Nowalijki z własnej doniczki

Zabawmy się w ogrodniczkę i wyhodujmy w doniczkach ustawionych na parapecie okiennym nowalijki. To ciekawe doświadczenie wzbogaci nasze menu o wiosenną zieleń, a nasze organizmy o dodatkową porcję witamin. Zacznijmy od rzeżuchy - roślinka nie potrzebuje doniczki i jest bardzo łatwa w uprawie. Nasionka wysiewamy na zwilżoną ligninę lub gazę - gęsto, ale tak, żeby nie zachodziły na siebie - i odstawiamy w ciepłe i widne miejsce.

Musimy dbać, aby podłoże było cały czas wilgotne (na suchym szybko marnieje). Jeśli wysiane nasionka przykryjemy folią, kiełki będą szybko rosły, jednak mogą częściowo zapleśnieć - jeśli więc chcemy przykrywać, to czymś przewiewnym i tylko w początkowej fazie wzrostu. Po około 10 dniach, gdy roślinki mają 5-7 cm ścinamy je nożyczkami tuż nad ligniną. Rzeżucha zawiera duże ilości witamin, szczególnie witaminę C, żelazo, magnez, jod oraz sole mineralne. Dzięki swemu charakterystycznemu, ostremu smakowi poprawia apetyt. Najczęściej spożywana jest jako dodatek do kanapek, twarożku lub sałatek.

Do uprawy szczypiorku

wystarczy kilka zwykłych cebul (najlepiej już z wyrastającym szczypiorkiem) oraz płaskie doniczki lub inne niewielkie pojemniki z dziurkami w dnie. W sklepie ogrodniczym kupujemy ziemię do uprawy warzyw. Sadząc cebule, pamiętajmy, żeby jej górna część lekko wystawała. Pielęgnacja rosnącego szczypiorku ogranicza się do umiarkowanego podlewania, a pora zbiorów następuje po 7-10 dniach od posadzenia rośliny. Znany i powszechnie lubiany szczypior ma już ponad 4 tys. lat. Ułatwia trawienie i lekko przeczyszcza układ pokarmowy. Zawiera duże ilości magnezu, żelaza, wapnia, fosforu, witamin z grupy B oraz wit. C; słynie również z właściwości bakteriobójczych. Urozmaici codzienny jadłospis, zwłaszcza kanapki, jajka, twarożki.

W naszej domowej uprawie nie może też zabraknąć natki pietruszki - to istna kopalnia witamin C i A oraz kwasu foliowego, który ułatwia przyswajanie żelaza. Wystarczy posadzić w głębokiej doniczce zdrowy, dorodny korzeń pietruszki, najlepiej z widocznymi zawiązkami listków. Pielęgnacja jest równie prosta, jak przy uprawie szczypioru. Podlewamy, nie dopuszczając do przesuszenia ziemi, a po około 2 tygodniach przystępujemy do zbiorów. Natkę możemy dodawać bez ograniczeń do każdej potrawy.

Na okiennym parapecie możemy uprawiać również rozmaite zioła, takie jak m.in. melisa, tymianek, bazylia i wiele innych. Melisa wykorzystywana była od dawna w medycynie ludowej. Świeże zmiażdżone liście łagodzą ugryzienia owadów.

Napar działa uspakajająco

i łagodzi bóle głowy. W kuchni dodaje się ją do białego sosu do ryb i wszystkich potraw wymagających smaku cytrynowego. Melisa lubi miejsca słoneczne. Liście, zerwane przed kwitnieniem mają silniejszy aromat.

Tymianek z kolei dodaje się do bulionów, marynat i farszów. Jest doskonałą przyprawą do steków, pieczeni, ziemniaków, zup i sosów pomidorowych. Doprawiając mięsa i zupy, pamiętamy, że tymianek ma dobroczynny wpływ na nasze trawienie. Najlepsze są świeże liście - nasze nowalijki. Pojemnik z wysianymi nasionkami stawiamy w suchym i słonecznym miejscu; jeśli po kwitnieniu przytniemy go nożyczkami, będzie lepiej rósł.
Bazylia jest popularna w krajach basenu Morza Śródziemnego - znakomicie smakuje ze świeżymi pomidorami. Roztarta z oliwą i orze-szkami pinii, staje się składnikiem popularnego sosu pesto. Warto posypać świeżą bazylią spaghetti, dodać ją do sałatki z ryżem i fasoli lub do mozarelli. Doskonale rośnie w doniczce, lubi miejsca jasne, ale osłonięte przed bezpośrednim słońcem. Podlewa się ją tylko w południe.

Pokuśmy się także o rozmaryn - dawniej uważany za symbol miłości i wplatany we wianki młodych panien. W kuchni to ważny składnik kruchych mięs. Doskonale pasuje do baraniny i wieprzowiny. Ułatwia trawienie i wzmacnia pamięć. Lubi słońce, ale trzeba go chronić przed przeciągami. Jego listki można zrywać cały rok. (DD)