Kalendarium 21-28 maja

KLĘSKA. Podczas powstania Bohdana Chmielnickiego Kozacy pokonali wojska polskie w bitwie pod Korsuniem. Polacy wpadli w zasadzkę przygotowaną przez Maksyma Krzywonosa. 7-tysięczne polskie siły zostały całkowicie rozbite, ujść udało się tylko 650 ludziom.

27 maja 1703

POCZĄTEK MIASTA. Car Piotr I założył Petersburg. Pierwszą budowlą wzniesioną na Wyspie Zajęczej była Twierdza Pietropawłowska (na fot.), którą zaczęto wznosić na mocy rozkazu cara z 27 maja 1703 r. Dzień ten jest uznawany za datę założenia miasta.

24 maja 1829

KORONACJA. W Warszawie odbyła się koronacja cara Mikołaja I na króla Polski. Miejscem uroczystości była Sala Senatorska Zamku Królewskiego, a obecni byli senatorowie, posłowie oraz członkowie Rady Stanu i Rady Administracyjnej. Car rosyjskim zwyczajem koronę włożył sobie na głowę sam. Po kilku dniach spędzonych w Warszawie na balach i uroczystościach Mikołaj wraz z rodziną i dworem powrócił do Petersburga.

24 maja 1844

WYNALAZEK. Samuel Morse w obecności zgromadzonych dygnitarzy w gmachu Sądu Najwyższego w Waszyngtonie wysłał do swojego przyjaciela Alfreda Vaila w Baltimore pierwszą telegraficzną wiadomość w brzmieniu "What hath God wrought?", czyli werset z biblijnej Księgi Liczb "Co Bóg uczynił?". Telegraf był oparty na systemie kropek i kresek, zwanym alfabetem Morse'a, przesyłanym przez jedną parę przewodów.

27 maja 1905

KLĘSKA POD CUSZIMĄ. W wojnie rosyjsko-japońskiej rozpoczęła się bitwa morska pod Cuszimą. Rosyjskie siły adm. Zinowija Rożestwieńskiego, które po siedmiu miesiącach podróży wokół Europy i Afryki przybyły na Pacyfik, zostały rozbite przez okręty japońskie adm. Heihachiro Togo. Rosjanie stracili: 7 pancerników, 4 krążowniki i 5 kontrtorpedowców, a Japończycy zaledwie 3 torpedowce.

22 maja 1911

POCZĄTKI POLSKIEGO SKAUTINGU. We Lwowie powstały cztery pierwsze polskie drużyny skautowe powołane przez Andrzeja Małkowskiego. Małkowski wydał rozkaz, w którym powołał: I Lwowską Drużynę Skautów im. T. Kościuszki, II Lwowską Drużynę Skautów im. Jana K. Chodkiewicza, III Lwowską Drużynę Skautek im. Emilii Plater i IV Lwowską Drużynę Skautów. We Lwowie mieściła się siedziba Naczelnej Komendy Skautowej i redakcja dwutygodnika "Skaut".

25 maja 1913

SAMOBÓJSTWO REDLA. Samobójstwo popełnił płk Alfred Redl, austriacki oficer, szef sztabu 8. Korpusu w Pradze, pracujący dla wywiadu rosyjskiego. Redl, który był homoseksualistą, szantażem został zmuszony do współpracy z Rosjanami i przekazał im liczne informacje wojskowe, m.in. plany fortów Twierdzy Przemyśl. Zdemaskowany przez austriacki kontrwywiad zastrzelił się.

21 maja 1921

BITWA O GÓRĘ ŚW. ANNY. Rozpoczęły się zacięte walki o Górę św. Anny podczas III powstania śląskiego. Jej zdobycie miało otworzyć niemieckim Freikorpsom drogę do największych miast Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Atak na zajęte przez powstańców wzniesienie przeprowadziły bataliony Freikorpsu "Oberland" z Bawarii. Po pięciu dniach krwawych bojów oddziały powstańcze (na fot.) zostały wyparte.

22 maja 1937

ARESZTOWANIE MARSZAŁKA. Podczas konferencji organizacji partyjnej Nadwołżańskiego Okręgu Wojskowego pod zarzutem szpiegostwa i uczestnictwa w kontrrewolucyjnej organizacji aresztowany został marszałek Michaił Tuchaczewski. Przewieziono go do więzienia na Łubiance. Torturowany, przyznał się do szpiegostwa i zdrady stanu. Został skazany na śmierć i zastrzelony 12 czerwca 1937 r.

23 maja 1940

OSTATNI PATROL. Okręt podwodny ORP "Orzeł" wyszedł w swój ostatni patrol na Morze Północne. Jednostka zaginęła pomiędzy 24 maja a 1 czerwca. Przypuszcza się, że "Orzeł" wszedł na nowo postawione pole minowe, o którym nie zdążono go poinformować, lub został zatopiony przez niemiecki samolot. Wraku słynnego okrętu do dziś nie odnaleziono.

25 maja1948

EGZEKUCJA. W więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie wykonano wyrok śmierci na rotmistrzu Witoldzie Pileckim. Skazany na karę śmierci za działalność wywiadowczą Pilecki został zabity strzałem w tył głowy. Wykonawcą wyroku był st. sierż. Piotr Śmietański zwany "Katem z Mokotowa". Rotmistrza pochowano najprawdopodobniej na cmentarzu Powązkowskim w tzw. kwaterze Ł, gdzie potajemnie grzebano ofiary UB.

23 maja 1984

WYROK NA PUŁKOWNIKA. Sąd Wojskowy w Warszawie skazał zaocznie płk. Ryszarda Kuklińskiego na karę śmierci i przepadek majątku za dezercję i zdradę. Trzy lata wcześniej, w 1981 r., Kukliński wraz z żoną i dwoma synami uciekł z Polski i z pomocą CIA dotarł do USA. W 1990 r. wyrok został złagodzony do 25 lat więzienia. W 1995 r. wyrok uchylono, a Kuklińskiemu przywrócono stopień pułkownika.