Kupować czy budować? - dylemat wielu rodzin

Odpowiedź nie jest prosta. Zanim podejmiemy decyzję w tej sprawie, musimy przeanalizować plusy i minusy każdego rozwiązania.

Warunki wstępne
Dobrze zaprojektowany i zbudowany dom to taki, który spełnia nasze oczekiwania. Nie muszą one być wcale zgodne z wizją projektanta lub wcześniejszego użytkownika. Mowa jest oczywiście o wnętrzu domu, położeniu i wymiarach pomieszczeń użytkowych.

Niebagatelną rolę odgrywa lokalizacja. Mając na oku konkretne miejsce, trzeba się dobrze przyjrzeć odległościom pomiędzy naszym przyszłym domem a przedszkolem, szkołą, sklepami czy miejscem pracy. Oprócz odległości ważny jest oczywiście także sposób dojazdu do tych miejsc.

Kolejnym ważnym czynnikiem, istotnym przy budowie lub zakupie domu, jest jego bezpośrednie otoczenie. Sprawdzimy to analizując plan zagospodarowania przestrzennego danego terenu. Dzięki temu będziemy wiedzieć, czy w najbliższym czasie przy naszym domu nie powstanie na przykład stacja benzynowa, autostrada, czy oczyszczalnia ścieków.

Trudny wybór
Trzeba pamiętać, że budowa domu to często droga przez mękę. Nawet zakładając, że posiadamy już własną działkę. - Najpierw musimy uzyskać tzw. warunki zabudowy w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, mapki do celów projektowych, wypisy oraz wyrysy z ewidencji gruntów itp. - objaśnia Tomasz Maciejewski, doradca finansowy Domu Kredytowego NOTUS.

- Następnie zgodnie z tymi warunkami lub planem musimy dostosować do tego nasz dom. Po wyborze projektu czeka nas nieraz bardzo długi proces uzyskiwania pozwolenia na budowę. Potem wybór kierownika budowy, ekipy i decyzja, czy budować dom metodą gospodarczą czy też przy pomocy generalnego wykonawcy.

Kupując dom gotowy dostaje się wszystko od razu: budynek, zagospodarowaną działkę, uregulowany stan prawny nieruchomości itp. Przede wszystkim zaś nie tracimy czasu na uzyskiwanie kolejnych pozwoleń i koordynowanie prac budowlańców. Musimy jednak zaakceptować stan faktyczny - jego położenie i rozkład wnętrza. Oczywiście, możemy później dokonywać przeróbek i modernizacji, lecz to są dodatkowe koszty i czas.

Ocena kosztów
W naszym kraju większość domów budowana jest tzw. systemem gospodarczym. Wiąże się to z wieloma problemami, których część opisaliśmy powyżej. Oznacza to też konieczność dobierania ekip budowlanych w zależności od potrzeb do poszczególnych etapów prowadzonych prac. Jednak wybór tej metody budowania zazwyczaj pozwala zmniejszyć koszty. Wymaga jednak poświęcenia sporej ilości czasu i posiadania pewnej wiedzy dotyczącej praktycznych aspektów związanych z budową.

Poważnym problemem dla budującego dom jest właściwa ocena kosztów jeszcze przed rozpoczęciem inwestycji. - Często jest to możliwe tylko przy udziale fachowca, który pomoże w określeniu zakresu niezbędnych prac i na tej podstawie będzie w stanie przewidzieć ich koszty - mówi Agnieszka Pilarek, dyrektor Biura Bankowości Hipotecznej Deutsche Bank Polska. Dopiero na tej podstawie powinien zostać sporządzony wniosek o kredyt.

Warto wiedzieć i pamiętać, że finansowe wsparcie dla osób budujących dom systemem gospodarczym zapewnia rządowy program "Mieszkanie dla Młodych", który wszedł w życie na początku bieżącego roku. Oprócz dopłaty do wkładu własnego przy zaciąganiu kredytu na budowę (od 10 do 20 proc., w zależności od liczby dzieci), daje też możliwość odzyskania podatku VAT zapłaconego przy zakupie większości materiałów budowlanych.

Przypomnijmy, że podatek ten wynosi obecnie 23 proc. Jeśli więc planujemy budowę domu, kwalifikujemy się do programu MdM, oraz mamy pewne zdolności organizatorskie, warto wykorzystać tę formę wsparcia. Trzeba jednak mieć świadomość, jakie są w tym przypadku wymogi dotyczące powierzchni mieszkalnej domu. Niestety, nie może być ona większa niż 100 mkw. lub 110 mkw. - jeżeli mamy co najmniej trójkę dzieci.