Komisja Majątkowa bez rozstrzygnięć

Pierwsza rozprawa dotycząca konstytucyjności przepisów o zwrocie majątku Kościołowi odbyła się w styczniu tego roku. Wtedy sędziowie TK przychylili się do wniosku marszałka Sejmu, by odroczyć wydanie wyroku do czasu wejścia w życie nowelizacji ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego (zgodnie z nią przestała istnieć Komisja Majątkowa, zajmująca się zwrotem nieruchomości na rzecz instytucji kościelnych). Termin nowej rozprawy wyznaczono na wczoraj, ale i tym razem orzeczenia nie ogłoszono, a kolejny termin, to 8 czerwca.

Orzeczenie o niekonstytucyjności Komisji Majątkowej może mieć bardzo poważne skutki. Na decyzję TK czekają gminy, którym komisja odebrała nieruchomości i przekazała je zakonom lub parafiom bez możliwości odwołania się od decyzji. I to właśnie brak możliwości odwołania się jest głównym argumentem za niekonstytucyjnością przepisów. Jeśli do tego argumentu przychyli się TK, gminy będą mogły żądać od Skarbu Państwa odszkodowań lub ekwiwalentu w postaci innych nieruchomości Skarbu Państwa. W obawie przed takimi roszczeniami przedstawiciele Sejmu i prokuratora generalnego wnoszą o umorzenie sprawy.

W ciągu 22 lat działalności Komisji Majątkowej przekazano nieruchomości o powierzchni ponad 65,5 tys. hektarów i 143,5 mln zł z tytułu rekompensat i odszkodowań. Do komisji trafiło ok. 2,8 tys. spraw i tylko 216 nie rozpatrzono, bo po publikacjach prasowych dotyczących nieprawidłowości przy niektórych nieruchomościach Komisję Majątkową zlikwidowano. Wprawdzie prokuratura postawiła już pierwsze zarzuty byłemu esbekowi Markowi P., który był pełnomocnikiem strony kościelnej w komisji, oraz kilku innym osobom, ale przedstawiciele Kościoła w Polsce podkreślali, że wykryte nieprawidłowości to ułamek wszystkich załatwionych spraw. Innego zdania są posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej, których wnioskiem zajmuje się trybunał i którzy w ubiegłym roku złożyli doniesienie do prokuratury dotyczące domniemanych przestępstw w całym okresie działalności Komisji Majątkowej.

Sprawą zajmuje się też Centralne Biuro Antykorupcyjne, które w lutym tego roku skierowało doniesienie o popełnieniu przestępstwa w 11 postępowaniach przed komisją, w tym także dotyczących gruntów w Krakowie. W tym samym czasie na biurka najważniejszych osób w państwie trafił raport CBA dotyczący nie tylko działalności Komisji Majątkowej, ale zwracający uwagę na to, że wątpliwości budzą podobne przepisy regulujące zwracanie nieruchomości innym związkom wyznaniowym. Wczoraj Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji poinformowało, że przedstawiciele innych wyznań będą namawiani do tego, by sprawy związane ze zwrotem majątku były rozstrzygane przed sądami cywilnymi.

(GEG)

STRATY KRAKOWA

Z szacunków podawanych przez magistrat wynika, że instytucje kościelne odzyskały ok. 350 hektarów, a w sąsiednich gminach - ok. 100 ha. Wartość tych krakowskich nieruchomości może wynosić od kilkuset milionów złotych do nawet 2,5 mld zł. Władze miasta szacują, że mogłyby odzyskać kilkadziesiąt milionów złotych za nieruchomości odebrane w drodze przestępstwa.