GOSPODARKA. Jest bezcenna - twierdzą jedni. Inni starają się ją wycenić w oparciu o przeciętne rynkowe stawki za godzinę sprzątania, gotowania czy opieki nad dziećmi.
Autorka opracowania Aleksandra Strojek, powołując się na dane Głównego Urzędu Statystycznego, podaje że pod koniec 2010 r. w naszym kraju mieszkało 16,6 mln pań powyżej 15. roku życia. Z tej grupy 7,2 mln pracowało, 791 tys. było na bezrobociu, a 8,6 mln - stanowiły osoby bierne zawodowo, które z różnych przyczyn wycofały się z rynku pracy. Dlaczego? Głównie z powodu emerytury (46 proc.) i nauki (19 proc.), a w przypadku 17 proc. kobiet powodem były obowiązki rodzinne i konieczność prowadzenia domu.
"Statystyki nie pozostawiają złudzeń - ponad 1,4 mln polskich kobiet to pełnoetatowe matki, gospodynie domowe, opiekunki, które w zdecydowanej większości nie dostają za swoją pracę ani złotówki i nie mogą z jej tytułu liczyć na emeryturę czy ubezpieczenie zdrowotne" - pisze Aleksandra Strojek.
Zwraca uwagę ponadto na kobiety, dla których domowe obowiązki to dodatek do stanowiska wykonywanego zawodowo. Dla nich utrzymanie domu to niemal drugi etat. Z badań GUS-u wynika bowiem, że zamężne kobiety z dziećmi poświęcają na zajęcia i prace domowe 4 godziny i 45 minut na dobę. Nieco mniej "ofiarują" gospodarstwom domowym mężatki bez potomstwa (4 h 39 min) i samotne matki (4 h 6 min).
Analityczka z firmy Sedlak & Sedlak podkreśla, że mimo iż każdego dnia dziesiątki kobiet poświęcają domowej "fabryce" 3-4 godziny, część z nich żyje w przekonaniu, że nie pracuje. Sytuację pogarsza stereotyp kury domowej, który pokutuje wśród większości Polaków. Kobiety, które poświęcają się domowi i rodzinie, uznajemy zazwyczaj za mało ambitne i przedsiębiorcze, leniwe oraz zależne od innych. "Prestiż tego zajęcia jest niski przede wszystkim w oczach samych pań" - stwierdza Aleksandra Strojek.
Według badania Instytutu Polityki Społecznej, jedynie 4 proc. kobiet i 5 proc. mężczyzn uważa, że gospodynie domowe cieszą się większym szacunkiem niż kobiety zarobkujące zawodowo. Jednocześnie niemal połowa pań zrezygnowałaby z pracy zarobkowej, gdyby zatrudnienie męża zapewniło rodzinie godne utrzymanie, a 40 proc. uważa pracę zarobkową matek za szkodliwą dla kondycji rodziny.
Problemy gospodyń domowych ze zrozumieniem własnej roli nie są bezpodstawne. Choć ich praca ma wymierny efekt i wymaga specyficznych kwalifikacji, przynajmniej na razie nie da się jej wyrazić we wskaźnikach, którymi ekonomiści opisują stan gospodarki. Prób takiej wyceny podejmują się jednak kolejne instytucje badawcze. Już w 1995 r. uwzględnianie pracy domowej przy obliczaniu PKB zalecała Światowa Konferencja Kobiet ONZ. Jednakże, jak dotąd, żadne państwo świata nie wprowadziło w życie tej rekomendacji.
"Wyzwaniem jest już sam wybór odpowiedniej metody szacunku" - podkreśla Aleksandra Strojek. Zwraca uwagę, że wartość pracy domowej można skalkulować na co najmniej kilka sposobów. Jeden z nich bierze pod uwagę średnie zarobki osób pracujących jako pomoce domowe. Inny - zwany metodą stawek rynkowych - uwzględnia koszty wynajęcia osób świadczących dany rodzaj usług zawodowo (gotowanie, sprzątanie, pranie itd.). Metoda kosztów alternatywnych bazuje natomiast na założeniu, że osoba zajmująca się domem traci potencjalny dochód, jaki mogłaby w tym czasie uzyskać na rynku pracy. W tym przypadku wartość pracy domowej równa się wysokości utraconych zarobków.
Na jakie zatem stawki mogłyby liczyć kobiety wykonujące codzienne prace domowe? Według oficjalnego szacunku GUS-u z 2005 r. kobiety aktywne zawodowo "dorabiają" w domu niemal 270 zł tygodniowo. Te, które nie pracują, mogłyby liczyć na nieco więcej: prawie 310 zł na tydzień.
Włodzimierz Knap
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
