Limity na bezpłatną naukę

Takie założenia znalazły się w przedstawionym wczoraj raporcie "Strategia rozwoju szkolnictwa wyższego do 2020 roku", który na zlecenie resortu nauki opracowała firma Ernst&Young oraz Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową we współpracy z przedstawicielami środowiska akademickiego.

- Uczelnie nie mogą być maszynkami do zarabiania pieniędzy i sprzedawania dyplomów. Chodzi nam o to, żeby ograniczyć przyjmowanie masy studentów i kształcenie ich na niskim poziomie. Na rynku będą musieli utrzymać się tylko najlepsi - mówi "Dziennikowi Polskiemu" prof. Andrzej Jajszczyk z Wydziału Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki AGH, który jest jedynym krakowskim naukowcem w zespole ekspertów pracujących nad strategią.

Projekt zakłada wprowadzenie kontraktów, które resort nauki zawierałby z uczelniami publicznymi i prywatnymi.

O dotacje na bezpłatne kształcenie uczelnie mogłyby starać się w ramach ministerialnych konkursów. Resort nauki decydowałby, ile pieniędzy wyda na darmowe studia i ile osób będzie mogło się na nich uczyć. Limity przyjęć, dla każdej uczelni, będą wynikały z oceny Państwowej Komisji Akredytacyjnej. Jeżeli liczba studentów przyjętych w ramach przyznanego finansowania ministerialnego będzie mniejsza od limitu, na pozostałe miejsca będzie można przyjąć studentów płacących czesne.

- Dzięki temu bezpłatną naukę będą mogły proponować tylko najlepsze uczelnie. Zrównane zostaną szanse uczelni prywatnych i publicznych w staraniach o dotacje - tłumaczy prof. Jajszczyk.

Strategia przewiduje również zlikwidowanie studiów niestacjonarnych. - Za granicą nie ma czegoś takiego jak studia niestacjonarne. Taki ewenement jest tylko w naszym kraju - mówi prof. Andrzej Jajszczyk. - Nie powinno być tak, że ten sam dyplom otrzymują osoby studiujące w trybie dziennym i ci, którzy mają zajęcia dwa razy w miesiącu, w trakcie weekendów. Nie jest możliwe, by w taki sposób opanowali ten sam materiał.

Eksperci proponują więc "studia w trybie przedłużonym". Rok nauki nie będzie na takich studiach trwać dwa, a więcej semestrów. Zgodnie ze strategią, zlikwidowane zostaną również stypendia naukowe na rzecz wyższych stypendiów socjalnych, które będą trafiać do większej liczby osób. Oprócz uczelni zawodowych i akademickich będą otwierane też uczelnie badawcze i kolegia akademickie, które będą prowadzić programy interdyscyplinarne.

Raport będzie konsultowany w najbliższych miesiącach ze środowiskiem akademickim. Wnioski mają być uwzględnione w dalszych pracach nad nowelizacją prawa o szkolnictwie wyższym.

Katarzyna Klimek-Michno

50 tysięcy studentów protestuje

Ponad 50 tysięcy studentów podpisało się już pod obywatelskim projektem ustawy gwarantującej bezpłatną naukę na studiach stacjonarnych. - Projekt potwierdza bezpłatność studiów na obecnych zasadach. Nie chcemy wprowadzać żadnych zmian pod tym względem - mówi Marcin Mastalerek, pełnomocnik Komitetu Obywatelskiego "Stop płatnym studiom". Jeśli uda się zebrać 100 tysięcy podpisów, projekt ma szansę trafić pod obrady Sejmu.