dotyczące barw Polski.
Ustawa precyzuje, że barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały oraz czerwony. Na flagach układa się je w dwóch poziomych, równoległych pasach tej samej szerokości. Górny pas jest koloru białego, a dolny koloru czerwonego.
Polskie barwy narodowe kształtowały się na przestrzeni wieków i mają jako jedne z nielicznych w świecie pochodzenie heraldyczne. Wywodzą się z barw herbu Królestwa Polskiego i herbu Wielkiego Księstwa Litewskiego. 7 lutego 1831 r. Sejm Królestwa Polskiego podjął specjalną ustawę dotyczącą barw polskiej flagi, wcześniej bowiem obok barw biało-czerwonych używane były także inne kolory.
W ustawie Królestwa Polskiego sprzed 175 lat czytamy m.in.: "Izba senatorska i poselska po wysłuchaniu wniosków Komisyi sejmowych, zważywszy potrzebę nadania jednostajnej oznaki, pod którą winni łączyć się wszyscy Polacy, postanowiły i stanowią: Art. 1 - Kokardę narodową stanowić będą kolory herbu Królestwa Polskiego oraz Wielkiego Księstwa Litewskiego, to jest kolor biały z czerwonym. Art. 2 - Wszyscy Polacy (...) te kolory nosić mają w miejscu, gdzie takowe oznaki dotąd noszonymi były".
Barwy te były noszone na kokardach podczas wszystkich powstań niepodległościowych XIX wieku. W 1919 r. natomiast biel i czerwień uznano oficjalnie za barwy państwowe.
W symbolice polskiej flagi biel pochodzi od bieli orła, będącego godłem Polski, i bieli Pogoni - rycerza galopującego na koniu, będącego godłem Litwy. Oba te godła znajdują się na czerwonych tłach tarcz herbowych. Na fladze biel jest zawsze u góry, ponieważ w polskiej heraldyce ważniejszy jest kolor godła niż tła.
Barwy przyjęte przez Sejm w 1831 r. rozpowszechniły się bardzo szybko i towarzyszyły Polakom we wszystkich ważnych wydarzeniach. Były symbolem państwa, które nie istniało, i narodu, który pod tymi barwami wybijał się na niepodległość.
Do niedawna nie wolno było wywieszać flag w inne dni niż świąteczne. Zabraniała tego ustawa z 1980 r. Zaledwie od 2004 r. - po znowelizowaniu przez Sejm ustawy o godle, barwach i hymnie - symbole narodowe można uwidaczniać bez ograniczeń. Oznacza to, że mogą być one użyte, kiedy tylko chcemy, pod jednym warunkiem - że otoczy się je należną czcią i szacunkiem.
Święto flagi państwowej obchodzone jest w wielu krajach, m.in. w Stanach Zjednoczonych, Rosji, Szwecji czy w Estonii. Najczęściej w tym dniu ozdabia się budynki flagami. U nas do wywieszania flag na balkonach czy w oknach wiele osób wciąż podchodzi z dystansem. Nie brakuje takich, którzy twierdzą, że święto flagi wymyślono jedynie po to, aby narodowych barw nie trzeba było ściągać pomiędzy 1 maja (Świętem Pracy), a 3 maja (święto Konstytucji 3 Maja). Są jednak tacy, którzy w ten sposób chcą manifestować swój patriotyzm oraz podkreślać więź z własnym krajem.
(K.W.)