Naturalne sposoby na komary i inne owady

źródło: www.flickr.com

Dowiesz się, co lubią, a czego nie lubią komary, jak zrobić samodzielnie środki je odstraszające, co pomoże po ukąszeniu i jak sprawić, by omijały nie tylko ciebie i twój dom.

Poznaj wroga

Podstawową ochroną przed pogryzieniem jest odpowiednie ubranie (długie rękawy, długie spodnie). Aby chronić się jeszcze skuteczniej, trzeba być świadomym, co komary przyciąga. To m.in. dwutlenek węgla, kwas mlekowy, wilgoć oraz kwiatowe i owocowe zapachy. Warto zatem ograniczyć w swoim otoczeniu ich obecność.
Dwutlenek węgla znajduje się w wydychanym przez nas powietrzu. Jego ilość wzrasta, gdy jest nam gorąco i podczas wysiłku fizycznego. Natomiast kwasu mlekowego, obecnego w naszym pocie, przybywa również podczas wysiłku fizycznego, a także po spożyciu niektórych potraw – słonych i bogatych w potas (np. sok pomidorowy). Komary przyciąga wilgoć – także ta na ciele człowieka, spowodowana poceniem. Przed wyjściem na wieczorne spotkanie na świeżym powietrzu dobrze więc… wziąć prysznic.

Aby nie przyciągać komarów, unikajmy w swoim otoczeniu perfum, kosmetyków i środków czystości o kwiatowych i owocowych zapachach. Wyjątek stanowią zapachy pochodzące z olejków eterycznych – te są wręcz pożądane.

Komary lokalizują swoje ofiary z daleka także za pomocą wzroku i przyciągają je ciemne kolory, dlatego lepiej wybierać ubrania jasne. Wyjątkiem są jaskrawe barwy kwiatów, takie jak żółty, pomarańczowy, różowy – one zamiast komarów przyciągną do nas z kolei muszki, pszczoły i osy.

Olejki eteryczne jako odstraszacze owadów

Natura dała nam wiele substancji, które odstraszają owady. Na specjalną uwagę zasługują olejki eteryczne, zawarte w różnych częściach roślin. Wygodnym sposobem jest użycie gotowych, stężonych olejków.

Te o sprawdzonych właściwościach odstraszających komary, a także inne owady to przede wszystkim:
-olejek trawy cytrynowej (odstrasza także muchy i meszki)
-olejek goździkowy
-olejek patchouli (paczulowy)
-olejek eukaliptusowy, a szczególnie olejek z eukaliptusa cytrynowego (nazywany olejkiem eukaliptusowym citronella lub cytrynowym, otrzymywany z rośliny Eucalyptus citriodora)

Ponadto komary odstraszają:
-olejek rozmarynowy
-olejek cedrowy (odstrasza także ćmy)
-olejek mięty pieprzowej (odstrasza nawet gryzonie)
-olejek geranium
-olejek lawendowy (odstrasza też pajęczaki, a nawet gryzonie)
-olejek bazyliowy
-olejek kopru włoskiego
-olejek tymiankowy
-cytrynowy i pomarańczowy (olejki owoców cytrusowych mają działanie fotouczulające, dlatego nie należy ich używać przed wyjściem na słońce; w czasie słonecznego lata lepiej ich unikać)
-olejek cynamonowy z liści (zabija larwy komarów, lecz lepiej nie stosować go na skórę, bo nawet odpowiednio rozcieńczony może ją podrażnić)

Bezpieczeństwo stosowania olejków eterycznych

Należy pamiętać, że „naturalny” nie oznacza „bezpieczny”. Olejki eteryczne są silnie działającymi substancjami i przede wszystkim nie należy nakładać nierozcieńczonych olejków bezpośrednio na skórę.

Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku dzieci (poniżej 3. roku życia) oraz kobiet w ciąży. Większość olejków eterycznych nie jest dla nich zalecana, ewentualnie należy najpierw skonsultować używanie określonego olejku z lekarzem. W szczególności nie należy stosować olejków regularnie i należy zmniejszać ilość używaną jednorazowo. Jako środka odstraszającego komary można ich używać tylko w przypadku narażenia na pogryzienie. Absolutnie nie stosować codziennie.

Środki na komary powinny być także bezpieczne w połączeniu ze słońcem. Dlatego lepiej zrezygnować z olejków z owoców cytrusowych, które działają fotouczulająco.

Jak zrobić środek odstraszający owady?

Zrobienie w domu środka na komary i inne owady jest bardzo proste. Możemy wybrać formę olejku nakładanego na skórę lub płynu w sprayu. Ponieważ na różne rodzaje komarów działają różne olejki eteryczne, to najlepiej będzie użyć mieszanki kilku (2-5) zamiast jednego.

Olejki musimy rozcieńczyć w oleju bazowym, aby otrzymać stężenie 5-10%. Jako oleju bazowego możemy użyć któregoś z trwałych olejów roślinnych, np. słonecznikowego, sojowego, z pestek winogron, jojoba lub ze słodkich migdałów. Najlepszym olejem bazowym do tego celu jest trudno dostępny olej Moringa. Ma on podobny skład do oliwy z oliwek, ale łatwiej się wchłania. Jest trwały, a jego charakterystyczną cechą jest to, że wiąże w sobie lotne substancje zapachowe olejków eterycznych. Dzięki temu dłużej utrzymują się one na skórze, czyli tam, gdzie chcemy, aby działały na komary najbardziej.

Jeśli potrzebujemy tylko trochę olejku-odstraszacza, możemy wymieszać 10-20 kropli mieszanki olejków eterycznych z 2 łyżkami oleju bazowego. Jeśli chcemy od razu przygotować go więcej, posłużmy się poniższą recepturą.

Olejek odstraszający komary

Skład:
100 ml oleju bazowego (najlepiej olej Moringa, ale może być też słonecznikowy, sojowy, z pestek winogron, jojoba lub ze słodkich migdałów)
5-10 ml (około 50-100 kropli) olejku eterycznego (lub mieszanki olejków), np. 30 kropli olejku trawy cytrynowej, 30 kropli olejku goździkowego i 20 kropli olejku eukaliptusowego

Przygotowanie: Zmieszaj olejki eteryczne z olejem bazowym. Nakładaj na skórę w miejscach zagrożonych ugryzieniem, omijając okolice oczu. Ponawiaj co 1-2 godziny. Przechowuj w ciemnym i chłodnym miejscu, najlepiej w butelce z ciemnego szkła.

W recepturze olejku odstraszającego komary warto uwzględnić olej z nasion miodli indyjskiej (Neem). Ma właściwości regenerujące skórę, łagodzi swędzenie (gdy komar już ugryzie), a jego zapach powoduje, że inne owady trzymają się z daleka. Zapach ten jest bardzo charakterystyczny i dla niektórych osób nie do zaakceptowania, ale łagodzi go rozcieńczenie w oleju bazowym. Sam olej jest śmiercionośny dla komarów i ich larw.

Olejek odstraszający komary z olejem Neem

Skład:
75 ml oleju bazowego
20 ml oleju Neem
opcjonalnie: 5 ml olejku eterycznego (lub mieszanki olejków)

Przygotowanie: Zmieszaj olejki z olejem bazowym. Nakładaj na skórę w miejscach zagrożonych ugryzieniem, omijając okolice oczu. Ponawiaj nakładanie co 1-2 godziny. Przechowuj w ciemnym i chłodnym miejscu, najlepiej w butelce z ciemnego szkła.

Spray odstraszający komary

Możemy również wybrać formę sprayu, który może być rozpylany na skórę oraz ubrania.
Skład:
100 ml wódki
5-10 ml (około 50-100 kropli) olejku eterycznego (lub mieszanki olejków), np. 30 kropli olejku trawy cytrynowej, 30 kropli olejku goździkowego i 20 kropli olejku eukaliptusowego

Przygotowanie: Do buteleczki (najlepiej z ciemnego szkła) z atomizerem wlej wódkę i wkrapiaj stopniowo olejki, mieszając. Wstrząśnij. Rozpylaj z pewnej odległości na odkryte części ciała, uważając na oczy (alkohol!). Rozpylaj przynajmniej co 2 godziny. Spray można także rozpylać na ubranie przed jego założeniem. Zmętnienie płynu jest zjawiskiem normalnym. Wstrząsnąć przed użyciem.

Możemy też przygotować spray bez alkoholu, który jest delikatniejszych (niestety także dla komarów). Rozważmy tę możliwość, szczególnie jeśli przebywamy na słońcu, bo pod jego wpływem alkohol może prowadzić do przebarwień na skórze. Taki produkt jest jednak mniej trwały i powinniśmy go zużyć za jednym razem, ewentualnie przez weekend. Na szczęście jego przygotowanie jest dziecinnie proste i trwa około minuty.

Spray odstraszający komary – wersja „na raz” (bez alkoholu)

Skład:
100 ml wody
30 kropli olejku eterycznego (lub mieszanki olejków), np. 15 kropli olejku trawy cytrynowej i 15 kropli olejku lawendowego

Przygotowanie: Do buteleczki z atomizerem (rozpylaczem) wlej wodę i wkrop olejki. Wstrząśnij. Gotowe. Teraz rozpylaj na odkryte części ciała, na ubrania oraz w powietrze i na tkaniny we wnętrzach (zasłony, poduszki, meble tapicerowane, dywany). Rozpylaj przynajmniej co 2 godziny, a najlepiej co 30 minut.

UWAGA: Należy za każdym razem intensywnie wstrząsnąć mieszaninę, aby olejki dobrze rozproszyły się w wodzie. Olejki nie mieszają się z wodą i jeśli dobrze nie wstrząśniemy, to możemy rozpylić mieszankę o zbyt dużym stężeniu olejków, która podrażni skórę, lub o zbyt małym stężeniu, która z kolei nie będzie działała na komary.

Mikstura odstraszająca komary na bazie octu

Komary nie lubią też cierpkiego zapachu octu, szczególnie w połączeniu z liśćmi z orzecha włoskiego. Zatem jeśli nie mamy pod ręką olejków eterycznych, możemy zrobić miksturę na bazie octu.

Skład:
200 ml octu (najlepiej jabłkowego)
2 liście orzecha włoskiego

Przygotowanie: Liście dokładnie umyj, osusz i drobno posiekaj. Zalej octem i gotuj przez około 10 minut. Przecedź i wystudź. Smaruj miksturą części ciała narażone na ugryzienia.

Co obniża efektywność środków odstraszających komary?

Pot, duże ilości innych kosmetyków na skórze (np. filtrów słonecznych), parowanie, spłukiwanie podczas zabaw w wodzie oraz wchłanianie w skórę. Aby temu zaradzić, należy regularnie ponawiać aplikację produktu.

Co zrobić, gdy jednak ugryzie?

Jeśli mimo zastosowanych odstraszaczy znalazł się jakiś komar odporny na nasze zabiegi i zaczynamy się drapać, to również na to są naturalne sposoby. Niektóre olejki eteryczne łagodzą skutki ukąszeń owadów, więc jeśli uwzględnimy je w naszej mieszance odstraszającej, to będziemy mieli produkt „2w1”. Do takich olejków należą: goździkowy, bazyliowy, lawendowy, eukaliptusowy. Swędzenie łagodzą też olejek grejpfrutowy i cytrynowy, ale pamiętajmy o ich fotouczulającym działaniu (przez 6 godzin po nałożeniu nie należy wystawiać skóry na działanie promieni słonecznych).

Możemy też przygotować osobno produkt łagodzący swędzenie, rozprowadzając w oleju bazowym jeden z wyżej wymienionych olejków eterycznych w stężeniu 10% (około 10 kropli na łyżkę oleju bazowego). Taki olejek należy stosować miejscowo.

Na swędzące miejsca możemy też nałożyć sok z liści bazylii (który, jak pamiętamy, także odstrasza komary), kilka kropli soku z cytryny (niepolecane dla osób z wrażliwą skórą) lub znieczulający proszek z goździków ( 2-3 goździki utrzeć lub zmielić). Można również złagodzić swędzenie, smarując podrażnioną skórę octem.

 Ewa Sroka

Inne artykuły na dziecisawazne.pl:
Najczęstsze alergeny: Ukąszenia owadów
Ukąszenia owadów
Naturalne sposoby leczenia oparzeń dziecka