Forum Seniora 2023. Dojrzałość to przyszłość, bo życie zaczyna się po 60-tce. W czym seniorzy mają przewagę nad młodszymi?

W Małopolsce mamy ponad 613 tys. seniorów. To ogromna armia ludzi, która z każdym rokiem powiększa się. Apogeum nastąpi za ok 20-30 lat, kiedy dzisiejsi 40-latkowie z boomu demograficznego wejdą w wiek emerytalny. Czy seniorzy siedzą w domach i mieszkaniach opiekując się wnukami? Taki obraz emerytów odszedł już do przeszłości. Dziś 60-letni senior to człowiek pełen życia, którzy zamiast wspominać lata młodości, planuje przyszłość. I na planach się nie kończy...

Jagielloński Uniwersytet Trzeciego Wieku od lat cieszy się bardzo dużą popularnością, miejsc zawsze jest mniej niż zainteresowanych edukacją seniorów. JUTW działa nieprzerwanie od 1982 r., nawet podczas pandemii był jednym z nielicznych, który funkcjonował, zawieszając działalność zaledwie na 4 tygodnie. Epidemia zmusiła jednak zarówno kierownictwo JUTW, jak i seniorów 60+ do nabycia nowych umiejętności i do przejścia na nauczanie online, które – w pewnym sensie – trwa do dzisiaj.

- W 2020 r., planując nowy rok akademicki w warunkach pandemii, obawialiśmy się, że słabe kompetencje cyfrowe spowodują, że chętnych do zdalnego studiowania będzie góra 100 osób, a zgłosiło się aż 500. Okazało się, że seniorzy bardzo szybko potrafili się dostosować do nowych okoliczności, błyskawicznie opanowali korzystanie z kamerki, mikrofonu i czatu. Kiedy wiosną 2021 r. sytuacja pandemiczna poprawiła się na tyle, że można było wrócić do zajęć stacjonarnych, większość naszych studentów i tak wolała zostać przed swoimi ekranami. Zaakceptowali zdalne nauczanie. My musieliśmy zaakceptować ich wybory. W rezultacie od początku roku akademickiego 2022/23 pracujemy hybrydowo: kto chce uczy się stacjonarnie w sali dydaktycznej, kto chce – korzysta z wykładów i seminariów online. Rekordzistką, jeśli chodzi o odległość, jest pani uczestnicząca w wykładach, a mieszkająca w Kanadzie – mówi Ewa Piłat.

W tej chwili w zajęciach JUTW uczestniczy około 700 osób. Przez ostatnią dekadę przez uniwersytet przewinęło się kilkanaście tysięcy osób. Studia trwają 3 lata, po czym studenci zwalniają miejsca dla kolejnych chętnych.

- Teraz już mogą się zapisywać urodzeni na początku lat 60. To inne pokolenie „seniorów” – osoby bardziej nowoczesne, mające określone oczekiwania, zmuszające uniwersytet do podejmowania nowych wyzwań, a tym samym do rozwoju. Każdy student sam wybiera pakiet zajęć. Zapisuje się na kierunek główny, a jak ma ochotę również na fakultety. Może przychodzić na zajęcia raz w tygodniu, a jeśli chce to nawet codziennie. Dla przykładu: ktoś studiuje historię sztuki, a dodatkowo sztukę ogrodową, teatrologię i filmoznawstwo. Albo orientalistykę, a dodatkowo religioznawstwo i politologię. Bardzo nas cieszy, kiedy nasi studenci wracają do pracy zawodowej – mówi Ewa Piłat.

Dyrektor Uniwersytetu zauważa, że dziś mówi się, że czterdziestka to nowa dwudziestka, a sześćdziesiątka to nowa czterdziestka. Dzisiejszy sześćdziesięciolatek to zupełnie inny senior niż kilkadziesiąt lat temu – bardziej niezależny, mobilny, zorientowany w nowinkach technicznych, dobrze wyglądający i zdrowszy.

- Starość to przyszłość - często powtarzam to młodym studentom. Liczba osób starszych będzie coraz wyższa, coraz więcej starszych konsumentów spowoduje, że gospodarka musi przestawić produkcję, a zwłaszcza usługi, pod potrzeby seniorów. W naszym regionie został opracowany dokument pt. „Srebrna Małopolska 2030”, który stanowi rodzaj strategii rozwoju województwa z uwzględnieniem zachodzących obecnie zmian demograficznych. Dokument jest w fazie konsultacji społecznych - dodaje Ewa Piłat.

Michał Kaczkowski, właściciel krakowskiego biura podróży Urlopwraju.pl zauważa, że jeszcze do niedawna odsetek seniorów wśród jego klientów oscylował na poziomie 10 proc. Dziś jest to 15 proc.
- Wśród starszej klienteli są sześćdziesięciolatkowi i siedemdziesięciolatkowie, choć nie brakuje tez starszych miłośników podróży. Regularnie obsługujemy osobę z rocznika 38., która co roku lata na wakacje samolotem – mówi właściciel biura.

Michał Kaczkowski dodaje, że starsi klienci często wybierają wycieczki zorganizowane, poza szczytem sezonu. Miejscami docelowymi zazwyczaj się kraje w zasięgu lotu do pięciu godzin, takie jak Grecja, Chorwacja, Czarnogóra.
- Powodem jest np. to, że dłuższy lot to zbyt duże obciążenie dla zdrowia. 10 godzin w fotelu oznacza zdrętwienie nóg czy opuchnięte kostki, a urlop ma być przyjemnością – mówi przedsiębiorca.

77-letni prof. Zbigniew Nęcki, socjolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego uważa, że nadszedł wyjątkowy czas dla seniorów.

- Bez żadnej przesady można powiedzieć, że po raz pierwszy w historii seniorzy żyją w tak komfortowych warunkach. Dziś jest czas na rozwijanie skrzydeł - mówi prof. Zbigniew Nęcki.

Ekspert podkreśla, że sam będąc w wieku 77 lat czuje się jak 30 latek.

- I adekwatnie do wieku mam też plany na przyszłość. Stereotyp, według którego senior to schorowana osoba kursująca między szpitalem a kościołem odszedł do lamusa. Dzisiaj emeryci chcą się uczyć, podróżować, bawić się, bo wiedzą, że przed nimi jeszcze długie lata życia. Przewagą seniorów nad młodszymi jest więcej wolnego czasu, bogate doświadczenie życiowe i często grubszy portfel – dodaje socjolog.

Praca zdalna zdała egzamin na rynku pracy