Każdego psa można wyszkolić

Jacek Lewkowicz i jego owczarek niemiecki Pax podczas treningu Fot. Anna Kaczmarz

Kupujemy szczeniaczka, przynosimy go do domu i... co dalej?

- Najważniejsza w tym okresie jest socjalizacja szczenięcia; to jeden z kluczowych etapów jego rozwoju, mający duży wpływ na zdrowie psychiczne psa. Szczenię od małego musi być przyzwyczajane na różnorodnych bodźców i sytuacji, m.in. do ruchu ulicznego, samochodów, tramwajów i hałasu, musi poznawać nowe zapachy, innych ludzi i inne zwierzęta, w tym również psy. Na spacer nie prowadźmy pieska wyłącznie w ustronne miejsca, np. tylko do parku, ale zapewnijmy szczenięciu maksimum wrażeń. Wprowadzając go w nieznany dotąd świat, stwórzmy jednak atmosferę bezpieczeństwa i zaufania. Jeśli przeoczymy ten ważny w życiu psa moment, później mogą pojawić się problemy: pies będzie lękliwy, a lęk prowadzi do agresji.

- Kiedy wobec tego zaczynamy edukację psa?

- Także od wieku szczenięcego, wszystko to musi przebiegać równolegle. Nasz dom jest dla szczeniaka nowym miejscem i powinien on tu trafić na naszych warunkach. Relacje pomiędzy nami a psem muszą być od samego początku jasno określone, musimy już na wstępie zastanowić się, co psu będzie wolno, a na co mu nie pozwolimy. Przyzwalając np. na wylegiwanie się szczeniaka na fotelach i wchodzenie do łóżka, robimy mu krzywdę, zabraniając mu tego, kiedy dorośnie. Pies nic z tego nie rozumie i trudno będzie odzwyczaić go od tych wątpliwych przywilejów młodości. Podstawowe umiejętności - takie, jak chodzenie na smyczy bez ciągnięcia, chodzenie przy nodze, warowanie, wracanie na komendę - powinien znać każdy pies.

- Czy są psy oporne na naukę?

- Każdego psa można wyszkolić, choć trzeba przyznać, że są rasy bardziej lub mniej plastyczne. Są również rasy, które mają predyspozycje do określonych celów i takie psy mogą być trudniejsze w zwykłym szkoleniu i prowadzeniu. Np. alaskan malamut, husky i samojed to psy, które w genach mają ruch, bieganie. Jeśli nie dostaną codziennej porcji aktywności - a godzinny spacer to zbyt mało - mogą pojawiać się problemy: ucieczki, agresja w stosunku do innych psów. Psy pociągowe nie będą też superpsami jeśli chodzi np. o posłuszeństwo. Także psy myśliwskie z racji swoich predyspozycji genetycznych mają tendencję do węszenia i uciekania. Najbardziej plastyczne są owczarki niemieckie, ale równie chętnie uczą się rotweilery, labradory, goldeny. Teraz jest moda na labradory, ale nie wszyscy wiedzą, że ten bardzo radosny i przyjacielski pies jest również bardzo aktywny i jeżeli nie damy mu zajęcia, to zamęczy właściciela nadmiarem energii.

- A pieski ras ozdobnych, np. maleńkie yorki, też chętnie się uczą?

- Nie ma znaczenia, czy pies jest duży, czy mały, rasowy czy nie rasowy. Szkoliłem już m.in. yorki, mopsiki i pekińczyki, szkoliłem też bardzo pojętne kundelki. Tu uwaga: tzw. pieska kanapowego od małego należy traktować jak każdego innego psa. Często uważa się, że mały pies to mały kłopot, tymczasem małe psy często sprawiają więcej problemów niż te większe. Ale to nie ich wina. Zwykle są nadmiernie rozpieszczane, noszone na rękach, trzymane w cieplarnianych warunkach, przez co niekiedy stają się histeryczne, lękliwe i agresywne.
- Szczenię jest podatne na kształtowanie, ale co ze starszymi psami?

- Pies jest w stanie uczyć się do końca swoich dni, pod warunkiem oczywiście, że jest sprawny fizycznie, że nic mu nie dolega. Jeśli kilkuletni pies jest w dobrej kondycji zdrowotnej, może się szkolić i rozwijać.

- To znaczy, że 2,5-letniego goldena, który słucha tylko pana, lekceważąc innych domowników można jeszcze wyprostować?

- To bardzo młody pies, można z nim wiele zrobić. Natomiast wiadomo, że pies najchętniej i najlepiej współpracuje z osobą, która uczestniczy razem z nim w zajęciach, która go uczy. Wytwarza się pomiędzy nimi mocna więź, kontakt. Jeśli pies ma słuchać pozostałych domowników, muszą stosować te same, jednakowe komendy - bo dla psa np. komenda "waruj" i komenda "leż" to są dwa różne słowa. Domownicy muszą dokładnie wszystko uzgodnić, żeby wiedzieli, jak psa należy np. pochwalić czy zganić, w którym momencie wydać komendę, jaka to ma być komenda, co robić, kiedy pies ją źle wykona, a co - kiedy dobrze.

- Najpierw zabawa, a potem nauka?

- Generalnie całe szkolenie powinno być zabawą. Dla psa wykonywanie poleceń jest przyjemną pracą, czuje się wówczas potrzebny - to jest dla niego najważniejsze i sprawia mu radość. A jeśli praca jest radością i relacje między panem a jego psem są pozytywne, to nie ma problemów z pokonywaniem kolejnych progów nauki. Do psiego przedszkola uczęszczają już 3-miesięczne szczeniaki, które z entuzjazmem uczą się podstawowych umiejętności, a przy okazji socjalizują się, nawiązując relacje z innymi psami oraz ludźmi.

- Czym kierować się przy wyborze szkoły?

- Licencje instruktora szkolenia psów wydaje Polski Związek Kynologiczny i tam najlepiej zasięgnąć informacji, ponieważ są miarodajne. Niestety, szkołę można prowadzić także bez uprawnień związku, otwierając po prostu działalność gospodarczą. Wystarczy zrobić krótki kurs weekendowy lub internetowy i otrzymać tytuł instruktora, behawiorysty, tresera. W rzeczywistości są to ludzie nieprzygotowani do pracy z psami i mogą im wyrządzić dużą krzywdę. Takich szkół jest coraz więcej.

Rozmawiała: Dorota Dejmek

sędzia prób pracy

- sędzia, który ocenia konkretne umiejętności psów na egzaminach, zawodach i podczas testów psychicznych

sędzia obedience (ang. posłuszeństwo)

- sędzia, który ocenia wykonanie przez psa określonych ćwiczeń w ringu posłuszeństwa