Nie bądźmy bezradni i pomóżmy

Zatrzymanie krążenia, złamanie, krwotok, udar słoneczny... W życiu naszego psa może się zdarzyć wiele dramatycznych sytuacji. Szybka interwencja lekarza weterynarii będzie konieczna, ale zanim nasz pies znajdzie się w rękach fachowca, także i my możemy zadziałać udzielając zwierzęciu pierwszej pomocy. Wymaga to jednak odpowiedniej wiedzy. O ile kursy pierwszej pomocy dla ludzi są powszechne, o tyle świadomość, że właściciele zwierząt sami mogą w nagłym wypadku pomóc swoim pupilom, jest znikoma. Niestety, o szkoleniach tego typu w odniesieniu do zwierząt słyszymy rzadko, są mało popularne i niedoceniane.

-Tymczasem odpowiednio przeprowadzona pierwsza pomoc może decydować o życiu zwierzęcia lub o możliwych komplikacjach - komentuje lekarz weterynarii Paweł Stefanowicz. - Oprócz praktycznych, podstawowych umiejętności, jak pomóc zwierzakowi, konieczne jest także opanowanie i zachowanie spokoju. Należy pamiętać, aby działać sprawnie i rozważnie, nie panikować. Trzeba także zachować wszelkie środki ostrożności, zarówno wobec psa, jak i wobec siebie. Ze zwierzęciem i udzieleniem mu pomocy jest bowiem taki problem, że nie zawsze wie, że chcemy mu pomóc. Pies, będąc w szoku i odczuwając silny ból, np. po wypadku komunikacyjnym, instynktownie może nas ugryźć lub zranić. Jeśli to obcy pies, ryzyko ugryzienia wzrasta.

Aby do tego nie dopuścić, zabezpieczmy jego pysk prowizorycznym kagańcem - najlepszy byłby nieelastyczny bandaż, ale może to być szalik, pasek, nawet krawat czy rajstopy. Pysk psa należy opleść, przeplatając końce materiału na grzbiecie jego nosa, potem zawiązać węzeł pod brodą. Końce opaski przesunąć pod uszami psa i zawiązać kolejny węzeł na karku.

Zatrzymanie krążenia

- Aby stwierdzić, czy serce zwierzaka bije, należy przyłożyć dłoń lub ucho do klatki piersiowej z lewej strony, za mostkiem, w okolicy łokcia - tłumaczy dr Stefanowicz. - Puls sprawdza się w pachwinie, po wewnętrznej stronie uda lub na tętnicy szyjnej. Jeśli pies nie oddycha i nie stwierdza się bicia serca oraz tętna, doszło do zatrzymania krążenia - trzeba podjąć reanimację.

Należy udrożnić drogi oddechowe zwierzęcia (wyciągnąć język z pyska) i zaglądając do gardła sprawdzić, czy układ oddechowy nie został zatkamy przez ciało obce (trzeba je usunąć!). Jeśli to możliwe, ustawić głowę zwierzęcia tak, aby tworzyła linię prostą z szyją. Wykonujemy dwa wdechy ratunkowe - zamykamy pysk psa i wdmuchujemy powietrze w jego nos.

Jeśli zauważymy, że powietrze dotarło do płuc, kładziemy zwierzę na prawym boku, układamy nadgarstki mniej więcej na środku żeber (w miejscu, gdzie lewy łokieć psa dotyka klatki piersiowej) i wykonujemy 15 ucisków (3 uciski co 2 sekundy), a następnie dwa wdechy w nos. W przypadku dużych ras powinniśmy uciskać w najszerszym miejscu klatki piersiowej. Jeżeli reanimację przeprowadzają dwie osoby, należy jednocześnie stosować sztuczne oddychanie i masaż serca - ucisk klatki piersiowej 100-120 razy na minutę (małe rasy) lub 80-100 razy na minutę (duże rasy) oraz 20 wdechów powietrza na minutę. Reanimujemy aż do skutku.

Złamania i zwichnięcia

W przypadku złamania lub zwichnięcia kończyny należy założyć na łapę zwierzaka opatrunek usztywniający w taki sposób, aby dwa sąsiednie stawy również zostały unieruchomione. Jeśli doszło do złamania otwartego, dezynfekujemy ranę, a następnie unieruchamiamy łapę wraz sąsiadującymi stawami. Do jej unieruchomienia i usztywnienia możemy wykorzystać prosty patyk lub kawałek deski oraz kawałek tkaniny.

- Bardziej niebezpieczne jest otwarte złamanie żeber - zauważa weterynarz. - W tym przypadku zakładamy opatrunek na klatkę piersiową psa tak, by zapobiec odmie, czyli zapadnięciu płuc. Można na klatkę piersiową założyć folię, obandażować ją wokół i jak najszybciej pojechać do lekarza.

Krwotok

Niewielką ranę należy zdezynfekować i założyć jałowy opatrunek. Jeśli nie mamy bandaża, wykorzystujemy jakikolwiek dostępny materiał. Krwawienie żylne (ciemna krew) możemy zatamować zakładając opatrunek uciskowy powyżej rany. Jasna krew to oznaka niebezpiecznego krwawienia tętniczego - zakładamy opaskę uciskową jak najwyżej rany i natychmiast wieziemy zwierzę do weterynarza. Blady odcień błon śluzowych psa może świadczyć o krwotoku wewnętrznym. Krwotok wewnętrzny objawia się właśnie bladością błon śluzowych, powiększeniem obrysu brzucha oraz pogłębiającym się osłabieniem psa. Konieczny jest jak najszybszy kontakt z lekarzem.

Do krwotoku i znacznych obrażeń wewnętrznych oraz zewnętrznych dochodzi przeważnie w wyniku silnego urazu, np. potrącenia psa przez samochód. Należy pamiętać, że każdy, kto potrąci zwierzę, jest zobowiązany natychmiast się zatrzymać i udzielić mu pierwszej pomocy lub wezwać odpowiednie służby (lekarza weterynarii, policję, czy organizację zajmującą się zwierzętami). Mówi o tym Ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (tekst jednolity: Dz. U. z 2003 r., Nr 106, poz. 1002 z późn. zm.).

Jak dodaje dr Paweł Stefanowicz, psa potrąconego przez samochód należy zabrać z jezdni i przenieść w bezpieczne miejsce. Jako prowizorycznych noszy możemy użyć koca, płaszcza, deski itp.

(c.d.n.)