Godzina Ireny Wollen

Kręcąc przełącznikiem TV

Być może zapowiedzią lepszej przyszłości był środowy film dokumentalny Ireny Wollen "Stalowy bicz". Od razu widać, że gdy do pracy wkracza fachowiec, to wyniki są imponujące. Irena Wollen, osobowość, jaka nieczęsto pojawia się w okolicach telewizji, zna swój zawód od podszewki. Napisze scenariusz, zrobi film, wyreżyseruje spektakl, zdaje się, że jak potrzeba, to i osobiście zmontuje program.
"Stalowy bicz" jest historią nowohuckiego kombinatu, pokazaną od chwili podjęcia decyzji o budowie w pobliżu Krakowa ogromnej huty po jej dzień dzisiejszy. Film trwa ponad godzinę, ale nie nuży nawet przez chwilę. Przypomina kulisy polityczne zbudowania huty we wsi Mogiła, pokazuje ludzi kombinatu z ich ówczesnymi i obecnymi radościami i zmartwieniami. Nie wiedziałem, że pierwsze plany budowy huty miały być oparte o amerykańskie wzorce, a dopiero osobista interwencja Stalina przyniosła przestarzałe, drogie, rosyjskie technologie, przede wszystkim degradujące środowisko naturalne. Scenariusz filmu napisali Andrzej Germann i Marian Curzydło, a Irena Wollen zrealizowała go, rozważnie mieszając ujęcia dokumentalne z kręconymi dziś.
Środowy film pokazuje, w jaki sposób nawet najdurniejsze decyzje zostawały bezwzględnie wprowadzane w życie, jakich prowokacji dokonywali wśród Bogu ducha winnych ludzi ubecy. Ciarki przechodzą podczas czytania tajnych wówczas raportów UB, z których wynika, że w związku z jakąś tam rocznicą funkcjonariusze bezpieki złapią wkrótce i dostarczą socjalistycznemu wymiarowi sprawiedliwości 27 wrogów nowego ustroju. Ciekawe tylko, dlaczego 27, a nie 20 lub 35.
Film świetny, szkoda tylko, że nadany o tak bardzo późnej porze. Przed północą większość ludzi idzie już spać. Lepiej jednak coś dobrego obejrzeć późno, niż byle co wcześniej. A byle czego nam nie brakuje.
Tomasz Domalewski