Górniczy świat na nowy sezonGórniczy świat na nowy sezon

Malarz Aleksander Gryglewski przybył do Wieliczki, by zilustrować wyciek wody na poprzeczni Kloski, który zagroził kopalni i części miasta. Był rok 1868.

- Gryglewski był związany z warszawskimi czasopismami "Kłosami" oraz "Tygodnikiem Ilustrowanym". Kiedy w Galicji rozeszła się wieść o wycieku w Kopalni Soli, artysta został przysłany do Wieliczki, by wykonać rysunki, mające zilustrować artykuł o tym wydarzeniu. Szkice te zachowały się do dzisiaj. Wielicka kopalnia musiała wywrzeć na Gryglewskim duże wrażenie, bo namalował także dwa obrazy olejne dotyczące katastrofy na poprzeczni Kloski - opowiada Marek Skubisz, który wraz z Danutą Krzysztofek stworzył wystawę "Górnictwo w sztuce. Sztuka w górnictwie". Można ją oglądać w Muzeum Żup Krakowskich.

Obrazy Gryglewskiego sąsiadują z dziełami Włodzimierza Tetmejera, Jacka Malczewskiego, Jerzego Dudy Gracza, Ferdynanda Olesińskiego i innych znanych malarzy. Ale tajemniczy świat kopalń soli, węgla, nafty i różnego rodzaju kruszców pokazano nie tylko oczyma malarzy profesjonalnych, ale także artystów amatorów, będących często zawodowymi górnikami.

- Te obrazy są swoistą dokumentacją wszystkiego, co ważne dla górników. Opowiadają o zakamarkach kopalni, pracy górników, podziemnych zwyczajach, religii, rodzinie i górniczych legendach. Postać dobrego ducha kopalni Skarbnika można odnaleźć prawie na każdym obrazie - mówi Danuta Krzysztofek.

Paweł Wróbel, Erwin Sówka, Ewald Gawlik, Władysław Luciński - to tylko niektórzy śląscy malarze nieprofesjonalni, których obrazy pokazano w Wieliczce. Na ekspozycji nie brakuje też dzieła najwybitniejszego obok Nikifora polskiego prymitywisty - Teofila Ociepki, który przedstawił kopalnię jako baśniowy świat z pogranicza jawy i snu. Oprócz obrazów - także malowanych na szkle i blasze - na wystawie można oglądać również drzeworyty i grafiki.

Są ponadto rzeźby wykonane z drewna, brązu i węgla oraz oczywiście z soli. Tu prym wiodą prace wielickich górników rzeźbiarzy: Mieczysława Kluzka, Stanisława Anioła, Michała Anioła i Józefa Kowalczyka.

Wystawa "Górnictwo w sztuce. Sztuka w górnictwie" będzie czynna do połowy czerwca tego roku. Dzisiaj - z okazji otwarcia w muzeum nowego sezonu turystycznego - ekspozycję tę można zwiedzić za darmo. W godz. 9-15.30 w Zamku Żupnym dostępne będą bezpłatnie także wystawa archeologiczna "Pradzieje Wieliczki i okolic" oraz nowość - animacja w technice 3D, czyli opowieść o wielickim zabytku w różnych epokach.