Kraków uczci 105. rocznicę wyzwolenia spod władzy zaborczej. W programie sztafeta, składanie kwiatów i ślubowanie strażników miejskich

W ramach uczczenia 105. rocznicy wyzwolenia Krakowa spod władzy zaborczej w piątek, 27 października zostały złożone kwiaty w miejscach historycznie najważniejszych dla wyzwolenia Krakowa spod władzy zaborczej.

W poniedziałek, 30 października, o godz. 10.45, przed Urzędem Miasta Krakowa w Rynku Podgórskim 1 zostaną złożone kwiaty pod tablicą poświęconą Legionistom Podgórskim poległym za ojczyznę. O godz. 11.00 kwiaty zostaną złożone także przy pomniku na pl. Niepodległości w Podgórzu upamiętniającym bohaterski czyn zbrojny naszych rodaków walczących o wolną i niepodległą Polskę, następnie odbędzie się ślubowanie strażników miejskich. Program artystyczny podczas uroczystości zaprezentuje młodzież z IV LO im. Tadeusza Kościuszki i Szkoły Muzycznej I i II st. im. Bronisława Rutkowskiego. Na grobie kpt. Antoniego Stawarza na cmentarzu Rakowickim złożone zostaną kwiaty i zapłonie znicz „Kraków pamięta”.

Tego samego dnia o godz. 11.00, na stadionie Międzyszkolnego Ośrodka Sportowego Kraków „Zachód”, przy pl. Na Groblach 23, odbędzie się bieg sztafetowy reprezentacji krakowskich liceów o szablę kpt. Antoniego Stawarza. W reprezentacji każdego z liceów weźmie udział sztafeta w składzie dwóch dziewcząt i dwóch chłopców. Każdy z uczestników sztafety ma do pokonania dwa okrążenia bieżni (2x300 m). Najlepsza drużyna otrzyma główne trofeum – szablę Antoniego Stawarza oraz nagrody indywidualne, ufundowane przez Prezydenta Miasta Krakowa i medale ufundowane przez Międzyszkolny Ośrodek Sportowy Kraków „Zachód”. Drużyny, które zajmą drugie i trzecie miejsce otrzymają pamiątkowe puchary i medale.

We wtorek, 31 października w południe przedstawiciele władz miasta, Rady Miasta Krakowa oraz Rad Dzielnic I i XIII złożą kwiaty pod tablicą na wieży Ratuszowej w Rynku Głównym.

W dniach 30-31 października Kraków zostanie udekorowany biało-niebieskimi flagami. Podświetlone w barwach biało-niebieskich zostaną po zmroku: kładka im. Bernatka i estakada Lipska-Wielicka. Również pojazdy komunikacji miejskiej będą udekorowane flagami.

Rys historyczny
I wojna światowa zakończyła się w Krakowie 31 października 1918 r. Tego dnia Kraków przestał być częścią habsburskiej monarchii i stał się częścią niepodległej Polski – państwa, które oficjalnie miało powstać dopiero 11 listopada 1918 r. W październiku mieszkańcy Krakowa postanowili wziąć sprawy w swoje ręce. Polscy posłowie do austriackiego parlamentu oraz austriaccy oficerowie polskiej narodowości doprowadzili do pokojowego przejęcia władzy. W Krakowie symboliczny wymiar miało przejęcie przez polskich żołnierzy – ubranych jeszcze w austriackie mundury – odwachu pod Wieżą Ratuszową. Budynek został przejęty przez Polaków, powieszono polskie flagi. Miasto zostało przejęte bezkrwawo. Dzięki determinacji i błyskawicznemu tempu działań Kraków odzyskał niepodległość dużo wcześniej niż inne miasta. Dla uczczenia tego wydarzenia co roku dokonywana jest symboliczna zmiana warty i organizowany jest bieg sztafetowy, w którym bierze udział młodzież z krakowskich liceów.

Antoni Stawarz, inicjator akcji oswobodzenia Krakowa był żołnierzem, kapitanem Wojska Polskiego, w czasach I wojny światowej porucznikiem armii austro-węgierskiej. W 1918 r. stworzył w wojsku organizację spiskową. 30 października żołnierze pod jego dowództwem opanowali dworzec kolejowy w Płaszowie. Dzień po powstaniu kapitan Stawarz z żołnierzami zajął austriackie koszary w Podgórzu, a następnie cały Kraków. Do wojska tłumnie przyłączali się mieszkańcy miasta, wśród nich liczni gimnazjaliści i studenci. Po wojnie Antoni Stawarz awansował do stopnia kapitana, służył w 57. Pułku Piechoty w Tarnowie. W 1935 r. rozpoczął pracę w krakowskim magistracie. W czasie II wojny światowej był członkiem Armii Krajowej. Zmarł w 1955 r., spoczywa na cmentarzu Rakowickim. Jego imię nosi jedna z uliczek na krakowskim Podgórzu.

Paweł Szrot: agresja hybrydowa przeciwko Europie trwa