Małe pionki wędrują po planszy jak po świecie i rozpoznają pułapki

Jak zapobiegać uzależnieniom od komputera, hazardu, telefonu, narkotyków, alkoholu? Tomasz Gubała twierdzi, że pomocna jest gra, którą wymyślił. Poprzez nią pokazuje młodym ludziom jak zadbać o rozwój, uczy ich radzić sobie z pułapkami, pozbyć się leku. Gra wspomaga wychowanie, stanowi okazję do rozmów na ważne tematy młodych ludzi z opiekunami, rodzicami, nauczycielami, wychowawcami.

Gubała opracował autorski program - system związany z wychowaniem na wartościach i zasadach towarzyszących prawidłowemu rozwojowi człowieka. Sprowadził do gry profilaktycznej CUDER. - Nazwa pochodzi od pierwszych liter słów: ciało, umysł, duch, emocje, relacje.

To pięć sfer, z których składa się człowiek i o każdą musi zadbać. Gra jest, jak symulator życia, pozwala trenować sposoby rozwoju, wędrując po planszy człowiek uczy się rozpoznawać zagrożenia - wyjaśnia Tomasz
Gubała. - Wymyśliłem tę grę, gdy próbowałem wytłumaczyć dzieciom, co to jest personalizm, a one chciały go zobaczyć.

Gubała pracował nad systemem od dawna, konsultował się z osobami z różnych instytucji, profilaktykami - praktykami, dyskutował, angażował wolontariuszy do wdrażania gry, propagowania jej. Z członkami Stowarzyszenia Archezja, którego jest prezesem przećwiczyli grę, stworzyli pionki składające się z pięciu części przypominających kawałki puzzli (żółtej - ciała, granatowej - umysłu, niebieskiej - ducha, czerwonej - emocji, zielonej - relacji), do tego plansza.

- W naszej grze pionki to ludzie, plansza to świat, na której są oznaczone miejsca. Każde może być szansą na rozwój i pułapką jednocześnie. W tych miejscach można stracić punkty, wolność, ale też zdobyć punkty przy odpowiednim zachowaniu nauczyć się czegoś, wzmocnić się - mówi pan Tomasz.

- Na planszy jest np. karczma - jeśli idzie tam młody niepełnoletni człowiek, może coś zjeść i wzmocniony pójść dalej, ale jeśli pije piwo to przegrywa. Młodzież mówi wtedy: był za cienki - któraś ze sfer była źle rozwinięta. Gracz musi dbać o proporcjonalny rozwój. Pełnoletni człowiek w karczmie może wypić piwo, jeśli kontroluje zachowanie, jeśli zadbał o wszystkie swoje sfery, to będzie wiedział co robić, by nie wpaść w pułapkę - zaznacza nasz rozmówca.

Teraz jego system wygrał konkurs organizowany przez Ministerstwo Zdrowia, na wdrażanie gry w małopolskich szkołach uzyskał dofinansowanie z Funduszu Rozwiązywanie Problemów Hazardowych. Gra została tam zgłoszona przez Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Zielonki. Poznali ją już uczniowie wszystkich szkół w gminie Zielonki, teraz dzięki ministerialnemu konkursowi trafia również gimnazjalistów z Krakowa, Tarnowa, Miechowa, Olkusza, Wadowic, Zakopanego, Gorlic. W Gorlicach gra jest już używa także do diagnozowania u dzieci zaburzeń i problemów rodzinnych.

Janusz Magielski, mediator przy sądzie okręgowym w Krakowie, współpracuje z Tomaszem Gubałą, chwali jego zmysł organizacyjny i pomysłowość.

- Zaangażowany w rozwój dzieci, potrafi skutecznie prowadzić profilaktykę, poprawiać rozwój dzieci, które do niego trafiają, wskazać autorytety i właściwą drogę postępowania - mówi Magielski.

Tomasz Gubała tworząc swój system analizował teorie wielkich naukowców, którzy dowodzili, że gra pozwala tworzyć, rozwijać zdolności. Więc swój program oparł na grze. Teraz wprowadza ją do szkół, angażuje uczniów, rodziców, nauczycieli. Gra jest grupowa, ma pięć pionków. Wykorzystując ją w rodzinie każdy z graczy może odpowiadać za jednego, a w klasie wśród uczniów - grupa graczy odpowiada za jednego pionka dzielą się jego pięcioma elementami składowymi i współpracując dbają o pełny rozwój powierzonego sobie człowieka. Gra CUDER wskazuje drogę do dorosłości opartą na wartościach: prawdzie, miłości i wolności.

Dr Karolina Kmiecik-Jusięga, adiunkt w Katedrze Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Akademii Ignatianum w Krakowie poznała ludzi od profilaktyki w wielu gminach i porównuje. - W Zielonkach działalność pełnomocnika ds. profilaktyki jest wzorcowa, oparta na podstawach teoretycznych, współpracy z uczelniami, instytucjami i solidnej pracy specjalistów - mówi dr Kmiecik - Jusięga.

Jest przekonana, że gra CUDER ma ogromny potencjał. - Świadczy o tym sam fakt, że zainteresował się nią prof. Zbigniew Gaś, jeden z największych autorytetów profilaktyki w Polsce, autor podręczników dla terapeutów, pedagogów ds. profilaktyki. Ta gra otrzymała pozytywną recenzję profesora, to znaczy, że ma ogromną wartość.