Miękko pod stopami

Na metce każdego dywanu zawarta jest cała jego historia, łącznie z cechami jakości, użytkowania, atestami

   Hindusi, Persowie, Chińczycy i mieszkańcy Nepalu znani są od wieków z produkcji dywanów. Najtrwalszych, najzdrowszych - bo naturalnych - i, jak się powszechnie utarło, najładniejszych.
   Cieszące się na świecie niesłabnącym powodzeniem wełniane dywany indyjskie, o runie profilowanym, tworzącym wypukłe wzory, wciąż należą do najdroższych, choć nowoczesne skomputeryzowane tkalnie w krajach np. zachodniej Europy potrafią produkować wyroby o bardzo wysokiej jakości. Perfekcja maszyn, nowoczesne wzornictwo nijak się jednak mają do rękodzieła natchnionych, indywidualnych twórców.
   Prawdziwe dzieła sztuki,

tkane ręcznie,

są jednak zarezerwowane głównie dla bogatych. Mieszkańcy skromnych bloków muszą się raczej zadowolić imitacją wełnianego runa, także ciętego z metra, które kolorystyką i wzornictwem nawiązuje czasem do tradycyjnych, perskich wzorów. Te nigdy nie przestają być modne.
   Nowoczesność w wytwarzaniu dywanów polega nie tyle na poszukiwaniu wymyślnych, czasem dziwacznych deseni, lecz na używaniu w produkcji technik, mogących przystosować te wyroby

do różnych pomieszczeń.

   Mamy więc całą gamę wykładzin o wyjątkowej wytrzymałości, nie ulegających łatwo zniszczeniu w pomieszczeniach użyteczności publicznej, takich jak banki, biura, hotele. Są też dywany i wykładziny odporne nie tylko na ścieranie, ale też na wodę i ogień.
   Na metce każdego wyrobu, zwłaszcza pochodzącego z renomowanej fabryki, zawarta jest cała jego historia, łącznie z cechami jakości, użytkowania, atestami. Na niektórych wytwórcy umieszczają nawet informację o ilość tkań (punktów) na jeden metr kwadratowy.
   Miękkie wykładziny tekstylne - dywanowe - stanowią atrakcyjną i trwałą alternatywę dla innych pokryć podłogowych. Wytwarzane są np. techniką igłową, igłowaną, tkacką lub techniką klejenia. Mogą być wykonane jako jednowarstwowe lub składać się z kilku warstw: wierzchniej, czyli runa, wykonanej z włókien naturalnych lub syntetycznych; osnowy; warstwy łączącej.
   Wykładziny jednowarstwowe produkowane są z włókien naturalnych, np. z czystej wełny, na ogół jednak naturalne włókna wzbogacane są w ok. 20 proc. o poliamidy. Taka wykładzina jest miękka, miła w dotyku, ma też właściwości antystatyczne i nie ulega zagnieceniom.
   Tradycyjna technika tkacka ustąpiła obecnie miejsca

technologii tuftingowej,

umożliwiającej kilkakrotne przyspieszenie procesu wytwarzania wykładzin dywanowych. Technika tuftingowa polega na wstrzeliwaniu elektrycznie naładowanych włókien poliamidowych w podkład z włókien polipropylenowych. W procesie tym tworzy się bardzo wytrzymała warstwa zewnętrzna. Tą metodą produkuje się zarówno niedrogie wykładziny podłogowe, jak też wysokiej jakości wykładziny obiektowe (chodniki pasmowe) lub płytki dywanowe.
   Wykładziny z włókien sztucznych wykonuje się najczęściej z poliamidu, polipropylenu lub akrylu. Poliamid jest włóknem o bardzo dużej trwałości, sprężystości i miękkości, lecz dość łatwo się elektryzuje. Wykładziny z tego materiału można układać w pomieszczeniach mieszkalnych, nie powinno się ich stosować w łazienkach ani w kuchniach, gdzie występuje dość duże zawilgocenie.
   Wykładziny z polipropylenu cechuje niska przepuszczalność wody. Wykonane z włókien akrylowych mają podobne właściwości jak wełniane, są jednak od nich mniej odporne na uszkodzenia mechaniczne.
   Mało kto wie, że każda wykładzina składa się

z kilku warstw.

   Wierzchnia, po której stąpamy, jest plecionką z włókien naturalnych (wełna, kokos, trawa morska) lub sztucznych, albo mieszanką jednych i drugich. Runo może być: wełniane (miękkie, elastyczne, ciepłe, wyciszające pomieszczenie, nie elektryzujące się, nie przyciągające kurzu, łatwe do czyszczenia); poliamidowe (miękkie, sprężyste, odporne na gniecenie i ścieranie, trudno wchłania wodę, jednak ma nietrwałą kolorystykę); polipropylenowe (wyjątkowo odporne na ścieranie i trwałe, ulegające jednak wgnieceniom, np. pod naciskiem ciężkich mebli).
   Spód wykładziny może być wykonany z filcu, gąbki, juty lub gumy kauczukowej. Filc można położyć na każdym podłożu. Wykładzina z takim spodem nie strzępi się po bokach. Spód gąbkowy dobrze chroni przed hałasem i zimnem. Taka wykładzina jest odporna na wilgoć. Można ją położyć bezpośrednio na twardym podłożu (beton, lastryko), lecz nie na deskach, parkiecie, mozaice, gdyż w kontakcie z lakierem gąbka łatwo się kruszy. Juta jest odporna na wysoką temperaturę. Ma bardzo dobrą przyczepność, natomiast guma kauczukowa chroni przed hałasem i zimnem, jest odporna na rozdarcie. Można ją kłaść tylko na beton, gdyż może zniszczyć inne podłoża, wchodząc z nimi w reakcję chemiczną.
   Wśród wykładzin z włókien naturalnych coraz częściej pojawiają się produkty z trawy morskiej. Wyroby z tego materiału są miękkie, miłe w dotyku, nie przepuszczają wody i łatwo utrzymać je w czystości. Można je układać we wszystkich pomieszczeniach.
   Do produkcji wykładzin stosuje się również włókno kokosowe lub sizalowe, bardzo mocne i trwałe, jednak dość sztywne i szorstkie. Jest też nasiąkliwe i łatwo się plami.
    (O)