Fundacje niewiele mają z 1 procenta podatku

W tym roku na cele dobroczynne w ramach odpisu jednego procenta podatku przekazaliśmy rekordowe 557 milionów złotych (pieniądze przekazało 47 proc. podatników). Podobnie jak w poprzednich latach fundusze te tylko teoretycznie trafiły do organizacji pozarządowych. W praktyce na ich kontach pozostała zaledwie niewielka część darowizn.

Jak pokazują bowiem dane przedstawione przez Ministerstwo Finansów, najchętniej przekazujemy pieniądze nie na cele statutowe fundacji, ale przede wszystkim na konkretne osoby, które założyły tam tzw. subkonto. Przykładem jest Fundacja Dzieciom „Zdążyć z Pomocą”, której w tym roku przekazaliśmy w sumie ponad 136 milionów złotych. Większość pieniędzy trafiła na konta ich podopiecznych. Gigantyczne wpływy tylko w ograniczonym stopniu pomogą jej w codziennym funkcjonowaniu. - Takim jak prowadzenie bezpłatnych ośrodków rehabilitacyjnych i hosteli dla naszych podopiecznych - przyznaje Monika Sadowa, rzeczniczka fundacji.

- Organizacje pełnią więc rolę pośrednika. Tymczasem w założeniach jeden procent miał zupełnie inny cel, miał budować relacje ludzi z organizacjami, miał pobudzać zainteresowanie sprawami społecznymi. Teraz zupełnie nie pełni tej roli - wskazuje Dorota Setniewska ze Stowarzyszenia Klon/Jawor, zajmującego się m.in. badaniem aktywności społecznej Polaków oraz funkcjonowania fundacji i stowarzyszeń.

Chęć pomagania konkretnym osobom, a nie organizacjom pozarządowym w ich działalności nie dziwi prof. Zbigniewa Nęckiego, psychologa społecznego z UJ. - Ponieważ pomoc konkretnej osobie w rozwiązaniu jej życiowego dramatu daje nam zdecydowanie więcej satysfakcji niż przekazanie pieniędzy na cele statutowe fundacji, choćby nie wiem jak szczytne one były - wskazuje prof. Zbigniew Nęcki.

Organizacje pozarządowe mogą jednak zyskać nawet w momencie, kiedy pieniądze nie trafiają bezpośrednio na ich konta.

- Większość organizacji ma zapisane, że jeżeli osoba, która założyła u niej subkonto, a nie wykorzystała wszystkich pieniędzy na leczenie, bo na przykład umarła, to pieniądze trafiają wówczas na cele statutowe fundacji - tłumaczy Dorota Setniewska ze Stowarzyszenia Klon/Jawor.

W tym roku ponad 30 proc. wszystkich pieniędzy przekazanych przez nas w ramach jednego procenta podatku trafiły do czterech fundacji lub ich podopiecznych. Wśród nich były Fundacja Dzieci „Zdążyć z pomocą” (około 136 mln zł), „Słoneczko” ( 21 mln zł), „Avalon” (16 mln zł) oraz „Rosa” (10 mln zł).