Miejsce dla poety

Miejsce dla poety

Miejsce

dla poety

Czesław Miłosz zostanie pochowany

w Krypcie Zasłużonych

   (INF. WŁ.) Czesław Miłosz zostanie pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce. Pogrzeb poety, laureata Literackiej Nagrody Nobla odbędzie się w piątek, 27 sierpnia. Najpierw o godz. 11 w Bazylice Mariackiej pod przewodnictwem metropolity krakowskiego kardynała Franciszka Macharskiego zostanie odprawiona msza żałobna. Dwie godziny później w podziemiach klasztoru Paulinów na Skałce rozpoczną się uroczystości pogrzebowe. Nie będzie przemarszu konduktu żałobnego Drogą Królewską.
   Na razie nie są znane szczegóły ceremonii pogrzebowej. Wiadomo tylko, że będzie ona miała dwie części - mszę św. w kościele Mariackim i pogrzeb w krypcie na Skałce. Prezydent Krakowa Jacek Majchrowski powoła specjalny zespół, który zajmie się organizacją pogrzebu. Na uroczystości pogrzebowe chce przyjechać do Krakowa wiele znanych osobistości, nie tylko z Polski.
   Zmarły tydzień temu poeta zostanie pochowany w tymczasowym sarkofagu. Najprawdopodobniej zostanie on ustawiony z lewej strony, tuż przy wejściu do Krypty Zasłużonych. Prezydent Majchrowski poinformował, że synowa poety otrzymała deklarację od amerykańskich kamieniarzy, którzy chcą wykonać sarkofag i przywieźć go do Krakowa. Stały sarkofag i miejsce jego ustawienia będą dopiero projektowane w kilku wariantach wraz z projektem remontu całej krypty, który został odłożony na przyszły rok. Te prace konserwatorskie ma wesprzeć finansowo Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa.
   Początkowo termin i miejsce pochówku Czesława Miłosza miały być znane we wtorek. Oficjalnie o wyborze Skałki poinformowano wczoraj, choć tak naprawdę decyzja zapadła w czwartek rano na spotkaniu prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego, przeora klasztoru Paulinów ojca Andrzeja Napiórkowskiego oraz syna poety - Antoniego Miłosza.
   Wczoraj prezydent Majchrowski przyznał, że kilka dni na podjęcie decyzji potrzebne było nie tylko dla ustalenia możliwości technicznych postawienia nowego sarkofagu w Krypcie Zasłużonych. Nieoficjalnie wiadomo było, że paulini - gospodarze kościoła Na Skałce - obawiali się sprzeciwu niektórych środowisk. Te wątpliwości miało rozwiać poparcie kardynała Macharskiego dla inicjatywy pochowania Czesława Miłosza w Krypcie Zasłużonych oraz oświadczenie spowiednika poety, w którym można przeczytać: "Czesław Miłosz odszedł z tego świata zaopatrzony sakramentami świętymi, pojednany z Bogiem i Kościołem". Oświadczenie to mówi także o tym, że przez ostatni rok Czesław Miłosz regularnie przystępował do spowiedzi i komunii świętej, a gdy zdrowie mu jeszcze pozwalało, wspólnie z żoną chodził do kościoła św. Idziego.
   Tymczasem wczoraj Społeczny Komitet Protestacyjny przeciwko zamiarowi pochowania Czesława Miłosza na Skałce rozpoczął zbieranie podpisów. Protest z podpisami za kilka dni ma trafić do prezydenta miasta, metropolity krakowskiego i przeora klasztoru Paulinów.
   Według protestujących Czesław Miłosz nie zasługuje na miejsce w Krypcie Zasłużonych kościoła Na Skałce. "Zmarłego należy z godnością pochować, co przysługuje wszystkim, bez względu na ich zasługi i poglądy. Dlatego też uważamy, że właściwym miejscem spoczynku Czesława Miłosza jest cmentarz komunalny na Rakowicach bądź inny cmentarz publiczny" - czytamy w proteście, pod którym zbierane są podpisy. (GEG)

Cmentarz Wielkich Polaków

   (INF. WŁ.) Krypta Zasłużonych znajduje się w podziemiach kościoła oo. Paulinów Na Skałce w Krakowie. Zwana jest też Cmentarzem Wielkich Polaków lub Panteonem Zasłużonych.
   Pomysł stworzenia takiego miejsca pojawił się w 1876 roku, a jego autorem był prof. Józef Łepkowski, który w związku ze zbliżającą się 400. rocznica śmierci Jana Długosza zaproponował ponowny pogrzeb dziejopisarza. Kryptę urządził i zaprojektował architekt Teofil Żebrawski, a później - na początku XX wieku secesyjną polichromię wymalował Józef Mikulski. Wtedy w krypcie stanęły latarnie i zawisły kinkiety.
   W podziemiach klasztoru Ojców Paulinów leży 12 osób. O pogrzebach wybitnych Polaków na Skałce w Krakowie decydowały komitety obywatelskie lub władze miasta. Zdarzało się jednak, że pochówki w krypcie odbywały się prawie konspiracyjnie lub wbrew woli zmarłego.
   1880 - Pierwszy pochówek w Krypcie Zasłużonych - zmarłego 400 lat wcześniej Jana Długosza (1415-1480). Kanonik królewski i historyk, wychowawca synów królewskich, kronikarz historii Polski - autor słynnych "Roczników, czyli Kronik sławnego królestwa polskiego" był fundatorem świątyni na Skałce. Jego pogrzeb w 1880 r. był już trzecim pochówkiem, poprzednie również odbywały się w kościele oo. Paulinów Na Skałce.
   1881 - Rok po otwarciu Krypty Zasłużonych przeniesiono tam szczątki Wincentego Pola (1807-1872) i Lucjana Siemieńskiego (1807-1877). Pol był wybitnym poetą i geografem, uczestnikiem powstania listopadowego, odznaczonym orderem Virtuti Militari, profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego i członkiem Akademii Umiejętności; po śmierci został pochowany na cmentarzu Rakowickim. Nie od razu na Skałkę trafił też po śmierci Lucjan Siemieński - poeta, prozaik, krytyk literacki, publicysta, uczestnik powstania listopadowego, członek założyciel Akademii Umiejętności, redaktor konserwatywnego "Czasu". Początkowo prochy Pola i Siemieńskiego pochowano pod posadzką, dopiero po 20 latach od tego pochówku miasto ufundowało obu poetom sarkofagi.
   1887 - Czwarty pochówek miał już charakter uroczystego pogrzebu. Józef Ignacy Kraszewski (1812-1887), poeta, prozaik, krytyk i publicysta, autor 223 powieści (m.in. "Starej baśni"), zmarł w Genewie, ale władze Krakowa postanowiły pochować go w Krypcie Zasłużonych. Po sprowadzeniu zwłok do Krakowa najpierw złożono je w krypcie klasztoru Pijarów, a 2 tygodnie później uroczyście przeniesiono na Skałkę.
   1893 - O prawo pochowania kolejnego wielkiego Polaka - Teofila Lenartowicza (1812-1893), który zmarł we Florencji - spierały się Lwów i Kraków. Nad trumną jednego z najpopularniejszych poetów XIX wieku przemawiał Adam Asnyk, który 4 lata później także spoczął w Krypcie Zasłużonych.
   1897 - O pochowaniu na Skałce zmarłego na gruźlicę Adama Asnyka (1838-1897) zdecydowała Rada Miasta Krakowa. Uczestniczący w pogrzebie najpopularniejszego wtedy poety, dramatopisarza, członka konspiracyjnego ruchu powstańczego, współorganizatora Towarzystwa Szkoły Ludowej, radnego miasta i posła na sejm galicyjski, nie składali kwiatów i wieńców, a zamiast tego przekazywali datki na budowę szkoły w Białej.
   1902 - Uroczystości pogrzebowe Henryka Siemiradzkiego (1843-1902) były szczególnie okazałe. Wybitny malarz, autor słynnych kurtyn teatralnych oraz "Pochodni Nerona", które ofiarował Muzeum Narodowemu, najpierw został pochowany na Powązkach w Warszawie, ale na prośbę władz Krakowa jego szczątki przeniesiono na Skałkę.
   1907 - O pochowaniu w Krypcie Zasłużonych Stanisława Wyspiańskiego (1869- -1907) zdecydowała Rada Miasta, stało się to dzień po jego śmierci. Trzy dni później odbył się uroczysty pogrzeb, kondukt żałobny przeszedł Drogą Królewską, podczas uroczystości pogrzebowych nie było żadnych przemówień, a wielkiego artystę, malarza, dramatopisarza i poetę żegnał głos dzwonu Zygmunta i hejnał z wieży mariackiej.
   1929 - Na kolejny pogrzeb na Skałce trzeba było czekać ponad 20 lat. Jacek Malczewski (1854-1929), malarz, najwybitniejszy przedstawiciel modernizmu przełomu XIX i XX wieku, autor kilku tysięcy prac, chciał być pochowany na Salwatorze, więc pogrzeb na Skałce odbył się wbrew jego woli. Za wyborem Krypty Zasłużonych optowała m.in. Akademia Sztuk Pięknych i Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych, a uzasadniano to motywami patriotycznymi i oczekiwaniami społecznymi.
   1937 - Kilka dni po śmierci Karola Szymanowskiego (1882-1937) ogłoszono, że ciało kompozytora, autora m.in. baletu "Harnasie", opery "Król Roger" czy kompozycji na 3 głosy solo i chór "Stabat Mater", spocznie na Skałce. Ciało zmarłego w Lozannie kompozytora pochowano w Krypcie Zasłużonych, ale jego serce zostało przeniesione do Warszawy, gdzie spłonęło podczas Powstania Warszawskiego.
   1954 - Pierwszy powojenny pochówek na Skałce - Ludwika Solskiego (1855-1954) inicjowany był przez władze administracyjne Krakowa. Pomysł wywołał sprzeciw Krakowskiej Kurii Metropolitalnej i klasztoru Paulinów, bo wprawdzie Ludwik Solski był wybitnym aktorem, reżyserem i dyrektorem teatru, ale jego drugie małżeństwo zostało zawarte bez ślubu kościelnego. Po interwencji Episkopatu mistrz sceny spoczął na Skałce, a jego pogrzebowi towarzyszył hejnał mariacki grany z ganku przed kościołem.
    1955 - Pochowanie profesora astronomii i matematyka Tadeusza Banachiewicza (1882-1954) było najbardziej kontrowersyjne. W 1954 r. pochowano go na cmentarzu Rakowickim, ale rok później jego uczeń - prof. Kazimierz Kordylewski - opłacił koszty ekshumacji, transportu i wykonania sarkofagu w Krypcie Zasłużonych. Zrobił to z własnej inicjatywy, nie pytając nikogo o zgodę. Jego działania zaakceptowali paulini, ale sprawą zajęła się komisja senacka Uniwersytetu Jagiellońskiego i komisja dyscyplinarna. Przeniesienie swojego profesora na Skałkę Kazimierz Kordylewski przypłacił utratą tytułu profesorskiego.
   2004 - Przez pół wieku w Krypcie zasłużonych nie pochowano żądnego z wielkich Polaków. 27 sierpnia na Skałce odbędzie się pogrzeb Czesława Miłosza (1911-2004), wybitnego poety, laureata Literackiej Nagrody Nobla.
    (GEG)