Nasza Historia. Jak Kraków dozbrajał naszą przedwojenną armię

Gdy czasy są niepewne, warto dozbroić tych, którzy mają nas bronić. Tak myślało polskie społeczeństwo praktycznie przez cały okres istnienia II Rzeczypospolitej. W 1938 r. zawierucha zaczynała już ogarniać świat. W Hiszpanii trwała krwawa wojna domowa, angażująca III Rzeszę, Włochy i Związek Radziecki, na Dalekim Wschodzie Japonia ścierała się z Chinami, a całkiem blisko polskich granic nasilał się hitlerowski nacisk na Czechosłowację w sprawie mniejszości niemieckiej w Sudetach. III Rzesza dopuszczała się prowokacji, wysyłając samoloty nad czeskie terytorium.

SPRAWDŹ SWOJĄ WIEDZĘ W NASZYM QUIZIE

W Polsce panował jeszcze względny spokój, lecz rozbudowa potencjału wojennego trwała cały czas. Wymuszało ją nieszczęsne geopolityczne położenie między niechętnymi nam Niemcami i Związkiem Radzieckim. Wojsko pochłaniało rocznie jedną trzecią budżetu państwa, ale potrzeby były większe. Pomagało społeczeństwo, jak na przykład w Krakowie, w czwartek 26 maja 1938 r.

„Wspaniała manifestacja Ziemi Krakowskiej na rzecz Armji” - ekscytował się na pierwszej stronie krakowski „Ilustrowany Kuryer Codzienny” dwa dni później. Wydrukowano m.in. zdjęcie z Rynku Głównego, gdzie przy okazji święta 20. Pułku Piechoty Ziemi Krakowskiej żołnierze dostali w darze 22 ciężkie karabiny maszynowe, dwa granatniki, trzy konie z uprzężą, biedkę (dwukołowy wózek używany m.in. jako pojazd wojskowy) i 19 kompletów mundurowych.

„Sztandary Armji jednoczą cały naród” - pisała gazeta, relacjonując, że w uroczystości i następującym po niej pochodzie wzięło udział kilkanaście tysięcy ludzi. „Nie brakło nikogo. Był w tem wielki symbol mówiący nam, że w chwili, gdy rzucone zostało hasło obrony kraju, nie ma między nami różnic. W jednym szeregu szli obok żołnierzy i młodzieży - chłopi i robotnicy. (…) szła wieś i szło miasto”.

W numerze m.in.:
KRAKÓW i MAŁOPOLSKA
Teodor Talowski - galicyjski Gaudi. Jego bajkowe budynki są tak charakterystyczne, że od razu rozpoznajemy rękę mistrza.

Kraków dozbraja armię. Ckm-y, granatnik i inny sprzęt dostali w maju 1938 r. żołnierze 20. Pułku Piechoty Ziemi Krakowskiej. Do Europy nadciągała wojenna zawierucha.

Panteon Długosza. Powtórny pogrzeb największego polskiego kronikarza zapoczątkował Panteon Narodowy na Skałce.

Wawelski ogród króla. Zygmunt Stary do dyspozycji miał dwa tarasy, położone jeden nad drugim na zboczu zamkowego wzgórza. Niżej urządzono luksusową królewską łaźnię, a w pobliżu znajdował się wybieg lwów.

Wielka moc świętych kości. Wilhelm Zdobywca docenił męstwo pokonanego pod Hastings przeciwnika. Kazał nawet rozrzucić jego kości wzdłuż wybrzeży Anglii, by na zawsze broniły wyspy. A czyje kości chronią Kraków?

Najpiękniejsza willa. Pałacyk Alfreda Milieskiego w Piekarach wyróżniał się wśród galicyjskich posiadłości. Wzniesiony w stylu włoskiego gotyku i renesansu, nazywany był najpiękniejszą willą w Polsce. Dzisiaj niszczeje.

Kryminalna zagadka półwiecza. Krakowska policja uznała tę sprawę za najtrudniejszą w ciągu 50 lat. W maju 1911 r. w mieszkaniu przy ul. Szlak zamordowano Wincencję Sienicką, wdowę po poborcy podatkowym.

Wolny Kraków fetuje potomka wieszcza narodowego. Władysława, najstarszego syna Adama Mickiewicza, podejmowano w maju 1922 r. z wielkimi honorami. Z wdzięczności za konsekwentne pielęgnowanie spuścizny ojca polskiego romantyzmu.

KRAJ i ŚWIAT
Wojna hybrydowa na Kresach w latach 20. Już sto lat temu Sowieci wysłali do Polski „zielone ludziki”.

Jaruzelski - prawie jak marszałek. Paweł Kowal o karierze generała w czasach Edwarda Gierka.

Esbek - literat. Andrzej Sieradzki wolał bankiety w Związku Literatów Polskich niż karierę na Rakowieckiej.

Wybitny i zepsuty. Wszystkie twarze Stanisława Cata-Mackiewicza.

Polak w Dahomeju. Jak Józef Miłkowski z Legii Cudzoziemskiej walczył z amazonkami.

Muza Skamandrytów. Przerażające doświadczenia zapomnianej Marii Morskiej.

Kasiarze II RP. Bandycki kunszt w przedwojennej Polsce.

Berlin 1945. Jak padał ostatni bastion Hitlera. Okrucieństwa i gwałty końca wojny.

Zbrodniarze dezerterują. Dokąd uciekali bonzowie III Rzeszy?

Twiggy ikona. Pierwsza lanserka szczupłej sylwetki. Na czym polega fenomen Leslie Hornby.

HISTORIA POPKULTURY
Drastyczny Bacon. Dekodujemy najsłynniejsze dzieło mistrza figuratywizmu.

Trójkąt miłosny. Słabość egipskiej królowej do rzymskich wodzów.

Szykowna muszka, perfumy stworzone dla Audrey Hepburn, czekoladowe fantazje.

W serwisie prasa24.pl można kupić e-wydanie „Naszej Historii” lub zamówić prenumeratę.