Ile komornik weźmie z pensji czy emerytury

To, co my nazywamy potocznie w rozmowach między sobą „wejściem” komornika na naszą pensję, konto czy emeryturę, fachowo nazywa się egzekucją z wynagrodzenia za pracę, świadczeń emerytalno-rentowych ZUS-u, rachunku bankowego (jak również innych wierzytelności, w tym także nadpłaty podatku wynikającego z naszego rozliczenia rocznego PIT).

Poniżej przedstawiamy, jak to się odbywa.

Takie są zasady
Gdy komornik ma zastosować właśnie ten sposób egzekucji, to - oczywiście, w zależności od okoliczności danej sprawy - zawiadamia zakład pracy, bank, ZUS lub podmiot, na rzecz którego dłużnik świadczy usługi czy wykonuje zlecenia, o fakcie dokonania zajęcia. Jednocześnie wzywając go, by nie wypłacał należnej dłużnikowi kwoty, tylko przekazywał ją bezpośrednio do niego. Czyli do komornika.

Dłużnik otrzymuje zakaz odbioru zajętych kwot. Ściągnięte pieniądze komornik dzieli pomiędzy wierzycieli (potrącając opłatę egzekucyjną i prowizję).

Jakiej części pensji komornik nam nie zajmie

Jeżeli dłużnik zatrudniony jest na podstawie umowę o pracę, to zajęciu podlega:

- 50 procent jego zarobków, lub
- 60 procent - gdy zadłużenie dotyczy alimentów.

Zajęciu nie podlega jednak wynagrodzenie za pracę w wysokości 1.750 zł brutto (taka jest obecna najniższa krajowa).

Wyliczenia te dotyczą tylko jednego etatu. Gdy jesteśmy zatrudnieni w wymiarze niższym (na przykład 3/4 etatu), to kwoty wolne od potrąceń ulegają proporcjonalnemu zmniejszeniu. Tyle że w przypadku alimentów te ograniczenia też nie są jednak stosowane.

Gdy pracujesz na zlecenie lub o dzieło

Gdy dłużnik wykonuje pracę na podstawie umowy-zlecenia lub o dzieło (czyli umów cywilnoprawnych) potrąceniu podlegają kwoty w całości. Ale nie zawsze!

Pamiętaj: jeśli mamy do czynienia z pobieraniem świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania dłużnika (czyli pracuje od dłuższego czasu u jednego pracodawcy, umowy są zawierane co miesiąc, ale nie ma etatu), potrąceniu podlegają kwoty w takiej wysokości, jak gdyby pracował na podstawie umowy o pracę.

Tych odpowiednich ograniczeń pilnuje zakład pracy, który dokonuje potrąceń. Dłużnik powinien pamiętać jednak o tym, że nikt nie zadba o jego sprawy lepiej niż on sam. Dlatego powinien iść do komornika i złożyć odpowiednie dokumenty, wnioski pomagające odpowiednio ocenić sposób wykonywania pracy.

Emerytury i renty

1. Podlegają zajęciu w wysokości 25 procent.

2. Ale są wolne od tak zwanych egzekucji i potrąceń - w wysokości 50 procent najniższej emerytury lub renty.

Dobrze wiedzieć: od 1 marca 2015 roku do końca lutego przyszłego roku (czyli do kolejnej marcowej waloryzacji) kwoty najniższych gwarantowanych świadczeń emery-talno-rentowych wynoszą:

- emerytura, renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy oraz renta rodzinna - 880,45 złotych,

- renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy - 675,13 złotych,

- renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową i renta rodzinna wypadkowa - 1.056,54 złotych,

- renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową - 810,16 złotych.

Konsultacja merytoryczna poradnika: Monika Janus, Krajowa Rada Komornicza

Ważne informacje
Gdy komornik „wchodzi” na konto w banku, to ile może zająć?

W przypadku egzekucji z rachunków bankowych wolne od zajęcia są środki do wysokości trzykrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłaty z zysku, za okres bezpośrednio poprzedzający dzień wystawienia tytułu wykonawczego. Pamiętajmy, że jest to wynagrodzenie ogłaszane co miesiąc. Przykładowo we wrześniu 2015 roku wyniosło 4.058,61 zł. W tym przypadku środki wolne, do wysokości 12.175,83 zł (4,058,61 zł x 3), nie ulegały zajęciu. Co oznacza, że wszelkie wpływy przewyższające tę kwotę podlegały zajęciu.

Komunikaty dotyczące tego właśnie wynagrodzenia ogłasza Główny Urząd Statystyczny(www.stat.gov.pl).

Nie wszystko można zająć!

Nie podlegają egzekucji między innymi:

1) sumy i świadczenia w naturze przeznaczone na pokrycie wydatków lub wyjazdów w sprawach służbowych,

2) sumy przyznane przez Skarb Państwa na specjalne cele (w szczególności stypendia i wsparcia) - chyba że ściągany dług powstał w związku z nimi albo z tytułu alimentów,

3) świadczenia z ubezpieczeń osobowych oraz odszkodowania z ubezpieczeń majątkowych - ale tylko w granicach określonych w wysokości 3/4 (czyli komornik może zająć 25 proc. kwot). To zastrzeżenie nie dotyczy jednak egzekucji dotyczących alimentów,

4) świadczenia z pomocy społecznej,

5) u dłużnika, które pobiera okresowo stałą płacę - pieniądze w kwocie, która odpowiada niepodlegającej egzekucji części płacy za czas do najbliższego terminu wypłaty,

6) u dłużnika nieotrzymującego stałej płacy - pieniądze niezbędne dla niego oraz jego rodziny na utrzymanie przez okres dwóch tygodni,

7) świadczenia alimentacyjne i rodzinne oraz te wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe, dla sierot zupełnych.

Warto wiedzieć
Przepisy określają wynagrodzenie, jakie komornicy sądowi pobierają za swoją pracę

Ile kosztuje praca komornika
Koszty dotyczące prowadzenie egzekucji i innych czynności wiążą się z opłatami, ktore zależą od tego, czy jesteśmy wierzycielami, czy dłużnikami.

Egzekucja świadczeń pieniężnych - opłaty od dłużnika
Gdy przedmiotem egzekucji są świadczenia pieniężne, komornik pobiera od dłużnika opłatę w wysokości 15 proc. wartości zajętej kwoty - ale nie mniej, niż wynosi 1/10 średniej krajowej i nie więcej niż jej trzydziestokrotność. Gdy wejdzie na konto i zajmie część pensji, emerytury, renty, zasiłku, itp., pobiera opłatę w wysokości 8 proc. wartości zajętej kwoty - ale nie mniej niż 1/20 i nie więcej niż dziesięciokrotność średniej krajowej. Dłużnik może prosić o obniżenie wysokości opłat - składając wniosek do sądu rejonowego w terminie siedmiu dni od dnia uzyskania informacji o ściągnięciu opłaty albo doręczenia postanowienia komornika, w którym wzywa do zapłaty należności. Sąd podejmując decyzję o obniżeniu wysokości opłat, uwzględnia nakład pracy komornika lub sytuację majątkową wnioskodawcy i wysokość jego dochodów.

Egzekucja świadczeń niepieniężnych - opłaty od wierzyciela
Gdy komornik dokonuje egzekucji poprzez przejęcie mienia (np. sprzętów domowych) czy też zabezpiecza je na rzecz należności, pobiera opłatę stałą od wierzyciela (zlecającego czynności). Opłata ta wynosi: 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego - za egzekucję odebrania rzeczy; lub 40 proc. - m.in. za opróżnienie lokalu z rzeczy lub osób (odrębna opłata od każdej izby).

Warto wiedzieć
Podstawowa stawka opłaty stosunkowej wynosi 15 proc. wartości wyegzekwowanego świadczenia - nie mniej niż 330,83 zł. Przy egzekucji z rachunków bankowych, wynagrodzenia za pracę, świadczenia emerytalno-rentowego, zasiłków i stypendiów opłata wynosi 8 proc. - ale nie mniej niż 165,42 zł. Opłatę stosunkową ściąga się od dłużnika wraz z wyegzekwowanym świadczeniem proporcjonalnie do jego wysokości.

Pierwsza część opłaty za poszukiwanie majątku dłużnika wynosi 66,17 zł. Natomiast cała - 5 proc. szacunkowej wartości odnalezionego majątku.

(kb)